مقرری برای بیکاران جویای کار

 - با وجود مخالفت قاطع دولت با طرح تعیین مقرری برای بیکاران جویای کار، نمایندگان مجلس با کلیات این طرح موافقت کردند تا زمینه قانونی برای پرداخت مقرری به افرادی که هرگز شاغل نبوده، اما جویای کار هستند، فراهم شود؛ بررسی طرح «بیمه بیکاری و حمایت از بیکاران متقاضی کار» روز گذشته در حالی در مجلس آغاز شد که نماینده دولت به صراحت آن را دارای «بار مالی عظیمی» برشمرد که از عهده دولت خارج است؛ با این حال نمایندگان کلیات این طرح را با رای بالا به تصویب رساندند و بررسی جزئیات آن را آغاز کردند. در صورت تصویب نهایی این طرح در مجلس، مقرری کمک هزینه بیکاری برای مجردهای بیکار 30 درصد حداقل دستمزد و برای متاهلان 50 درصد حداقل دستمزد خواهد بود و پرداخت آن می تواند تا 10 سال ادامه یابد. البته شرایط لازم برای مشمول شدن در این طرح نسبتا مشکل است: گذشت دست کم یک سال از جویای کار بودن فرد بیکار و ثبت‌نام در مراکز کاریابی مورد تایید دولت، گذراندن حد‌اقل یک دوره آموزشی فنی و حرفه‌ای، زیر پوشش نبودن در نهادهای حمایتی و نداشتن اعتیاد یا محکومیت به برخی جرائم. منابع مالی این طرح نیز از محل درآمد هدفمندی یارانه‌ها، درآمدهای نفتی و نیز بودجه عمومی تامین خواهد شد. مجلس در جلسه دیروز برخی جزئیات این طرح را نیز که به موضوع بیمه بیکاری برای شاغلان بیکار شده می‌پرداخت، مورد تصویب قرار داد.

به رغم مخالفت دولت، مجلس به کلیات طرح رای داد
مقرری برای بیکاران جویای کار
 میزان مستمری برای بیکاران مجرد 30 درصد حداقل حقوق و برای بیکاران متأهل 50 درصد این رقم خواهد بود
دنیای اقتصاد- ملیحه ابراهیمی: نمایندگان مجلس کلیات طرحی را به تصویب رساندند که در صورت تصویب نهایی، بیکاران متقاضی کار مقرری دریافت می‌کنند.
سه ماه مانده به انتخابات مجلس نهم، بهارستان نشینان در حالی طرح «بیمه بیکاری و حمایت از بیکاران متقاضی کار» را در دستور رسیدگی قرار دادند که دولت به صورت رسمی مخالفت خود با این طرح را اعلام کرد، چراکه معتقد بود تعیین مقرری برای بیکاران جویای کار بار مالی عظیمی دارد که از عهده دولت خارج است.
نمایندگان در جلسه دیروز مجلس همچنین با تصویب موادی از جزئیات این طرح، دولت را مکلف به پرداخت مقرری بیکاری به بیکاران متقاضی کار کردند.
این در حالی است که پیش از این و بر اساس قوانین موجود تامین اجتماعی، تنها افرادی از بیمه بیکاری برخوردار بودند که در ابتدا شاغل بوده و بعد بیکار شده باشند.
در صورت تصویب نهایی این طرح، مقرری کمک هزینه بیکاری برای مجردهای بیکار 30 درصد حداقل دستمزد و برای متاهلان 50 درصد حداقل دستمزد خواهد بود . پرداخت مقرری کمک هزینه بیکاری حداکثر برای 10 سال ادامه می‌یابد. هرچند شرایط لازم برای مشمول شدن در این طرح نسبتا مشکل است: گذشت دست کم یک سال از جویای کار بودن فرد بیکار و ثبت نام در مراکز کاریابی مورد تایید دولت، گذراندن حد‌اقل یک دوره آموزشی فنی و حرفه‌ای، زیر پوشش نبودن در نهادهای حمایتی، نداشتن اعتیاد یا محکومیت به برخی جرایم.
مجلس در این طرح تعهد دیگری هم برای دولت ایجاد کرد که در صورت تصویب نهایی، دولت را مکلف می‌کند در سال اول اجرای قانون، کمک هزینه بیکاری را به حداقل 20 درصد بیکاران متقاضی کار، براساس اولویت‌های تعیین شده در این طرح، پرداخت کند.
منابع مالی این طرح نیز از محل درآمد هدفمندی یارانه‌ها، درآمدهای نفتی و نیز بودجه عمومی تامین خواهد شد.
در این طرح البته برخی مفاد قانون موجود بیمه بیکاری نیز تغییر کرده است.
حمایت مجلس از جوانان بیکار
نمایندگان مجلس در جلسه علنی روز گذشته پس از موافقت با کلیات طرح یک فوریتی «بیمه بیکاری و حمایت از بیکاران متقاضی کار» بررسی جزئیات آن را آغاز کردند. این طرح که فوریت آن تیرماه سال گذشته تصویب شده بود، به امضای 156 نفر از نمایندگان رسیده است.
جواد زمانی، سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس به عنوان طراح، با اشاره به وضعیت نامطلوب اشتغال در کشور با بیان اینکه دولت از اشتغال دو و نیم میلیون جوان در کشور خبر داده است، گفت:‌ اینکه دو و نیم میلیون جوان در کشور از بیکاری نجات پیدا کنند، آرمانی است اما 9 ماه از سال می‌گذرد در حالی که هیچ اتفاقی در بحث اشتغال رخ نداده است.
دولت: بار مالی عظیمی دارد
ابراهیم ابراهیمی، معاون امور تقنینی معاونت پارلمانی رییس جمهور که به عنوان نماینده دولت در جلسه مجلس حاضر بود با بیان اینکه دولت مخالف طرح بیمه بیکاری و حمایت از بیکاران متقاضی کار است، اظهارکرد: هفته گذشته نامه‌ای به هیات رییسه مجلس ارائه شد که این طرح از دستور کار خارج شود و لایحه دولت تحت عنوان «اصلاح قانون بیمه بیکاری» در دستور کار قرار گیرد.
وی ادامه داد: ما با بیمه بیکاری مخالفتی نداریم، اما با بیمه بیکاران جویای کار مخالف هستیم؛ زیرا این طرح یکهزار میلیارد تومان هزینه برای دولت خواهد داشت و بار مالی عظیمی به دولت تحمیل می‌کند که برخلاف قانون اساسی است.
«بیکار متقاضی کار» کیست؟
مجلس با این حال پس از تصویب کلیات طرح، وارد بررسی جزئیات آن شد و با تصویب ماده 3 «بیکار متقاضی کار» را این گونه تعریف کرد: فرد ذکوری که به سن 25 سالگی رسیده یا فرد اناثی که سرپرست خانوار، بدسرپرست یا خود‌سرپرست است و حرفه و مهارتی دارد که به تایید سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای رسیده و در مراکز کاریابی دولتی تعیین شده از سوی وزارت تعاون،‌ کار و رفاه اجتماعی ثبت نام کرده و به مدت یک سال پیگیر اشتغال خود بوده باشد. هرچند پرداخت حق بیمه یا سابقه اشتغال برای وی الزامی نیست.
صندوق بیمه بیکاری و بیکاران متقاضی کار تشکیل می‌شود
نمایندگان مجلس همچنین به منظور حمایت از بیکاران غیرارادی و متقاضی کار، با تشکیل «صندوق بیمه بیکاری و بیکاران متقاضی کار» موافقت کردند.
براساس ماده یک طرح مجلس، مقرر شد به منظور حمایت از بیکاری غیرارادی و متقاضی کار اعم از مشمولان قانون تامین اجتماعی و قانون کار مقررات خاص مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی، اشخاص حقیقی طرف قرارداد دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری و قوای سه‌گانه و بر اساس اصل 29 و بند دوم اصل 43 قانون اساسی، صندوقی تحت عنوان صندوق بیمه بیکاری و بیکاران متقاضی کار، که در این قانون به اختصار صندوق نامیده می‌شود، تشکیل شود.
بهارستان نشینان در تبصره ماده یک طرح مذکور مقرر کردند اشخاص حقیقی طرف قرارداد نهاد‌ها، موسسات، تشکیلات سازمان‌ها و نیروهای مسلح که به طور مستقیم زیر نظر مقام معظم رهبری اداره می‌شوند، در صورت موافقت ایشان با ترتیباتی که معین می‌شود، مشمول این قانون هستند.
بیمه بیکاری برای «بیکاران غیر ارادی»
نمایندگان مجلس همچنین برخی مواد این طرح را که به موضوع بیمه بیکاری می‌پرداخت، مصوب کردند. بر این اساس، «بیکار مشمول بیمه بیکاری، بیمه شده‌ای است که رابطه کاری وی با کارفرما بدون میل و اراده او قطع شده و خود، متقاضی کار باشد.» همچنین با مصوبه مجلس، کارفرمایان بیمه پرداز و
بیمه‌شدگان فاقد کارفرما در صورتی می‌توانند تحت پوشش بیمه بیکاری قرار گیرند که علاوه بر پرداخت حق بیمه، سهم کارفرما و سهم کارگر موضوع ماده 11 این قانون، علت بیکاری آنان به تشخیص صندوق غیرارادی و از مواردی مانند شرایط بازار و از دست رفتن سرمایه ناشی شده باشد.
در ماده 7 این طرح نیز آمده است: بیمه‌شدگانی که به علت تغییرات ساختار اختصاصی واحد مربوط، به تشخیص دستگاه‌های ذی‌ربط و شورای‌عالی کار، بیکار موقت شناخته شوند نیز مشمول مقررات این قانون هستند.
به موجب مصوبه مجلس بیمه بیکاری و حمایت از بیکاران متقاضی کار در زمره حمایت‌های اجتماعی است و دولت ملزم به اجرای آن است. مجلس صندوق تامین اجتماعی را مکلف کرد با دریافت حق بیمه مقرر، آن را به صندوق پرداخت کند.
صندوق بیمه بیکاری و بیکاران متقاضی کار مکلف شد به بیمه شدگانی که طبق مقررات این قانون بیکار هستند، مقرری پرداخت کند.
طبق مصوبه مجلس، اتباع خارجی به جز مواردی که مطابق مقررات بین‌المللی مورد پذیرش جمهوری اسلامی ایران است، بازنشستگان، موظفین، دریافت‌کنندگان هرگونه مستمری و همچنین خویش فرمایان و کارفرمایانی که بیمه‌پرداز نیستند، از شمول مقررات این قانون مستثنی هستند.
اعضای هیات مدیره صندوق بیمه بیکاری
بر اساس مصوبه مجلس، صندوق بیمه بیکاری و بیکاران متقاضی کار دارای شخصیت حقوقی مستقل و وابسته به وزارت کار، تعامل و رفاه اجتماعی است و هیات مدیره آن مرکب از 5 نفر به شرح ذیل است:
الف- دو نفر آشنا به بخش تعاون، روابط کار و تامین اجتماعی با معرفی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی،ب- نماینده کانون عالی کارفرمایی،پ- نماینده کانون عالی کارگری، ت- نماینده کارمندان و صندوق‌های بازنشستگی با معرفی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور.
بر اساس مصوبه مجلس همه شاغلان در مشاغل با قرار‌داد‌های کار موقت و غیر موقت یا ثابت، رسمی، پیمانی و کارمعین حسب مورد موضوعات تبصره ماده 30 قانون کار، ماده 50 قانون مدیریت خدمات کشوری و بند «د» ماده 50 قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه که ظرف مدت یک سال قبل از وقوع بیکاری حداقل 6 ماه سابقه پرداخت حق بیمه بیکاری داشته باشند و در این قانون بیمه شده نامیده می‌شوند، با رعایت جدول ماده 17 این قانون، از مقرری بیمه بیکاری برخوردار ‌شوند. (حداکثر پرداخت مستمری بیکاری در این جدول برای بیکاران مجرد 38 و برای بیکاران متاهل 50 ماه تعیین شده است. این جدول هنوز به تصویب نهایی مجلس نرسیده است.)
پرداخت مقرری به بیکاران ناشی از حوادث غیرمترقبه
با تصویب مجلس، از این پس بیمه شدگانی که به علت قوه قهریه و بروز حوادث غیرمترقبه بیکار می‌شوند با معرفی واحد تعاون کار و رفاه اجتماعی محل، از مقرری بیمه‌ بیکاری استفاده می‌کنند. براساس مصوبه مجلس، بیمه‌شدگانی که به علت بروز حوادث غیرمترقبه از قبیل سیل و زلزله و جنگ و آتش‌سوزی بیکار می‌شوند با معرفی واحد تعاونی کارو رفاه اجتماعی محل از مقرری بیمه بیکاری استفاده می‌کنند. همچنین نمایندگان مصوب کردند که تشخیص استحقاق مقرری بیمه بیکاری بر اساس مقررات این قانون بر عهده‌ صندوق است.
مجلس درباره‌ محل تامین حق بیمه‌ بیکاری تصمیم‌گیری نکرد
مجلس در ادامه، ماده‌ مربوط به محل تامین حق بیمه‌ بیکاری را مراعا گذاشت و آن را جهت بررسی بیشتر و تعیین منابع به کمیسیون اجتماعی ارجاع داد. نمایندگان معتقد بودند که این ماده مغایر با برنامه پنجم توسعه است، لذا بررسی بیشتر و تعیین محل تامین بار مالی به کمیسیون اجتماعی ارجاع شد. در ادامه نمایندگان با تصویب ماده 12 مصوب کردند که چگونگی پرداخت و وصول حق بیمه‌ بیکاری، تکالیف بیمه شده با کارفرما و نیز نحوه‌ رسیدگی به اعتراض، تخلفات و سایر مواردی که در این قانون تصریح نشده است که بر اساس قوانین و مقررات مربوط در تامین اجتماعی و بازنشستگی کشوری و لشگری حسب مورد باشد.
عکس: خانه ملت