واکنش به تحریم بانک مرکزی

 - باراک اوباما سرانجام مصوبه کنگره آمریکا مبنی بر تحریم بانک مرکزی ایران را امضا کرد تا این مصوبه به قانون تبدیل شود؛ رییس جمهور آمریکا البته در امضای این مصوبه - که بخشی از بودجه دفاعی 662 میلیارد دلاری این کشور است- برخی اختیارات و «انعطاف»ها را برای خود قائل شده است؛ انعطاف‌هایی که به اعتقاد برخی ناظران، زمینه دور زدن این تحریم‌ها را برای متحدان ایالات متحده فراهم می‌کند؛ این مصوبه در عین حال دارای دو ضرب‌الاجل برای اجرا است که شامل مهلتی دو ماهه برای معاملات عادی و مهلتی شش‌ماهه برای معاملات نفتی می‌شود؛ در واکنش به این اقدام، محمد نهاوندیان، رییس اتاق بازرگانی ایران تاکید کرد که «ملت ایران و فعالان اقتصادی به شکل دیگری نیازهای خود را تامین خواهند کرد.» همچنین در حالی که گمان می‌رفت این اقدام باعث تحریک روانی بازارهای پایتخت به ویژه ارز و طلا شود، فقط با هیجان موقتی این بازارها همراه بود که این هیجان به سرعت تخلیه شد و بازارهای طلا و ارز در مسیر نزولی قرار گرفتند؛ به گونه‌ای که سکه طلا پس از صعود به 620 هزار تومان به 613 هزار تومان رسید و نرخ دلار پس از لمس 1600 تومان در مسیر بازگشت و نوسان قرار گرفت. به اعتقاد صاحب‌نظران اقتصادی، این نوع اقدامات بیش از آنکه اثر واقعی داشته باشند اثر روانی دارند که معمولا بلافاصله ظاهر می‌شود و برگشت عصر دیروز بازارها نشانگر عبور از اثر روانی این تحریم بود.

امضای اوباما پای طرح تحریم بانک مرکزی
 رییس اتاق بازرگانی ایران: فعالان اقتصادی به شکل دیگری نیازهای خود را تامین می‌کنند
دنیای اقتصاد - باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا با امضای مصوبه کنگره این کشور، رسما بانک مرکزی ایران را تحریم کرد. مصوبه‌ای که بر اساس آن، آن دسته از شرکت‌های خارجی که با بانک مرکزی ایران ارتباط داشته باشند، جریمه خواهند شد. با این حال، برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که اوباما با قرار دادن کلمه «انعطاف‌پذیر» در شیوه پیاده‌سازی این تحریم، عملا تمهیدی برای دور زدن تحریم مزبور اندیشیده است.
مقامات سیاسی تهران اما از همان روزی که سنای آمریکا متممی حاوی تحریم بانک مرکزی را به لایحه بودجه دفاعی آمریکا اضافه کرد (30 نوامبر 2011/ 9 آذر 1390)، این دست اقدامات را «بی‌نتیجه» و «تجربه شده» خواندند. محمد نهاوندیان، رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران نیز در تازه‌ترین واکنش‌ به تحریم بانک مرکزی، با بیان اینکه اعمال تحریم‌ها ضرر متقابل دارد، گفته است که با این اقدام ملت و فعالان اقتصادی ایران به شکل دیگری نیازهای خود را تامین می‌کنند.
آنچنان که خبرگزاری فارس به نقل از وال‌استریت ژورنال گزارش داده است،قانون امضا شده بخشی از بودجه دفاعی 662 میلیارد دلاری آمریکا بوده و با این هدف تنظیم شده است که کشورهای خارجی بین معامله با ایران و داشتن تعاملات اقتصادی با آمریکا تنها بتوانند یکی را انتخاب کنند. این تحریم‌ها ظرف 60 روز آینده اجرایی خواهند شد که البته برای معاملات نفتی قانون مزبور از 180 روز آینده اجرایی می‌شود. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان اقتصادی جهان نسبت به تبعات اقتصادی چنین طرحی هشدار داده‌اند و ران پاول، کاندیدای جمهوری‌خواهان در انتخابات آینده ریاست‌جمهوری نیز آن را اقدامی جنگ‌طلبانه دانسته است. کاخ سفید نیز در جریان بررسی این طرح تحریمی در مجلسین سنا و نمایندگان آمریکا مخالفت خود را با این طرح اعلام کرده بود. افزایش قیمت جهانی نفت در صورت تحریم بانک مرکزی کشورمان، دلیلی بود که دولت اوباما برای مخالفت خود بیان کرده بود.
اما به گزارش ایلنا به نقل از خبرگزاری فرانسه، این قانون به اوباما اجازه می‌دهد تا دارایی‌های هرگونه موسسه مالی خارجی را که با بانک مرکزی ایران در بخش صنعت نفت مبادله تجاری انجام دهد، بلوکه کند.
به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری آلمان هم این قانون تمامی شرکت‌ها و بانک‌های خارجی را که با بانک مرکزی ایران تبادلات داشته باشند، تحت تحریم قرار می‌دهد. تاکنون اغلب تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال شده، تجارت محصولات صنعت هسته‌ای ایران را دربرمی‌گرفته است.
بر اساس این گزارش، رییس‌جمهور آمریکا درحالی این قانون را امضا کرد که مقامات دولتش به دفعات درخصوص تصویب آن و پیامدهایش به کنگره هشدار داده بودند و مخالفت دولت با آن را اعلام کرده بودند.
ضمن اینکه مقامات ایرانی تحریم‌ها را به عنوان یک سلاح کند شده از سوی آمریکایی‌ها و متحدانش علیه ایران عنوان می‌کنند که به دلیل تکرار در عمل حتی تاثیر روانی خود را نیز از دست داده است.
اصلاحیه اوباما بر مصوبه کنگره
در همین حال، خبرگزاری فارس به نقل از «شبکه خبری یهودیان جهان» خبرداده است: متنی که اوباما آن را امضا کرده است نسبت به مصوبه اولیه یک اصلاحیه ظریف دارد و آن اینکه رییس‌جمهور آمریکا تحریم‌ها را «انعطاف‌پذیر» کرده است. این انعطاف‌پذیری به وی اجازه می‌دهد که در خصوص هر کشوری که باید بر اساس قانون به خاطر رابطه با بانک مرکزی ایران مجازات شود، امکان دور زدن قانون در صورت صلاحدید اوباما وجود داشته باشد.
این تمهید پس از مذاکرات گسترده بین کنگره آمریکا و دولت این کشور به دست آمده است و به این ترتیب رییس‌جمهور آمریکا در عین تحریم بانک مرکزی ایران و فرار از فشارهای داخلی، تمهیدی اندیشیده است تا این قانون دردسرهای بزرگ‌تری برای وی و دولتش ایجاد نکرده و اقتصاد بین‌المللی را نیز تحت‌‌تاثیر خاصی قرار ندهد. رییس‌جمهور دموکرات آمریکا به این ترتیب از یک‌سو تلاش می‌کند تا دیگر کشورها را به آنچه «منزوی ساختن ایران» خوانده می‌شود، ترغیب کرده و از دیگر سو اجازه ندهد فشاری سخت به بازارهای نفتی غرب وارد شود.
تغییر شکل در نحوه تامین نیازهای اقتصادی
رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران اما در واکنش‌ به تحریم بانک مرکزی ایران از سوی آمریکا با بیان اینکه اعمال تحریم‌ها ضرر متقابل دارد، عنوان کرد که با این اقدام ملت و فعالان اقتصادی ایران به شکل دیگری نیازهای خود را تامین می‌کنند.
همچنین به گفته وی به هر میزان که اقدامات خلاف عرف افزایش پیدا کند، شکنندگی سیستم بانکی کشورها افزایش می‌یابد و اروپایی‌ها به دست خود این دستاورد بزرگ را از دست خواهند داد.
نهاوندیان در گفت‌وگو با «ایسنا»، در مورد تحریم‌ بانک مرکزی ایران اظهار کرد: به طور قطع چنین رفتاری، بی‌سابقه و بدون توجیه در مناسبات بازار پولی و اعتباری جهان است و این موضوع باعث کاهش شفافیت در مبادلات پولی و مالی خواهد شد و به هر میزان که اقدامات خلاف عرف افزایش پیدا کند، شکنندگی سیستم بانکی کشورها افزایش می‌یابد و تحریم‌کنندگان به دست خود این دستاورد بزرگ را از دست خواهند داد.
وی اضافه کرد: به هر حال اگر تحریم بانک مرکزی ایران نیز همانند دیگر حلقه‌های تحریم‌های دیگر به صورت یک اقدام غیرقابل توجیه بر ملت ایران اعمال ‌شود، ملت و فعالان اقتصادی ایران به شکل دیگر نیازهای خود را تامین می‌کنند، همچنان‌ که تحریم‌های دیگر باعث توقف تجارت ایران نشده و با این تحریم نیز باید با روش‌های معقول برخورد کرد.
رییس اتاق بازرگانی ایران اظهار امیدواری کرد که اروپا نیز به جای اینکه با گام‌های غیرمعقول گره را کورتر کند، گام‌های گذشته را ترمیم کند تا بتوان مشکلات سیاسی را از طریق مذاکرات سیاسی حل کرد و مناسبات اقتصادی منافع طرفین تامین و با شکوفایی روابط به بر طرف شدن سوء‌تفاهم‌ها و حل مسائل سیاسی کمک شود.
وی در همین مورد عنوان کرد: با وجود اینکه تحریم‌ها بالا بردن هزینه مبادله را به همراه داشته، اما هدف سیاسی از اعمال تحریم‌ها؛ یعنی تغییر رفتار سیاسی ایرانیان مبنی بر دست برداشتن از حقوق خود تاثیری نداشته است.
ناکامی تحریم‌های بلندمدت
وی تجربه تحریم‌های بلندمدت از نظر دستیابی به هدف را ناکام دانست و افزود: مهم‌ترین شاهد این است که مبادلات ایران روز به روز در حال افزایش است. البته آمریکا جایگاه خود را در مبادلات جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب از دست داده و اتحادیه اروپا هم رشد اندکی را تجربه کرده است. همچنین به گفته رییس اتاق بازرگانی ایران هرچند مبادلات تجاری ایران افزایش پیدا کرده؛ اما سهم اروپا در این مبادلات کاهش یافته و از طرف دیگر مبادلات چین و ایران از گذشته تاکنون 10 برابر شده است. وی با بیان اینکه اعمال این تحریم‌ها ضرر متقابل داشته شده است، اظهار کرد: اعمال تحریم هم دستیابی شرکت‌های اروپایی به بازارهای ایرانی را با محدودیت‌هایی رو به رو کرده و هم از سوی دیگر گزینه‌های پیش‌روی فعالان اقتصادی ایران کمتر شده است که برای این موضوع باید کاری انجام داد. نهاوندیان متذکر شد: به خصوص در شرایطی که در اقتصاد اروپا با یک نوع شبه بحران مواجه هستیم، شرکت‌های اروپایی به دنبال حفظ بازارها و دستیابی به بازارهای جدید هستند. بنابراین اگر این تلاش برای رونق اقتصاد ایران انجام شود، ممکن است فرصت قابل توجهی در روابط ایران و اروپا ایجاد کند که باید ایران در این مسیر رویکرد برنده ـ برنده را دنبال ‌کند.
رییس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اختلاف نظرهای سیاسی در روابط ایران و اروپا اظهارکرد: این اختلاف‌نظرهای سیاسی را باید به حوزه سیاسی ارجاع داد و آن را از طریق مذاکره حل کرد تا به این شکل بتوان شاهد فصل جدیدی از مناسبات میان ایران و اروپا بود.
تلاش کره‌جنوبی برای تقلیل تاثیر تحریم‌های ایران
در همین حال، دولت کره جنوبی کمیته ویژه‌ای را به منظور بررسی موانع تجارت با ایران و تحریم‌های جدید غرب علیه ایران تشکیل داد.
به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از خبرگزاری دولتی کره جنوبی (یونهاپ)، دولت کره جنوبی دیروز از تشکیل یک کمیته ویژه به منظور رصد کردن تاثیر تحریم‌های غرب علیه جمهوری اسلامی ایران بر این کشور خبر داد. هدف دولت کره جنوبی از تشکیل این کمیته به حداقل رساندن تاثیرات تحریم ایران بر کره جنوبی اعلام شده است.
طبق گزارش وزارت اقتصاد کره جنوبی، این اقدام دولت بعد از امضای تحریم بانک مرکزی ایران توسط باراک اوباما به دنبال گزارش آژانس در مورد برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران اتخاذ شده است.