آغاز ماراتن طلا با دلار

   رکوردهای معکوس طلا بار دیگر گمانه‌ها بر سر آینده این فلز گرانبها را تشدید کرد. عده‌ای از تحلیل‌گران سکوت اختیار کرده‌اند و عده‌ای از حرکت نزولی طلا مبهوت شده‌اند. در میان این سکوت و بهت تنها یک گزاره شنیده می‌شود «ارزش دلار پس از سال‌ها سیر نزولی در برابر دیگر ارزها بار دیگر تقویت شده و به زورآزمایی این ارز با دلار دامن‌زده است». دنیای اقتصاد در گزارشی به بررسی آینده هر دو بازار پرداخته است. در کنار این تحلیل دلایل افزایش قیمت سکه داخلی به 600هزار تومان در روز تعطیلی بازار جهانی بررسی شده است.

بازار به چه سمتی می‌رود؟
آغاز ماراتن طلا با دلار
گروه بازار پول – در پی بحران اقتصادی در کشورهای حوزه یورو و در نتیجه تضعیف این ارز، قیمت طلا در بازار جهانی با کاهش شدیدی روبه‌رو شد. بهبود وضعیت اقتصادی در آمریکا به عنوان مهم‌ترین دلیل کاهش ارزش این فلز گرانبها در بازار‌های جهانی مطرح شده است. بر این اساس گزارش‌ها حاکی از آن است که سمت تقاضای بازار طلا روبه اشباع است.
همچنین گزارش‌هایی در دست است مبنی بر این که نه تنها بانک‌های مرکزی اقدام به توقف خرید طلا کرده‌اند، بلکه فروش را در دستور کار خود قرار داده‌اند. بر این اساس با تقویت برابری دلار در مقابل ارزهای دیگر ارزش طلا در بازارهای جهانی به شدت کاهش یافت. امری که به نحوی نشان دهنده این مطلب است که دلار در ربودن سرمایه‌های خارج شده از اقتصادهای بحران‌زده اروپا نسبت به طلا بهتر عمل کرده است. بسیاری از کارشناسان نیز معتقدند که آینده طلا در این نکته نهفته است که آمریکا بتواند قدرت ارز خود را در مقابل بقیه ارزها تقویت کند.
دلایل تغییر قیمت طلا
بحران اقتصادی اخیر در کشور‌های پیشرفته، عمده دلیل تغییرات در بازار طلا است. برخی از کارشناسان بازار طلا بر این باورند که هر دوی تحولات اخیر در اروپا و آمریکا به سمتی در حال هدایت است که آینده افزایشی برای طلا را مبهم خواهد کرد. بر این اساس در حالی که برخی معتقدند مشکلات اخیر در کشور‌های حوزه یورو اصولا به نفع طلا در بلند مدت خواهد بود، این دسته از کارشناسان بر این باورند که این مشکلات در واقع به نفع دلار نیز خواهد بود و در نتیجه رقابت طلا و دلار در بدست آوردن سرمایه‌هایی که از حوزه یورو خارج می‌شوند عامل اصلی تعیین کننده در آینده طلا خواهد بود.
مشکلات اروپا به نفع یا ضرر طلا؟
به لحاظ سرمایه‌گذاری بسیاری از کارشناسان معتقدند افزایش نرخ اوراق قرضه در اروپا علامتی برای خروج سرمایه‌ها از بازار‌های با ریسک بالا نظیر طلا و روی آوردن به دارایی‌های مطمئن‌تر نظیر اوراق قرضه است. بر این اساس آمارها نشان‌دهنده افزایش نرخ بهره اوراق قرضه کشورهایی اروپایی است به طوری که بهره اوراق قرضه ایتالیا تا 5/6 درصد افزایش داشته است. این رقم برای کشوری مثل اسپانیا 6 درصد است که خود این نتیجه را در بر خواهد داشت که سرمایه‌گذاران کم کم به استفاده از این اوراق رو بیاورند. در نتیجه برخی از کارشناسان معتقدند امیدی به افزایش قیمت طلا از کانال سرمایه‌گذاری وجود نخواهد داشت.
اما نکته مهم دیگر در تحلیل بازار طلا نگاه به رویکرد‌های دولتی برای تامین مالی خود است. به طور کلی بسیاری از کارشناسان بر این باورند که دولت‌ها برای تامین مالی ارزان خود نیازمند هستند تا حد امکان سرمایه‌ها را به سمت بازار مالی بکشانند. بر این اساس باید این نتیجه را به انتظار نشست که سیاست دولت‌ها بیرون رفتن سرمایه‌ها از بازار طلا و ورود آنها به بازار مالی را هدف‌گذاری کرده باشد. به نظر می‌رسد این سیاست بهترین راه برای دسترسی به «پول ارزان» باشد که بسیاری از دولت‌ها به دنبال آن هستند. در واقع این امری است که بسیاری از کارشناسان از آن به عنوان باز کردن کانال سرمایه‌گذاری به سمت تولید یاد می‌کنند. در نتیجه برخی از کارشناسان معتقدند در شرایطی که بحران اقتصادی کشور‌های مهم اروپایی را به سمت ورشکستگی می‌کشاند نباید به انتظار رشد و طراوت در بازار طلا نشست، زیرا نه دولت‌ها و نه سرمایه‌گذاران نمی‌توانند عامل افزایش تقاضا در بازار طلا باشند. در شرایط بحران اقتصادی بعید به نظر می‌رسد که حتی بانک‌های مرکزی نیز تمایلی به خرید طلا در بازار داشته باشند، در حالی که در شرایط رونق اقتصادی یکی از بزرگ ترین عامل‌های طرف تقاضا در بازار طلا هستند.
نقش اقتصاد آمریکا در آینده طلا
در توضیح آینده بازار طلا همواره در نظر گرفتن تغییر و تحولات در اقتصاد آمریکا بسیار مهم است.گزارش‌ها از آمار و ارقام متغیر‌های اقتصادی در چند مدت اخیر اقتصاد آمریکا نشان دهنده آن است که آمریکا در بهبود شرایط خود نسبت به کشور‌های اروپایی بهتر عمل کرده است. امری که مسلما در جذب سرمایه به نفع این اقتصاد خواهد بود. بر این اساس نرخ اوراق قرضه در آمریکا در حد 2 درصد است و با این نرخ در حدود 15 هزار میلیارد دلار اوراق قرضه منتشر شده در دست مردم دارد. در نتیجه افزایش نرخ بهره اوراق قرضه بار مالی بسیار سنگینی را به دولت و اقتصاد آمریکا تحمیل خواهد کرد. بسیاری از کارشناسان معتقدند این نرخ پایین برای اوراق قرضه آمریکا عاملی است که موجب بهبود نسبی اقتصاد این کشور طی چند ماه اخیر شده است. در نتیجه باید انتظار داشت که دولت آمریکا سیاستی در خلاف جهت سیاست‌های کشور‌های اروپایی اتخاذ کرده باشد. جذب سرمایه‌هایی که کم کم از منطقه
بحران زده یورو خارج می‌شوند مسلما مهم ترین عاملی است که اقتصاد آمریکا برای بهبود بیشتر به آن دل بسته است. بر این اساس آمریکا به دنبال آن است تا بتواند با جذب سرمایه‌های بیشتر بازار مالی خود را پر رونق کند تا بتواند در تامین مالی خود موفق تر عمل کند.
آینده طلا چه رنگی است؟
بررسی عوامل مختلف تعیین‌کننده در قیمت طلا به عقیده برخی از کارشناسان آینده چندان جالبی را برای اونس جهانی این فلز گرانبها رقم نمی‌زند. بر این اساس این دسته از کارشناسان بر این باورند که شواهد حاکی از پیروزی دلار در مبارزه با طلا برای جذب سرمایه‌هایی است که به تدریج تمایل به خارج شدن از اقتصاد‌های اروپایی پیدا کرده‌اند. این دسته از کارشناسان معتقدند کاهش ارزش دلار در مقابل ارز‌های مهم دنیا در چندین سال گذشته نتیجه سیاست‌های انبساطی این کشور در این مدت بوده است. بر این اساس این دسته از سیاست‌ها ریشه اصلی افزایش قیمت طلا در این مدت بوده است و در نتیجه آینده طلا به گونه‌ای به تمایل دولت آمریکا به ادامه یا قطع این دسته سیاست‌ها بستگی خواهد داشت. برخی معتقدند اگر دولت آمریکا از ادامه سیاست‌های انبساط پولی خود خودداری کند، با بالا رفتن ارزش ارز رسمی این کشور آینده طلا در ابهام قرار می‌گیرد. به عقیده کارشناسانی که آینده طلا را چندان روشن نمی‌بینند، شکاف بین ارزش دلار و دیگر ارزها رو به کاهش است. امری که در واقع به معنای قدرت گرفتن دوباره دلار و در نتیجه تضعیف بیشتر تقاضای طلا در بازار خواهد بود. برخی نیز محدوده آینده طلا را در صورت تقویت دلار نسبت به ارزهای مهم دیگر بین 1300 و 1400 دلار پیش‌بینی کرده‌اند. دیدگاه کارشناسان اقتصادی نیز در این زمینه به ظاهر با این تحلیل همخوانی دارد. بر این اساس به نظر می‌رسد اقتصاد آمریکا زودتر از اروپا بهبود یابد و در نتیجه اقتصاد این کشور برای اینکه از فشار‌های تورمی در اقتصاد خود بکاهد و قدرت جوابگویی به افزایش تقاضای سرمایه‌گذاری را نیز داشته باشد، با پدیده افزایش نرخ بهره مواجه خواهد شد که خود عاملی در تقویت دلار است. در نتیجه طلا در شرایطی نظیر شرایط توصیف شده در بالا تضعیف خواهد شد، اما کاهش قیمت طلا خود می‌تواند در رشد تقاضای سوداگرایانه در بازار این فلز گرانبها تاثیر داشته باشد. امری که می‌تواند توضیح دهنده نوسانات قیمت اونس جهانی پس از کاهش‌های لحظه‌ای باشد، هر چند بسیاری از متخصصان بازار همچنان بر این عقیده‌اند که کاهش ارزش طلا محتمل است.
به نظر می‌رسد در شرایط اقتصادی بحرانی اخیر در کشورهای پیشرفته انتظار به افزایش تقاضا در بازار طلا غیر منطقی باشد. همچنین گزارش‌هایی مبنی بر توقف روند حرکت به سمت طلا و یورو در پایه پولی بانک‌های مرکزی نشان از آن دارد که تمایل به سمت دلار در حال افزایش است. بر این اساس بسیاری از کارشناسان بر این باورند بازار طلا اشباع شده است و در نتیجه بانک‌های مرکزی نه تنها تمایلی به خرید طلا در شرایط بحرانی اخیر ندارند، بلکه اقدام به فروش ذخایر طلای خود کرده اند تا ذخایر دلاری را تا حد امکان تقویت کنند. امری که بی‌شک منجر به افزایش برابری دلار در مقابل ارزهای مهم دیگر خواهد شد و در نتیجه آینده طلا را دچار ابهام خواهد کرد. امری که این گزاره را در ذهن متبادر می‌سازد که در بلند مدت شاید دلیلی به افزایشی بودن قیمت طلا وجود نداشته باشد.
مناسبات پایان سال میلادی
از طرف دیگر بسیاری از دنبال کنندگان آمار و ارقام بازار طلا بر این امر صحه می‌گذارند که قیمت طلا در اواخر هر سال میلادی کاهشی بوده است. امری که بسیاری از کارشناسان ریشه آن را در بسته شدن صورت‌های مالی سرمایه‌گذاران در انتهای سال و در نتیجه افزایش تقاضای دلار می‌دانند. به اعتقاد این گروه پس از پایان سال و با توجه به شرایط جدید اقتصادی بازار طلا مسیر خود را می‌رود و از حالت خرس که دائما روبه پایین است، بیرون می‌رود.آنچه مشخص است رقابت اخیر میان طلا و دلار شروع شده برای معین شدن برنده باید صبر کرد آیا برق طلا تقاضا را به سوی خود می‌کشاند یا در باغ سبزی که اسکناس پشت سبز در هفته‌های اخیر به سرمایه‌گذاران نشان داده آنان را مفتون خود می‌کند؟

  هفته جاری را باید هفته سیاه بازار‌های طلا توصیف کرد هفته‌ای که طلا طی سه روز دو کانال قیمتی را پشت سر گذاشت و از سطح بالای 1700 به محدوده 1560 دلار سقوط کرد؛ سقوط آزاد طلا به دامنه 1570 دلار در شرایطی رقم خورد که بازار‌های جهانی در هفته قبل کار خود را با اونس 1711 دلاری به پایان بردند، اما از دوشنبه هفته جاری با 140 دلار کاهش، قیمت این فلز قیمتی از 1711 دلار به زیر 1570 دلار تنزل کرد. به دنبال این اتفاق سایت‌های خرید و فروش طلا معاملات خود را قطع کردند تا مانع از کاهش بیشتر قیمت شوند. تحلیلگران، عرضه عمده طلا از سوی اروپا و بانک‌های بزرگ را عامل اصلی ریزش قیمت عنوان می‌کنند. به گفته این تحلیلگران، تنها راهکار نجات یورو، خروج سرمایه‌ها از پناهگاه طلا است؛ به همین دلیل این کشورها طلا را می‌فروشند تا هم نقدینگی به دست آورند و هم این بازار جذاب را از رونق بیندازند.

سقوط طلا، صعود سکه
گروه بازار پول- مسعود رضا طاهری: قیمت جهانی طلا از روز دوشنبه که شروع به کار بازارهای جهانی بود تا عصر روز گذشته 6/5 درصد کاهش داشت و از 1730 دلار به زیر 1630 دلار رسید. البته این مقدار تا غروب دیروز به‌سطح 1600دلار نزدیک شد. افزایش ارزش دلار آمریکا و فروش عمده طلا از دلایل کاهش قیمت گزارش شده است. اما روند‌های تاریخی نشان می دهد در بازه زمانی سال قبل نیز طلا چنین سقوطی را تجربه کرده است. به گونه‌ای که در دوره مشابه سال قبل از ارزش این فلز گرانبها 5/2 درصد کاسته شده است.
سقوط قیمت جهانی طلا در شرایطی رخ داد که بازار داخلی روز گذشته با این نزول همراهی نداشت. سکه بهار آزادی در بازار غیر رسمی داخلی هشت هزار تومان افزایش یافت.
روند حرکت بازار
روز گذشته در بازار داخلی قیمت سکه در بازار با 8 هزار تومان افزایش دوباره طی این هفته به 590 هزارتومان رسید. افزایش قیمت سکه بازار در حالی است که قیمت طلا در بازار‌های جهانی کاهش یافته است. بانک مرکزی دیروز، قیمت سکه را با وجود افت قیمت جهانی طلا 5هزارو200 تومان گران کرد. در همین حال در سوی دیگر بازار، قیمت دلار آمریکا به کسب رکوردهای تازه خود ادامه داد. دلار آمریکا با 10 تومان افزایش دیگر 1380 تومان فروخته شد. نرخ 1382 تا 1385 تومان نیز برای آن اعلام شده است.
نزدیک شدن نرخ مرجع دلار به هزار و100 تومان (1099 تومان) در روز گذشته، حرکت زیرپوستی بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز است.
مقایسه قیمت‌ها در یک هفته گذشته
قیمت طلا در یک هفته گذشته در حالی نزدیک به 100 دلار کاهش داشته که قیمت سکه در بازار تنها 10 هزار تومان کاهش یافته است. قیمت طلا در بازار‌های جهانی در یک هفته گذشته از 1730 دلار به 1630 دلار تا بعد از ظهر دیروز کاهش یافت که به طور متوسط 100 دلار کاهش یافته و 7/5 درصد افت را ثبت کرده است. در این مدت سکه از 600 هزار تومان به 590 هزار تومان کاهش یافته و 6/1 درصد افت را ثبت کرده است. در همین حال قیمت دلار آمریکا با 1/1 درصد افزایش از 1365 تومان در چهارشنبه گذشته به 1380 تومان رسید. در یک هفته گذشته ارزش یورو در مقابل دلار آمریکا 3/3 درصد افت کرده است.
مقایسه قیمت در یک دوره مشابه
مقایسه شرایط یک هفته پیش با مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد که درچنین روزهایی تقریبا 2 هفته مانده به پایان سال میلادی2010، قیمت اونس جهانی طلا با 5/2 درصد کاهش از 1432 دلار به 1396 دلار رسید. در همین حال قیمت سکه در بازار با نیم درصد افت از 351 هزار تومان به 349 هزار تومان رسید. در چنین شرایطی دلار آمریکا 2/0 درصد افزایش داشت و از 1063 تومان به 1065 تومان افزایش یافت.
بازار دیروز سکه
قیمت سکه طرح قدیم در بازار دیروز بازهم بدون تغییر 610 هزار تومان بود. نیم سکه هم با 2هزار تومان افزایش دوباره به 285 هزار تومان رسید. ربع سکه نیز هزار تومان گران شد و 146 هزار تومان فروخته شد.
افزایش قیمت سکه دولتی
این در شرایطی است که بانک مرکزی قیمت سکه دولتی را با 5هزارو200تومان افزایش تا 533 هزار تومان بالا برد. بانک مرکزی قیمت نیم سکه را نیز 2هزارو600 تومان گران کرد و به 256 هزار و 880 تومان رساند. ربع سکه 1040 تومان و سکه گرمی 520 تومان افزایش قیمت داشت و به ترتیب 128 هزار و 440 تومان و همچنین 72 هزار و 280 تومان فروخته شد. افزایش قیمت سکه‌های بانکی در حالی است که قیمت طلا در مسیر نزولی است و دیروز نیز افت قابل توجهی را داشته است.
افزایش قیمت ارزهای عمده
در بازار ارز ارزهای عمده از جمله دلار آمریکا، پوند انگلیس و صد ین ژاپن هر یک با 10 تومان افزایش به ترتیب 1380 تومان، 2160 تومان و 1750 تومان فروخته شد. قیمت یورو نیز در این بازار برعکس روزهای قبل 5 تومان افزایش یافته و به 1825 تومان رسید. قیمت دلار آمریکا مرتبا در حال افزایش است. دیروز بانک مرکزی قیمت دلار مرجع را 1099 تومان تعیین کرد. از این رو فاصله قیمت دلار رسمی و غیررسمی به 280 تومان رسید. قیمت دلار بازار فرعی نیز با افزایش 4 تومانی به 1212 تومان رسید. افزایش تقاضا برای خرید اسکناس دلار موجب افزایش قیمت اسکناس پشت سبز شده است.
طلا در بازار‌های جهانی
قیمت جهانی طلا دیروز در پایین‌ترین سطح تا محدوده 1600 دلار پایین آمد و حفظ نرخ بهره در فدرال رزرو در سطح بین صفر تا 25 صدم درصد در حالی که نرخ بهره در اغلب کشورها به‌جز ژاپن بیشتر از آمریکا است، موجب شد تا چشم‌اندازها برای رشد اقتصادی در این کشور بهبود یافته و برابری یورو در مقابل دلار تا 3/1 درصد افت کرد. افزایش ارزش دلار مهم‌ترین دلیل افت قیمت طلا عنوان شده است. Terry wootenسردبیر سایت کیتکو در یاداشتی با برشمردن دلایل افت و خیز قیمت طلا در سال 2011 همچون عدم توافق اوباما و کنگره آمریکا بر سر سیاست‌های مالی این کشور، افت رتبه اعتباری آمریکا از سطح AAA مثبت و تداوم بحران مالی در اروپا، برای سال 2012 نیز دلایل مذکور را پابرجا دانست و افزود: اینکه نرخ رشد اقتصادی در چین به چه اندازه‌ای برسد مشخص نیست. اینکه مشکلات بازار‌های مالی جهان به کشورهای نوظهور سرایت کند، نامشخص است و اینکه نتایج انتخابات آمریکا بر بازار‌های جهانی چه تاثیری خواهد داشت، باید منتظر ماند. در همین حال افزایش نیافتن قابل انتظار تقاضا در هندوستان در پایان ماه اکتبر و رقابت دلار آمریکا با طلا در جذب نقدینگی‌های بازار عوامل دیگر افت قیمت طلا عنوان شده است.

تب سکه حاد شد

گروه بورس کالا – دادوستدهای دیروز سکه در بازار آتی با رشد رو‌به‌رو بود، به طوری که قیمت در هر یک از سررسیدها نزدیک 20 هزار تومان افزایش یافت.

قیمت سکه دیروز به دور از دلایل منطقی و تنها به تاثیر از شایعات در هر یک از سررسیدها رشد نزدیک 3 درصدی را تجربه کرد، این در حالی است که خریداران بزرگ سکه بازار آتی سعی می‌کنند در سررسیدهای دورتر و بیشتر با سکه‌های تحویلی اردیبهشت‌ماه دادوستدهایشان را دنبال کنند. حامد توسلی یکی از کارگزاران بورس کالا درباره دادوستدهای دیروز بازار آتی گفت: دیروز قیمت سکه بانکی حدود ساعت 12 ظهر اعلام شد که موجب واکنش فعالان بازار شد. نکته قابل تامل این بود که به‌رغم کاهش 30 واحدی اونس جهانی طلا، قیمت سکه بانکی 5 هزار تومان گران‌تر شد، همچنین نرخ ارز مرجع و ارز مسافرتی نیز افزایش یافت.این تحلیلگر بر این باور است واکنش بازار به تغییرات نرخ ارز و تغییرات اونس، متفاوت است. اگر بخواهیم این دو متغیر را وزن‌دهی کنیم، وزن دلار 50 درصد و نقش اونس 20 درصد است، 30 درصد نیز شامل سایر متغیرها است. دیروز با کاهش نرخ اونس و افزایش نرخ دلار شاهد سنگین‌تر شدن صف‌های خرید بودیم.توسلی تشکیل صف‌های خرید خصوصا در اردیبهشت‌ماه را خوشبینی برخی از سرمایه‌گذاران به افزایش نرخ ارز دانست و افزود: در مجموع دیروز شاهد یک بازار هیجانی بودیم که پیش‌بینی می‌شود با کاهش اونس و تعدیل نرخ ارز، تب خرید، حداقل برای کوتاه‌مدت فروکش کند.
ضوابط اجرایی بازار جبرانی آتی
بازار جبرانی جهت تامین وجه تضمین جبرانی موضوع ماده 34 این دستورالعمل در دوره زمانی یک ساعت پس از پایان جلسه معاملات روزانه گشایش می‌یابد.این بازار جهت بستن موقعیت تعهدی بازخرید و موقعیت تعهدی بازفروش مشتریان بدهکار به صورت جداگانه گشایش می‌یابد.مدت زمانی متشکل از 4 دوره 5 دقیقه‌ای حراج تک قیمتی و دامنه نوسان قیمت در دوره اول حراج تک قیمتی دو برابر، در دوره دوم 3 برابر و در دوره سوم چهار برابر دامنه نوسان روزانه قیمت بازار است. دوره چهارم بدون محدودیت نوسان قیمت است.در همین حال دوره حراج تک قیمتی شامل یک دوره پیش گشایش و یک حراج تک قیمتی است. در ابتدای هر دوره حراج تک قیمتی سامانه معاملاتی سفارش مربوط به قراردادهای مشتریان بدهکار براساس لیست اعلامی اتاق پایاپای و به ترتیب اولویت زمانی باز کردن موقعیت تعهدی، با قیمت حداقل مجاز دامنه نوسان قیمت آن دوره در سامانه معاملاتی قرار می‌دهد.

طلای جهانی در سرازیری

دنیای اقتصاد- قیمت طلا در بازار‌های جهانی با 44 دلار کاهش از نرخ بسته شده1711 دلاری پایان معاملات هفتگی به 1667 دلار تا غروب دیروز افت کرد. این روند که در 2 هفته گذشته بی‌سابقه بود درست در زمانی اتفاق افتاد که بانک مرکزی تصمیمات تازه‌ای را برای کاهش دادن قیمت سکه در بازار اعلام کرد. قیمت سکه دیروز در این شرایط 3000 تومان افت داشت و به 587 هزار تومان رسید. در مقابل قیمت دلار آمریکا دیروز 18 تومان افزایش داشت و به 1360 تومان رسید.

سکه ارزان و دلار گران شد
سقوط طلا به زیر 1700
گروه بازار پول_ مسعود رضا طاهری: قیمت جهانی طلا پس از مدت‌ها حرکت در سطح بالای 1700 دلار روز گذشته به زیر این سطح تنزل کرد.هر اونس طلا در بازار جهانی روز گذشته در محدوده 1660 تا 1680 در نوسان بود. در بازار داخلی نیز قیمت سکه با 3000 تومان کاهش مواجه شد، اما قیمت سکه دولتی 1560 تومان بالا رفت. در کنار بازار سکه که روند کاهشی داشت بازار ارز روند صعودی به خود گرفت و شاهد افزایش 18 تومانی قیمت دلار آمریکا و رسیدن آن به نرخ 1360 تومان بود.
بازار سکه
روز گذشته قیمت سکه بهارآزادی در بازار با 3000 تومان کاهش به 587 هزار تومان رسید. در این میان قیمت فروش سکه در بازار آتی برای فروش در تیرماه 22 هزار تومان دیگر کاهش یافت که طی دو روز گذشته پس از هشدار رییس کل بانک مرکزی مبنی بر پیش فروش سکه از طریق بانک مرکزی، در مجموع بیش از 40 هزار تومان افت داشته است. در عین حال قیمت سکه در بازار آزاد تنها 3000 تومان کاهش یافت که با وجود افت بیش از 40 دلاری قیمت جهانی طلا در بازار لندن، افت قیمت آن را نمی‌توان تنها به هشدار بانک مرکزی مربوط دانست.
با این حال سکه طرح قدیم بدون تغییر 610 هزار تومان فروخته شد. نیم سکه نیز در این شرایط در بازار تنها 1000 تومان افت قیمت داشت و به نرخ 282 هزار تومان رسید. نرخ فروش ربع سکه هم تغییری نداشت و مانند روزهای قبل 145 هزارتومان فروخته شد.
افت قیمت جهانی طلا و انتظار کاهش قیمت سکه در بازار داخلی در شرایطی است که بانک مرکزی قیمت انواع سکه دولتی را گران کرد. دیروز قیمت سکه بهار آزادی در بانک مرکزی با 1560 تومان افزایش تا 527 هزار و 800 تومان بالا رفت. قیمت نیم سکه دولتی هم دیروز 1040 تومان گران شد و به 254 هزار و 280 تومان رسید. ربع سکه و سکه گرمی نیز هر یک با 520 تومان افزایش به ترتیب به 127 هزار و 400 تومان و همچنین 71 هزار و 760 تومان رسید. با افزایش قیمت سکه دولتی و افت اندک قیمت فروش سکه بازار ، فاصله قیمت آنها دیروز به 60 هزار تومان رسید.این میزان البته با توجه به قیمت خرید سکه بازار 53 هزار تومان است که همچنان مردم را به پشت درشعب بانک‌های ملی می‌کشاند.
فروش سفارشی سکه ممنوع!
خبرهای تایید نشده از صفوف به هم فشرده صبحگاهی سکه پشت در شعب منتخب بانک ملی، نشان از وخامت روز افزون اوضاع این صف‌ها دارد. توزیع نامناسب سکه در این صف‌ها و خبرهای تایید نشده از تبانی برخی عوامل دست‌اندرکار نیز در گزارش خبرگزاری مهر به نحوی مطرح شده که بانک مرکزی را ناگزیر به صدور بخشنامه مبنی بر ممنوعیت پذیرفتن سفارش فروش عمده در بانک‌های ملی کرده است. بر اساس این گزارش بانک مرکزی به منظور تعدیل نرخ سکه‌ها در بخشنامه ای خطاب به روسای شعب بانکهای عرضه‌کننده سکه بانکی، فروش هرگونه سکه به صورت سفارشی را ممنوع اعلام کرده و عنوان کرده است که شعب سفارش نپذیرند.
این در حالی است که این بانک برای افزایش نظارت بر نحوه فروش و عملکرد شعب عرضه‌کننده سکه، بازرسانی را در شعب به صورت نامحسوس قرار داده است تا دقت بیشتری بر عملکرد کارمندان و شعب و سایر موارد صورت گیرد. در حال حاضر حدود 60 شعبه بانک ملی در تهران و حدود 120 شعبه همین بانک در سراسر کشور نسبت به فروش سکه بانکی با قیمت تعیین شده توسط بانک مرکزی، اقدام می‌کنند. ازدحام جمعیت در مقابل بانک‌ها برای خرید سکه، مشکلاتی را برای شعب و کارمندان بانکی ایجاد کرده است که نباید این موضوع را از نظر دور کرد، برخی از کارمندان شعب عرضه‌کننده سکه نسبت به ازدحام و شلوغی جمعیت ابراز نارضایتی دارند و عنوان می‌کنند که این موضوع بر عملکرد آنها تاثیرگذار است.
حراج صبحگاهی شمش طلا در بانک کارگشایی
همچنین روابط‌عمومی بانک مرکزی اعلام کرد: با هدف ایجاد ثبات در بازار طلا از روز دوشنبه مورخ 21/9/1390 علاوه بر نوبت عصر، در نوبت صبح نیز حراج شمش طلا در بانک کارگشایی صورت می‌گیرد و متقاضیان می‌توانند نسبت به تامین نیازهای خود اقدام نمایند.
دلار افزایش قیمت را از سر گرفت
انتظار برای کاهش قیمت در بازار سکه در حالی است که قیمت دلار در بازار دیروز با 18 تومان افزایش تا 1360 تومان بالا رفت. بانک مرکزی قیمت دلار مرجع و دلار بازار فرعی را هر یک 1 تومان افزایش داد و به ترتیب 1095 تومان و 1205 تومان تعیین کرد. فاصله قیمت دلار رسمی و غیر رسمی دیروز دوباره تا 265 تومان افزایش یافت.این در حالی است که قیمت دلار حواله‌ای 1350 تومان بود. صرافان پیش افتادن قیمت اسکناس دلار از حواله آن را افزایش تقاضا برای اسکناس عنوان کردند. در مقابل قیمت یورو و صد ین ژاپن هر یک با 10 تومان کاهش به ترتیب به 1825 تومان و 1730 تومان رسید. پوند انگلیس هم 5 تومان ارزان شد و 2150 تومان اعلام شد.
طلا در بازارهای جهانی
قیمت طلا در بازار‌های جهانی در اولین روز کاری بازار‌های بین‌المللی از سطح بسته شده 1711 دلار با 44 دلار کاهش در بازار لندن به سطح 1667 دلار رسید. عوامل نهایی اعلام شده برای افت قیمت طلا در بازار‌های جهانی فروش عمده و افزایش ارزش دلار آمریکا اعلام شده است. در این میان 88/0 درصد از افت قیمت طلا به تقویت ارزش دلار و 73/1 درصد مربوط به فروش عمده گزارش شده است. تفکیک مقداری این شرایط نیز نشان می‌دهد که تا رسیدن به کف قیمت طلا در بازار لندن، افت 15 دلار مربوط به تقویت دلار و کاهش 29 دلار آن مربوط به فروش عمده بوده است. قیمت طلا در ساعات بعد و تا غروب دیروز به وقت تهران به 1667 دلار رسید.
شواهد نشان می‌دهد که احتمال کاهش قیمت جهانی طلا همچنان وجود دارد.

تکرار اشتباه و رانتی دیگر

در روزهای ابتدایی مبارزه با افزایش عرضه سکه بانکی، بهای طلا در بازار رو به کاهش گذارد؛ اما با سرعت گرفتن کاهش بهای سکه دولتی و در عین حال عدم عرضه مقتضی، نرخ سکه در بازار دیگر از کاهش سکه بانکی پیروی نکرد و حال به جز دلار، طلا نیز می‌رود تا دچار رانت مزمنی شود که اگر سریعا به داد آن نرسیم همان بلایی که چندین و چند بار در مورد دلار نسبت به آن هشدار داده شد، در مورد طلا نیز عملی شود و چنان رانتی در سکه ایجاد شود که دیگر نتوان آن را مدیریت کرد.
جالب آنجاست که در مورد ارز نیز دقیقا همین سناریو تکرار شد؛ یعنی بانک مرکزی در ابتدا به خیال کنترل بازار نرخ مرجع خود را همراه بازار افزایش نداد تا رانت 12 درصدی در نرخ دلار ایجاد شد و سپس در یک اقدام متهورانه و مثبت، نرخ مرجع را نزدیک به نرخ بازار کرد؛ اما پس از فشار‌ها بر این نهاد پولی و به منظور کاهش نرخ دلار آمریکا، مانند آنچه در هفته پیش در مورد سکه رخ داد، بانک مرکزی شروع به کاهش نرخ مرجع خود کرد و اتفاقا چند روزی نرخ بازار از نرخ مرجع پیروی کرد؛ اما با کاهش بیشتر در نرخ مرجع، نرخ بازار راه خود را رفت و سرانجام این سیاست جز رانت بیشتر نبود و بانک مرکزی که قصد کاهش نرخ بازار را داشت، با رانتی بزرگ تنها ماند که چه کند. بانک مرکزی نه‌تنها نتوانست نرخ بازار را کاهش دهد، بلکه خود مسبب شکاف بزرگ رانتی شد و مجبور به تعریف چندین نرخ در این شکاف شد.
آیا قرار است ما از این سوراخ «مبارزه با حباب» دو بار گزیده شویم؟ آیا این گناه است که تقاضای داخلی برای طلا بیشتر از سطح جهانی است؟ بله این صحیح است که بنا بر اصل آربیتراژ، نرخ طلا باید در داخل با خارج همگون شود که اگر طلا در بازار داخلی افزایش یابد، خریداران خود به خود باید به سوی بازار جهانی روند؛ اما مساله اینجاست که بنا بر مشکلات و موانع بسیار، متقاضیان ایرانی چنین امکانی ندارند و جدایی بازار داخلی و خارجی باعث می‌شود تا شکاف قیمتی بین این دوبازار مشاهده شود.
نگارنده ابدا بر این سیاق نیست که بانک مرکزی در بازار مداخله نکند که اصولا نهاد پولی باید ثبات این بازار را تضمین کند تا شوک آن باعث شوک در دیگر بخش‌ها نشود؛ اما وقتی یک روند افزایشی غیر شوک‌آور وجود دارد و در عین حال بانک مرکزی تجربه گرانبهایی در همین چند ماه پیش داشته است، چگونه به منظور کاهش قیمت باز به رانتی دیگر دامن می‌زند؟
نهاد پولی خواسته و نخواسته تنها به خاطر هدف کاهش نرخ دلار موجب رانت ارزی شده است و هر روز با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کند، حال بار دیگر همان راه را در بازار سکه می‌خواهد طی کند. اگر نهاد پولی به میزان توانایی خود توجه کند و در رتبه‌بندی اهدافش ابتدا به عدم وجود رانت توجه کند، آنگاه دیگر نه شاهد وعده‌های پی در پی برای کاهش قیمت خواهیم بود و نه بازار هر بار نظاره‌گر سیاست‌های ضربتی خواهد بود. سیاست‌گذار باید با توجه به توانایی و واقعیات بازار دست به سیاست بزند. آیا در شرایط فعلی و با وجود متغیرهایی که اغلب غیر اقتصادی هستند، سیاست‌گذار پولی غیر از افزایش تقاضا برای دلار و طلا را انتظار دارد؟ وقتی چنین تقاضای فزاینده‌ای وجود دارد، بانک مرکزی باید با صبر و حوصله تنها سعی کند که تقاضای افزایشی را از حالت شوک آور بیرون آورد؛ همچنان که وقتی متقاضیان امروز، شروع به فروش کردند باز با مداخله در بازار بها را به آرامی کاهش دهد وگرنه چنین دامن زدن به ادبیات «حباب کاذب»، «تقاضای غیرواقعی»، «کسب بی برکت» و... نمی‌تواند دردی از اقتصاد بکاهد و سیاست‌گذار با این ادبیات تنها به رانتی دیگر دامن می‌زند. بگذارید این به قول شما حباب وجود داشته باشد؛ اما رانتی میان سکه دولتی و آزاد نباشد!