سود بانکی 10‌درصد، سود خرید دلار 52 درصد
رشد 670 درصدی شکاف ارزی در 9 ماه

گروه بازار پول – حسن نصرت‌آبادی: نرخ دلار در بازار کشور در طی ماه‌های گذشته از سال رشد 5/52 درصدی را نشان می‌دهد. همچنین شکاف ارزی از 76 تومان در فروردین امسال به 584 تومان در معاملات دیروز رسیده است که نشان دهنده رشد 670 درصدی شکاف ارزی طی 9 ماه گذشته از سال است. بر این اساس در حالی که دلار در اولین روز پس از تعطیلات نوروز امسال با نرخ 1115 تومان به فروش می‌رسید، در بازار دیروز با رکورد جدید 1700 تومان برای فروش مواجه شد.

این در حالی است که بیشتر این افزایش در 2 ماه اخیر اتفاق افتاده است. بر اساس ارقام منتشر شده از بازار ارز، 5/34 درصد این افزایش در 40 روز اخیر محقق شده است. در این مدت 2 بار معاونین ارزی بانک مرکزی تغییر کردند. امری که به ظاهر در کنترل بانک مرکزی بر بازار ارز چندان موثر نبوده است و نرخ دلار هر روز بیش از دیروز سیر صعودی را تجربه کرد. در این مدت بارها رییس کل بانک مرکزی، از اجرای سیاست‌های جدید این نهاد برای مبارزه با پدیده‌ای که بانک مرکزی از آن به عنوان سفته بازی یاد می‌کند، سخن گفته است. وعده دلار 1000 تومانی نیز یکی از وعده‌هایی بوده که محمود بهمنی در این مدت به آن اشاره کرد.
دلار در 3 ماهه اول سال
پس از قطع شدن مراودات تجاری کشور با امارات متحده عربی که در مهرماه سال گذشته رخ داد، نرخ دلار تا حدی از نرخ مرجع فاصله گرفت. بانک مرکزی در آن مقطع با استفاده از سیاست تزریق ارز به بازار تا حدی این افزایش را کنترل کرد؛ به طوری که نرخ دلار در ابتدای معاملات سال 90 به 1115 تومان رسید. این در حالی بود که نرخ مرجع در این تاریخ توسط بانک مرکزی در سطح 1039 تومان قرار داشت که نشان از شکاف 76 تومانی داشت. در فروردین ماه متن کامل بسته پولی سال 90 منتشر شد. بسته‌ای که به عقیده بسیاری از کارشناسان ریشه اصلی تلاطم‌ها در بازار ارز و سکه بوده است. در بسته پولی سال 90 نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات بانکی به میزان قابل توجهی کاهش یافت. امری که بسیاری از کارشناسان اقتصادی از آن به عنوان دلیل خروج سرمایه‌ها از بخش تولیدی اقتصاد و هجوم آن‌ها به بازارهایی نظیر سکه و ارز یاد می‌کنند. بر این اساس نرخ دلار در اردیبهشت ماه امسال به 1190 تومان رسید که با توجه به نرخ مرجع 1058 تومانی شکاف ارزی دلار را به 132 تومان رساند. این روند نگرانی‌های بانک مرکزی و مسوولان را تا حدی جدی‌تر کرد، به طوری‌که رییس کل بانک مرکزی در چند نوبت از نیاز به تغییر در بسته پولی سخن گفت. وی همچنین در این باره، وعده یکسان سازی نرخ ارز در بازار را داد. سیاست بانک مرکزی در آن مقطع به صورت افزایش ناگهانی نرخ مرجع و سپس حرکت به سمت کاهش دادن نرخ در بازار ارز بود. بر این اساس بانک مرکزی در تاریخ 18 خرداد ماه امسال نرخ مرجع را 100 تومان افزایش داد تا شکاف ارزی را تا حد زیادی کاهش دهد. در پی این افزایش، نرخ مرجع دلار به 1171 تومان رسید، در حالی که نرخ بازار در سطح 1250 تومان قرار داشت در نتیجه شکاف ارزی به سطح 79 تومان برگشت. هرچند این رویه بانک مرکزی تداوم چندانی نداشت و پس از چند روز نرخ مرجع به سطح پیشین خود برگشت.
رشد 153 درصدی شکاف در 3ماهه دوم
با انتصاب کمال سید علی به سمت معاونت ارزی، بانک مرکزی سیاست‌های جدیدی را در مورد بازار ارز در پیش گرفت. سید علی سیاست‌های سه‌گانه‌ای را برای برگرداندن ثبات به بازار ارز در پیش گرفت. بر این اساس انتقال فروش ارز مسافرتی به فرودگاه‌ها و ممنوعیت آن در سطح شهر، افزایش حواله ارزی تا سقف 500 هزار دلار و ایجاد خطوط ری فاینانس، استراتژی‌های سه گانه بانک مرکزی برای کاهش شکاف ایجاد بوجود آمده میان نرخ ارز در بازار رسمی و آزاد اعلام شد. سیدعلی تاکید داشت که تامین نیازهای واقعی ارز از وظایف اصلی بانک مرکزی است. سیاست‌های بانک مرکزی پس از سر کارآمدن سید علی، برای مدتی موفق بود. بر این اساس نرخ دلار در بازار در تیر ماه امسال در سطح 1145 تومان قرار گرفت. این رقم با توجه به نرخ مرجع دلار معادل 1054 تومان 91 تومان شکاف ارزی را برای دلار رقم زد. اما آمار و ارقام از بازار نشان‌دهنده شروع دوباره روند افزایشی ارز در بازار از مرداد ماه به بعد است. بر این اساس نرخ دلار در مرداد ماه به 1184 تومان و در شهریور ماه به 1267 تومان رسید. این در حالی بود که نرخ دلار مرجع برای این 2 ماه توسط بانک مرکزی به ترتیب معادل 1058 و 1067 تومان تعیین شد. این امر به معنای شکاف 126 و 200 تومانی دلار برای مرداد ماه و شهریور ماه است. این شکاف برای پایان 3 ماهه دوم سال در مقابل شکاف 79 تومانی پایان 3 ماهه اول سال نشان‌دهنده رشد 153 درصدی است.
ثبت رکوردهای پی درپی پس از تابستان
نرخ دلار در مهر ماه امسال در سطح 1264 تومان قرار گرفت که با نرخ دلار مرجع 1070 تومان تفاوت چندانی را نسبت به شهریور ماه نشان نمی‌دهد. با این همه بیشتر تحولات افزایشی دلار به بعد از مهرماه امسال برمی‌گردد. در پی فاصله گرفتن هر چه بیشتر نرخ بازاری دلار از نرخ مرجع، معاونت ارزی بانک مرکزی تصمیم به اعمال تغییراتی در تخصیص ارز به متقاضیان گرفت. بر این اساس قرار شد تا ارز مسافرتی با نرخ بازار فرعی که تقریبا نرخی بین نرخ مرجع و بازار بود، در اختیار متقاضیان قرار گیرد. این امر که مسلما در عکس‌العمل به افزایش شکاف ارزی بود نیز راه به جایی نبرد. در آبان ماه نرخ دلار رکورد جدید 1300 تومان را ثبت کرد و به سطح 1315 تومان رسید. این در حالی بود که بانک مرکزی نرخ مرجع را برای دلار در سطح 1088 تومان تعیین کرد. در نتیجه شکاف ارزی به سطح 227 تومان رسید. در پی تحولات در بازار ارز معاونت ارزی بانک مرکزی بار دیگر عوض شد. بر این اساس مینو کیانی راد جای کمال سید علی را در حوزه معاونت ارزی بانک مرکزی گرفت. این تغییر در معاونت ارزی بانک مرکزی نه تنها راه به جایی نبرد، بلکه باعث رشد شدید و شدیدتر تمایل به دلار در بازار داخل شد. بر این اساس نرخ دلار در آذر ماه رکورد 1500 تومان را زد و شکاف ارزی را به سطح 400 تومان رساند. این تمایل که به ظاهر همچنان رو به افزایش است، رکورد تاریخی 1700 تومان را برای دلار در معاملات دیروز به جای گذاشت. به عبارت دیگر شکاف ارزی معادل: 584 تومان.
ذخیره‌های دلاری چقدر سود داشته است؟
نرخ دلار در بازار ایران از ابتدای امسال معادل 5/52 درصد رشد کرده است. این میزان سود در طی تنها 9 ماه قابل‌توجه است. به خصوص وقتی این رقم با نرخ سود سپرده‌های با مدت مشابه مقایسه شود. بسته پولی سال 90 که توسط شورای پول و اعتبار تنظیم شده است، نرخ سود چنین سپرده‌هایی را معادل 10 درصد تعیین می‌کند. به نظر نمی‌رسد که تفاوت سود 5/52 درصدی سوداگرایی در بازار ارز و سود 10درصدی سپرده‌های بانکی (که منشا فعالیت‌های اقتصادی کشور می‌توانند باشند) کار چندان پیچیده‌ای باشد. این جاست که بسیاری از کارشناسان معتقدند بانک مرکزی به جای مبارزه با سوداگرایی از طریق تزریق ارز، بهتر است ریشه افزایش سوداگرایی در بازار را هدف‌گیری کند. این امر مدت‌هاست که به مهم‌‌ترین پیشنهاد کارشناسان اقتصادی تبدیل شده است: تغییر در بسته پولی.

مواجهه با نوسان ارزی، چگونه؟

دنیای اقتصاد – به‌دنبال افزایش شکاف ارزی و بازگشت مجدد نوسان به بازار ارز، کارشناسان به سیاست‌گذاران پولی پیشنهاد دادند به‌جای اتخاذ سیاست‌های کنترل قیمت به‌دنبال راهکاری برای مواجهه ریشه‌ای با علل نوسان نرخ باشند. قیمت دلار از ابتدای هفته جاری بیش از 200 تومان افزایش داشته و در سطح1500 تومان تا 1700 تومان و حتی‌بالاتر در نوسان بوده است. به اعتقاد کارشناسان، به دلیل وجود محدودیت‌های خارجی و هجوم نقدینگی به بازار ارز بر اثر سیاست پیش فروش سکه، احتمال تداوم نوسان نرخ ارز در دامنه‌های قیمتی مختلف وجود خواهد داشت؛ بنابراین بانک مرکزی باید با ایجاد مکانیزمی که بتواند به کاهش فعالیت‌های سفته‌بازانه و رفتارهای احساسی منجر شود بازار را مدیریت کند. ایجاد بازار آتی ارز با هدف اطمینان بخشی به سرمایه‌‌گذاران می‌تواند از افزایش التهاب و نوسان قیمتی جلوگیری کند. سهولت در اجرای سیاست‌های بانک مرکزی، شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها و از بین رفتن رانت‌های ناخواسته از دیگر پیامدهای مثبت اتخاذ این راهکار از سوی کارشناسان عنوان شده است.

کارشناسان تشکیل بازار آتی ارز را پیشنهاد کردند
راهکار مواجهه با نوسان ارزی
گروه بازار پول-برخی کارشناسان و فعالان اقتصادی از بانک مرکزی خواستند به جای تاکید بر کنترل نرخ ارز به دنبال ثبات بخشی در بازار از طریق ابزارهایی مانند بازار آتی ارز باشد.افزایش نرخ دلار در بازار غیررسمی و نتیجه ندادن سیاست‌های کنترلی در 10 ماه گذشته با اعتراض فعالان و کارشناسان اقتصادی روبه‌رو شده است.
به اعتقاد آنان سیاستگذاری پولی باید از میان دو راهکار کنترل نرخ ارز و ثبات بخشی به بازار گزینه دوم را انتخاب کند. جعفر قادری نماینده مجلس و عضو کمیسیون بودجه با اشاره به شکاف ایجاد شده میان نرخ رسمی و نرخ بازار معتقد است: عملکرد سیاستگذاران باید در جهت ثبات بخشی به نرخ باشد زیرا نوسان ارز تبعات مختلف اقتصادی و اجتماعی به همراه دارد. افزایش قیمت‌ها به‌دلیل نبود ثبات قیمت سلب آرامش فعالان اقتصادی و... از جمله تبعات مورد تاکید این نماینده مجلس است.یحیی آل اسحاق رییس اتاق تهران نیز با انتقاد شدید از چند نرخی بودن ارز گفت: چند نرخی بودن ارز هزینه‌های بالاتری نسبت به فواید آن دارد و اگر در رابطه با فساد حرفی به میان می‌آید قسمت عمده‌ای از رخ دادن این فساد تحت تاثیر ارز چند نرخی صورت گرفته است. رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران خرید ارز را به عنوان پس انداز کنونی بسیاری از خانوارها عنوان و تصریح کرد: هم‌اکنون خانواده‌ها به دلایل مختلفی از جمله پایین بودن نرخ سود بانکی به خرید ارز در بازار روی آورده‌اند و از این منظر تلاش کرده اند تا سود مناسبی را کسب کنند. بنابراین تقاضای کاذب بازار را به هم ریخته است. وی تاکید کرد: نباید با دادن علامت اشتباه به تولید و تخصیص غیر بهینه منابع منجر به بروز بحران در اقتصاد کشور شد. به گفته آل اسحاق چند نرخی شدن ارز زمینه حضور بیش از پیش دولت در اقتصاد را فراهم می‌آورد، چرا که دولت به بهانه کنترل بازار ارز وارد عمل شده و بسیاری از فرآیندهای اقتصادی را تحت سیطره خود می‌گیرد. وی افزود: به عنوان مثال می توان به قیمت‌گذاری کالاها و دخالت بیش از حد دولت در بازار به بهانه کنترل اشاره کرد که این هزینه‌هایی برای نظام خواهد داشت که به مراتب بالاتر از هزینه کنترل نرخ ارز است.آل اسحاق تاکید کرد: هم‌اکنون به دلیل به کار بستن برخی سیاست‌ها اعتماد حرفه‌ای به بسیاری از بخش‌های اقتصادی کم شده و بازار برخی کالاها متلاطم شده است، بنابراین دولت باید از ضربه‌گیرهایی استفاده کند که در کوتاه مدت و میان مدت منجر به بهبود وضعیت اقتصادی و ثبات نرخ ارز شود.
بازار آتی ارز راهکار مواجهه با نوسان
برخی کارشناسان برای مواجه شدن با نوسان نرخ ارز راهکار ایجاد بازار آتی ارز را پیشنهاد می دهند. راهکاری که در بسیاری از کشورها با هدف ایجاد اطمینان برای سرمایه گذاران اجرایی کرده اند.بازارهای آتی درسطح جهانی در مورد صدها کالا، ارز و انواع زمینه‌های اقتصادی از قبیل نرخ بهره، به منظور حل مشکلات سرمایه‌گذاری به وجود آمده‌اند و از این نظر دارای کارآیی بسیار بالایی هستند.بازار آتی از یک طرف به ثبات و تشویق سرمایه‌گذاری کمک می‌کند و از طرف دیگر باعث سهولت اجرای سیاست‌های بانک مرکزی، شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها و از بین رفتن رانت‌های ناخواسته می‌شود. جمشید پژویان رییس شورای رقابت می‌گوید: معمولا برای جلوگیری از چنین نوساناتی از بازارهای آتی استفاده می‌شود که این بازارها برای تولید‌کننده ایجاد حاشیه امنیت می‌کند. حسین عبده تبریزی نیز با حمایت از این طرح گفت: نکته اساسی در این بازار نهاد اداره کننده بازار است زیرا مسوولیت بازار آتی ارز باید بر عهده یک نهاد حرفه‌ای باشد. رییس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه ارز در تمام دنیا در بورس معامله می‌شود، گفت: کسانی که قصد خرید ارز را دارند باید در بورس حاضر شوند و نرخ نیز همان روز اعلام شود و هر کس قیمت بیشتری اعلام کرد بتواند آن را خریداری کند.ارسلان فتحی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا تاکید کرد: به‌این ترتیب رقابت ایجاد شده و قیمت‌ها کنترل می‌شود و هیچ‌گاه افزایش بی‌رویه‌ قیمت سکه و ارز را شاهد نخواهیم بود. کوروش پرویزیان عضو شورای پول و اعتبار نیز با اشاره به نوسان نرخ ارز گفت: در چنین شرایطی تمام بخش‌های مختلف در این شرایط باید به کمک مدیریت بازار بیایند.وی تصریح کرد: آگاه‌سازی مردم، اطمینان بخشی به بازار، کمک به سیاست‌گذاران اقتصادی کشور باید به نحوی انجام شود که فضای مناسبی برای کسب و کار مردم فراهم شود. پرویزیان با اشاره به ایده‌های مختلف برای مدیریت بازار ارز گفت: برخی ایده‌ها وجود دارند مبنی براینکه نرخ ارز باید پایین‌تر از نرخ مرجع باشد و برخی دیگر نیز معتقدند قیمت واقعی دلار باید بالاتر از نرخ ارز مرجع باشد. اما فعالان بازار تمایل دارند نرخ ارز از مابه‌التفاوت تورم داخلی و خارجی با ملاحظه قدرت تامین و توزیع ارز در بازار توسط بانک مرکزی تعیین شود.این عضو شورای پول و اعتبار تاکید کرد: باید مکانیز‌م‌هایی به کار گرفته شوند تا امکان پوشش نوسانات ارزی برای تولیدکننده و صادرکننده در کشور مهیا شود؛ اگر این مکانیزم به کار گرفته شود حتما فضا برای مدیریت بازار ارز بهتر می‌شود. وی هجینگ ارزی را به نوعی انجام معاملاتی آتی ارزی توصیف و اظهار کرد: می‌توان با استفاده از این ابزار بازار را آرام کرد. به گفته کارشناسان تکرار تجربه موفق سکه در بازار ارز برای کاهش التهابات می‌تواند گزینه‌ای قابل تامل باشد.
عکس: آکو سالمی

امکان ارائه خدمات پیش خرید و پیش فروش ارز در ایران

دکتر مرتضی بینا
به کمک ابزار مدیریت ریسک می‌توان خدمات نوین بانکی ایجاد کرد که باعث رشد سرمایه‌گذاری، تسریع گردش پول و آرامش خیال اجتماعی بشوند. ارائه راه چاره به سرمایه‌گذاران برای کم کردن خطر نوسان قیمت ارزهای خارجی نسبت به ریال یکی از این خدمات است.

در حال حاضر برای بانک‌ها و فعالان اقتصادی این امکان وجود دارد که خدمات حذف ریسک قیمت ارز را فراهم کنند. مثلا در زمان نگارش این مقاله، در حالی که دلار به قیمت 1525 تومان در بازار آزاد معامله می‌شود، بازارهای آتی ایران آگاهانه یا ناآگاهانه، قیمت دلار برای شش ماه دیگر را در حدود 1750 تومان برآورد می‌کنند که این عدد را از روش آربیتراژ بدون خطر می‌توان محاسبه کرد. این فرصتی است برای بانک‌ها و دیگر فعالان اقتصادی که دلار را مثلا به قیمت 1700 تومان پیش خرید یا به قیمت 1800 تومان پیش فروش کنند، که در صورت اجرای صحیح، برای هر دو حالت پیش خرید و پیش فروش حدود 25 تومان سود بدون خطردر هر معامله برای هر دلار عاید می‌کند. این نوع معاملات برای سرمایه گذارانی که نگران نوسانات ریالی هستند می‌تواند بسیار با ارزش باشد. نحوه اجرای قراردادهای پیش خرید یا پیش فروش ارز که شامل ریسک برای بانک نباشد از حوصله این مقاله خارج است؛ ولی برای علاقه مندان همین‌قدر بگویم که در حال حاضر به علت عدم وجود ابزار کافی در ایران لازمه این کار دسترسی به ابزارهای مالی در خارج از ایران است. 50 تومان اختلافی که در مثال بالا بین قیمت آربیتراژی دلار و قیمت‌های پیش خرید یا پیش فروش دلار آوردم، شامل هزینه‌های عملیات حذف ریسک برای بانک و سود کافی برای ارائه خدمات می‌شود. طبیعتا درمواردی که بتوان همزمان وارد قراردادهای پیش خرید و پیش فروش شد، نیازی به استفاده از ابزار خارج از ایران نخواهد بود؛ به طوری که هزینه عملیات و اختلاف قیمت خرید و فروش به حداقل می‌رسد.
این نوع بازارها معمولا توسط بخش خصوصی و تحت قراردادهای دو طرفه تشکیل می‌شوند. ولی همگامی دولت و بانک مرکزی با بخش خصوصی می‌تواند کمک ارزنده‌ای باشد که به پایین آمدن هزینه‌های خدمات آتی ارز منجر شود. با پا گرفتن خدمات پیش خرید و پیش فروش ارز و حذف ریسک نوسان ارزهای خارجی، مقدار سود مورد انتظار سرمایه گذاری در ایران کاهش می‌یابد که باعث تشویق سرمایه‌گذاری خارجی و نهایتا ورود ارزهای خارجی و تقویت پول ملی به مفهوم واقعی آن می‌شود. بخشی از بالا بودن قیمت‌های آتی ناشی از عدم اطمینان در مورد نوسان قیمت ارزهای خارجی و هجوم سرمایه‌های ریالی برای ذخیره دلار است که این مساله جدا از مشکلات دیگر به انتظارات تورمی دامن می‌زند.
وجود بازار پیش خرید و پیش فروش ارز می‌تواند تا حدود زیادی التهاب ناشی از عدم اطمینان را کاهش بدهد و آرامش را به بازار ارز برگرداند. پیش‌گام شدن بانک‌های کشور در ارائه این‌گونه خدمات هم به ارتقای رشد اقتصادی کشور کمک می‌کند و هم دارای سودآوری تثبیت شده‌ای است.
از خواص مهم ابزار مالی این است که با ترکیب آنها می‌توان خدمات بیشتری برای بسیاری از سرمایه‌گذاران ارائه داد که به ثبات سرمایه‌گذاری، تسریع گردش پول و رشد اقتصادی کمک می‌کنند.
همچنین ابزار مالی می‌توانند اهرم‌هایی در اختیار مسوولان باشند که سیاست‌های اقتصادی کشور را با هزینه‌های کمتر، شفاف‌تر و بدون وارد کردن شوک‌های ناشی از تصمیمات ناگهانی اجرا کنند. هرچه زودتر این ابزار ایجاد شود زودتر می‌توان به اقتصاد سامان داد و از التهاب‌های تورمی کم کرد. به‌علاوه وقتی که عقل جمعی جامعه از طریق ابزار مالی بر بازار حکمفرما باشد، امکان خطا در اثر تصمیمات مسوولان کاهش و اعتماد عمومی به برنامه‌های اقتصادی دولت افزایش می‌یابد.

دلار مسافری 1300 تومان شد

تشکیل کارگروه کنترل نرخ ارز
 - روز گذشته گرچه در بازار غیررسمی قیمت‌ها با افزایش اندکی همراه بود، اما قیمت ارز بازار فرعی که از سوی بانک مرکزی تعیین می‌شود از 1300 تومان فراتر رفت. افزایش نرخ بازار فرعی که شامل سرفصل‌هایی چون فروش ارز مسافرتی و واردات به مناطق آزاد است در حالی رخ داده است که شورای پول و اعتبار برای کنترل نرخ ارز در بازار کارگروه تشکیل داده است.

بانک مرکزی ارز بازار فرعی را گران کرد
دلار مسافری، 1300 تومان را پشت سر گذاشت
 گروه بازار پول- مسعود رضا طاهری: قیمت دلار در بازار دیروز نوسان چندانی نداشت،  به طوری که  نسبت به نرخ روز سه‌شنبه تنها  10 تومان افزایش داشت که در روزهای اخیر رقم زیادی به حساب نمی‌آید. دلیل ذکر شده برای ثبات نسبی قیمت دلار در بازار، تحویل دلار‌های پیش‌فروش شده هفته قبل به نرخ‌های 1395 تومان تا 1410 تومان عنوان شده است. از این رو دلار با افت تقاضا روبه‌رو  شد.
در عین حال همان‌طور که پیش‌تر پیش‌بینی شد افزایش شدید قیمت دلار بازار فرعی یا به تعبیری ارز مسافری بالاخره دیروز اتفاق افتاد و دلار مسافری مرز 1300 تومان را درنوردید. بانک ملی دیروز نرخ آن را 1297 تومان ثبت کرد که ارزان ترین قیمت دلار مسافری بود. سایر بانک‌ها به ویژه بانک‌های شاخص خصوصی این قیمت را بین 1300 تا 1305 تومان اعلام کرده‌اند. اگر قیمت ارز مسافری بانک ملی ملاک گرفته شود طی دو ماه گذشته دلار مسافری از 1174 تومان با 123 تومان افزایش تا 1297 تومان گران شده است. اما با توجه به اینکه قیمت آن در سایر بانک‌ها فراتر از 1300 تومان شده می‌توان افزایش 130 تومانی آن را در مدت مورد اشاره متصور بود. بازار فرعی از زمان تصدی معاونت ارزی بانک مرکزی توسط سید کمال سیدعلی مورد توجه قرار گرفت.
وی کوشید تا با تعیین قیمت ارز برای واردات در مناطق آزاد دسترسی و ریخت و پاش برخی به منابع ارزی ارزان به قیمت مرجع را محدود کند. در این راستا با این استدلال که نباید به مسافران و گردشگران مرفه عازم خارج از کشور ارز ارزان فروخت، مقرر شد تا 2000 دلار مسافری به نرخ جدید و به اصطلاح بازار فرعی فروخته شود. این رقم نیز که مرتبا فاصله اش با نرخ بازار آزاد بیشتراز 300 تومان می‌شد، خود به جایگاهی جدید برای سفته‌بازی و سودجویی برخی صرافان و دفاتر خدمات مسافری و تبانی با برخی سودجویان تبدیل شد. از این رو بانک مرکزی تصمیم گرفت تا به مرور قیمت دلار بازار فرعی را نیز افزایش داده و فاصله قیمت آن را با قیمت دلار بازار آزاد کاهش دهد. اکنون با رسیدن قیمت آن به بیش از 1300 تومان فاصله قیمت آن با نرخ بازار به حدود 200 تومان کاهش یافته است. ادامه این روند شاید نهایتا موجب برچیده شدن بساط دلار مسافری شود . تقریبا از زمان آمدن کیانی راد، معاون ارزی جدید به بانک مرکزی کم کم افزایش قیمت دلار مسافری سرعت بیشتری به خود گرفت و نهایتا از اول دی ماه با اعلام خبر دستورات جدید رییس‌جمهور به بانک مرکزی در اعمال سیاست‌های جدید عرضه ارز، افزایش قیمت دلار بازار فرعی با افزایش روزانه تقریبا 20 تا 30 تومانی همراه بوده است. در واقع با وجود تمایل ظاهری دولت و وزارت اقتصاد به کنترل و کاهش قیمت ارز، رویه جاری افزایش قیمت ارز برای مصارف غیر ضرور کشور را هدف گرفته و در عین حال تمرکز بیشتر بانک مرکزی عرضه ارز با نرخ مرجع برای واردات ضروری قرار گرفته است. دیروز بانک مرکزی قیمت دلار مرجع را با 3 تومان افزایش تا 1115 تومان بالا برد. قیمت دلار در بازار با 10 تومان افزایش تا 1520 تومان بالا رفت که افزایش 10 تومانی آن نوسان اندکی در روزهای اخیر است. اختلاف قیمت دلار رسمی و غیر رسمی دیروز به 405 تومان رسید. البته سایر ارزها نیز بین 10 تا 15 تومان افزایش داشتند. که پوند انگلیس، درهم امارت، دلار کانادا و دلار استرالیا در این ردیف هستند. در عین حال قیمت صد ین ژاپن با افت مواجه بود.
بازار سکه
در بازار سکه همزمان با افت قیمت طلا در بازار‌های جهانی و ثبات تقریبی قیمت دلار آمریکا قیمت سکه با 3000 تومان کاهش تا 607 هزار تومان افت کرد. سکه طرح قدیم بدون تغییر ماند و نیم سکه و ربع سکه به ترتیب 2000 تومان و 4000 تومان کاهش یافتند.قیمت طلا در بازار‌های جهانی در آستانه سال نو میلادی به دلیل فروش عمده با کاهش مواجه شد.خبر آنلاین در این باره نوشت: کارشناسان تا یک ماه دیگر به صعود قیمت طلا خوش‌بین نیستند. این سایت با اشاره به افت 200 دلاری طلا در یک ماه و نیم گذشته نوشت در حال حاضر این سوال مطرح شده است که افت قیمت طلا تا کی ادامه خواهد یافت؟
اخیرا سایت کیتکو که از سایت‌های تخصصی باسابقه در حوزه طلا است، نتایج یک نظرسنجی را منتشر کرد که نشان می‌دهد، برخی کارشناسان بر این باورند که قیمت طلا طی سال میلادی جدید تا 1270 دلار کاهش خواهد یافت. البته در این میان برخی نیز از طلای 2 هزار دلاری سخن گفته بودند.با این وجود این نظرسنجی نشان داد که دیگر از پیش‌بینی‌های 2 هزار و پانصد دلاری و نیز فراتر از 3 هزار دلار خبری نیست و تمامی پیش‌بینی‌های بازار طلا در حال تعدیل هستند.البته فروکش نسبی بحران اقتصادی در اتحادیه اروپا و نیز آمریکا در تعدیل این پیش‌بینی‌ها بسیار موثر بوده است. البته خوش‌بین‌های بازار بر این باورند که افت این روزهای طلا به دلیل افزایش مقطعی عرضه در بازار است. عرضه‌هایی که هم از سوی مردم و هم از سوی برخی کشورها برای تامین نقدینگی صورت گرفته است.با این وجود جمع‌بندی کارشناسان این است که طلا تا ژانویه کاهش می‌یابد اما سرمایه‌گذاران طلا نیاز دارند که چشم‌اندازهای طولانی‌تری از 6 ماه یا حتی یک ساله را در نظر بگیرند. به هر حال، ادامه نگرانی‌ها در مورد اروپا همچنان پتانسیل رشد را در طلا ذخیره خواهد کرد.ادامه مشکلات اتحادیه اروپا سبب می‌شود که اوراق قرضه خریداری نشوند و اگر این اتفاق بیفتد، این امر به افزایش قیمت طلا کمک خواهد کرد.چون اکثر نرخ‌های بهره‌ در کشورهای غربی کاهش داشته و به صفر نزدیک شده است که این فرصت را به وجود می‌آورد که هزینه نگهداری طلا نادیده گرفته شود.همچنین بحران بدهی در اروپا مردم را در مورد ارزهای متزلزل نگران می‌کند. با این میزان نقدینگی‌های شناور در برنامه‌های انبساطی بانک‌های مرکزی مانند فدرال رزرو، این ترس وجود دارد که هنگامی که اقتصاد جهانی دوباره رشد کندی داشته باشد، کنترل این محرک‌های بازار سخت باشد.

نرخ دلار دوباره از 1500 تومان عبور کرد
چاره‌اندیشی برای مهار ارز

دنیای اقتصاد - در حالی که بسیاری از کارشناسان روند کاهشی قیمت ارز را در هفته جاری انتظار می‌کشیدند بازار خلاف انتظارات عمل کرد و نرخ دلار بار دیگر مرز 1500 تومان را پشت سر گذاشت؛ نوسان اخیر دلار در کانال قیمتی 1400و 1500 تومان واکنش برخی نمایندگان و تصمیم‌سازان را به‌دنبال داشت؛ یک عضو ناظر شورای پول و اعتبار چاره‌اندیشی برای مهار نوسان ارز را در گرو تغییر سیاست‌های پولی عنوان کرد و افزود: تلاش برای تعیین نرخ سود سپرده‌ها متناسب با تورم از اقداماتی است که در دستور کار شورای پول و اعتبار قرار خواهد گرفت. هادی قوامی جذاب نبودن ابزارهای مالی را ریشه اصلی التهابات اخیر بازار ارز و سکه دانست و گفت: اگر اراده‌ای در تغییر بسته پولی سال 90 وجود نداشته باشد نمایندگان مجلس تلاش خواهند کرد تا با استفاده از اختیارات خود نرخ سود سپرده‌ها را منطقی کنند. به گفته وی در غیر این صورت با سیاست تزریق دلار و سکه به بازار نمی‌توان امید به بازگشت ثبات و مهار نوسان قیمت‌ها را داشت.

افزایش قیمت در بازار ارز و سکه
صعود دلار به کانال جدید قیمتی
گروه بازار پول _ مسعود رضا طاهری:  تلاطم قیمت‌ها در بازار ارز داخلی ادامه دارد. بررسی روند افت و خیز قیمت‌ها در این بازار نشان می‌دهد که قیمت‌ها بیشتر از آنکه از دلایل اقتصادی تاثیر پذیر باشند، از اقوال و اخبار دهان به دهان تاثیر می پذیرد. البته در این میان تزریق دلار‌های تعادلی و میزان پیش‌فروش امثال آن در بازار، خود تعیین کننده‌اند.
قیمت دلار که در روز‌های اخیر نرخ 1405 تومان را نیز به خود دیده است، بار دیگر پا در مسیر تثبیت کف قیمت 1500 تومان نهاده است. دیروز قیمت دلار با 80 تومان افزایش نسبت به نرخ بسته شده روز یکشنبه تا 1560 تومان نیز اوج گرفت، اما در ساعات بعد به ترتیب تا 1535، 1510 و نهایتا تا بعد از ظهر تا 1515 تومان تغییر کرد. با رسیدن به این قیمت دلار عملا 35 تومان نسبت به روز ماقبل گران‌شده است.
در این میان برخی صرافان و فعالان بازار فروش و تزریق کم ارز در روز گذشته را دلیل تلاطم قیمت دلار در این روز می دانند. مصطفی خانزاده در این زمینه به دنیای اقتصاد گفت: اگر فروش دلار در بازار یک رویه ثابت داشته باشد قیمت دلار به راحتی مانند روز شنبه تا مرز 1400 تومان افت خواهد کرد. وی همچنین ضمن ابراز نگرانی از تمایل خانه‌دار‌ها و افراد غیرمتخصص به خرید دلار این شرایط را زیان‌بار ارزیابی کرد. وی همچنین در خصوص فاصله قیمت خرید و فروش ارزها در بازار گفت: فاصله تقریبا 45 تا 50 تومانی قیمت خرید و فروش ارز در بازار به دلیل محاسبه احتمال ریزش قیمت است.
همچنین اظهارات برخی از فعالان بازار نشان می دهد که اغلب صرافان فروشنده بوده و فروش دلار به نرخ بالاتر از 1500 تومان را به خرید آن ترجیح دادند. دیروز بعد از ظهر نرخ خرید دلار 1480 تومان و نرخ فروش آن 1515 تومان اعلام شد.
در بازار ارز قیمت یورو نیز در ساعات اولیه تا 1980 تومان بالا رفت، اما در ادامه به مرور کاهش یافته و تا 1945 تومان تنزل یافت. قیمت خرید آن نیز 1900 تومان اعلام شد. از این رو یورو نسبت به نرخ روز یک شنبه 55 تومان گران شد. پوند انگلیس دیروز با 80 تومان افزایش قیمت تا 2360 تومان گران شد. در بازار روز گذشته قیمت صد ین ژاپن در بازار داخلی با افزایش بی‌سابقه 110 تومانی تا 1900 تومان بالا رفت. در بازار‌های بین‌المللی نیز افزایش برابری آن در مقابل دلار آمریکا بر این افزایش تاثیرگذار بوده است. قیمت سایر ارزها نیز دیروز با افزایش همراه بود. دلار کانادا با 80 تومان و دلار استرالیا با 70 تومان افزایش به ترتیب 1530 تومان و 1570 تومان فروخته شدند. قیمت لیر ترکیه نیز که این روزها بیشتر در معرض توجه قرار گرفته است هم با 30 تومان افزایش تا 810 تومان بالا رفت.
بازار سکه
سکه نیز در بازار به تبعیت از افزایش قیمت دلار با 2000 تومان افزایش تا 612000 هزار تومان گران شد. سکه طرح قدیم نیز با 5000 تومان افزایش تا 630 هزارتومان گران شد. همچنین نیم سکه با 7000 تومان و ربع سکه با 2000 تومان افزایش قیمت به ترتیب 297 هزار تومان و 152 هزار تومان فروخته شدند. در بازار طلا نیز قیمت هر مثقال طلای 17 عیار بدون اجرت ساخت با 3500 تومان افزایش به 246 هزار تومان رسید.
از نکات قابل توجه در بازار سکه پیش فروش سکه‌های پیش خرید شده از بانک ملی برای تحویل در تیرماه در بورس کالا است. براین اساس سکه‌های دولتی با قیمت تمام‌شده تقریبا 470 هزار تومان به نرخ تقریبا 700 هزار تومان در این بازار پیش فروش شده و با بالا رفتن آمار معاملات در این بازار، عملا بورس کالا به نتیجه دلخواه خود و منفعت بردن از فروش فیوچر سکه‌های دولتی در این بازار رسیده است.
طلا در بازار‌های جهانی
قیمت طلا روز گذشته با باز شدن قیمت‌ها در بازار لندن تا 1614 دلار نیز پیش رفت، اما در ادامه به دلیل فروش عمده به سطح 1607 دلار پایان معاملات هفته گذشته نزدیک شد. قیمت طلا در آستانه سال نو میلادی به رسم هرساله از نوسان کمتری برخوردار است.
تزریق ارز به بازار توسط بانک مرکزی
همچنین شنیده‌ها به نقل از ایرنا، حاکی است بانک مرکزی به منظور کاهش نوسانات و پایین آوردن نرخ ارز، در روزهای آینده اقدام به عرضه ارز در بازار می‌کند.
یک منبع آگاه روز دوشنبه گفت: با توجه به اینکه نرخ دلار در یکی دو هفته اخیر از 1200 تومان به بیش از 1500 تومان افزایش یافته است، بانک مرکزی در نظر دارد با عرضه ارز، نرخ آن را در بازار کاهش دهد. دست‌اندرکاران بازار ارز از دلایل افزایش نرخ ارز در بازار را کاهش عرضه آن از سوی بانک مرکزی عنوان می‌کنند.
به گزارش ایرنا، در حالی که نرخ هر دلار در آغاز معاملات غیررسمی روز گذشته یک هزار و 505 تومان بود، این رقم تنها در مدت زمان 10 دقیقه به 1530 و سپس 1550 تومان افزایش یافت.نرخ دلار در معاملات غیررسمی روز جاری پس از رشد 45 تومانی درآغاز فعالیت بازار، در ساعت 14 با افت مواجه و به سطح 1510 تومان رسید. کاهش نرخ دلار بدون اقدام بانک مرکزی در عرضه ارز به بازار بوده است.