بازتاب گزارش هستهای جدید
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جمعه شب، تازه‌ترین گزارش فصلی خود درباره برنامه هستهای ایران را منتشر و اعلام کرد که هیچ انحرافی در مواد و فعالیت‌های هستهای اعلام شده ایران مشاهده نمی‌شود. یوکیا آمانو با این حال مدعی شد که «نگرانی‌هایی جدی» در رابطه با آنچه «ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هستهای ایران» خوانده شده وجود دارد. در واکنش به این گزارش، علی‌اصغر سلطانیه، نماینده دائم ایران در آژانس با بیان اینکه گزارش جدید آمانو بر صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هستهای کشورمان صحه گذاشته، گفت: ایران با ارائه اظهارنامه اولیه در رابطه با گزارش پیشین مدیرکل در خصوص مطالعات ادعایی نشان داد که گام عملی را برای ادامه مذاکرات برداشته است. سلطانیه همچنین با اشاره به انتقاد آمانو از عدم دسترسی بازرسان آژانس به «پارچین» خواهان تداوم گفت‌وگوها درباره دسترسی کارشناسان آژانس به برخی اماکن هستهای کشورمان شد. درپی انتشار این گزارش، آمریکا و اتحادیه اروپا بار دیگر از افزایش نگرانی‌های خود درباره برنامه هستهای کشورمان سخن گفتند. اما ولادیمیر پوتین، نخست وزیر روسیه تاکید کرد که «کشورهای بزرگ غربی در پوشش مبارزه با گسترش تسلیحات به دنبال تغییر نظام در ایران هستند.»
همزمان با انتشار گزارش جدید یوکیا آمانو درباره برنامه هستهای ایران اعلام شد
گام عملی تهران برای ادامه مذاکرات با آژانس
دنیای‌اقتصاد- آژانس اتمی در تازه‌ترین گزارش فصلی خود درباره برنامه هستهای ایران بار دیگر صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هستهای کشورمان را تایید اما به طور تلویحی القا کرده است که ایران در مراکز اتمی اعلام نشده به این آژانس، فعالیت‌هایی نگران‌کننده دارد. پنجمین گزارش یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس اتمی -که جمعه شب منتشر شد- را می‌توان در ادامه چهار گزارش پیشین و به ویژه گزارش آبان‌ماه وی ارزیابی کرد.
گزارشی که با ضمیمه 12 صفحه‌ای خود فرصتی را برای آمریکا و اروپا فراهم کرد تا علیه ایران یکه‌تازی کنند و طی ماه‌های گذشته تحریم‌های نفتی و بانکی تازه‌ای را علیه کشورمان به تصویب مراجع قانونی داخلی خود برسانند. در همین حال، علی‌اصغر سلطانیه، نماینده دائم ایران در این آژانس با بیان اینکه گزارش جدید آمانو بر صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هستهای کشورمان صحه گذاشته، گفته است: ایران با ارائه اظهارنامه اولیه در رابطه با گزارش پیشین مدیرکل در خصوص مطالعات ادعایی نشان داد که گام عملی را برای ادامه مذاکرات برداشته است.
سلطانیه در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس با بیان اینکه گزارش اخیر آمانو مختصرتر از گزارش پیشین وی بود، گفت: این گزارش علاوه بر اینکه نشان داد تمام فعالیت‌های هستهای کشورمان زیر نظر آژانس است، در خصوص دو دور مذاکرات اخیر در تهران نیز مواردی را ذکر کرده است.
وی با اشاره به گزارش گذشته مدیر کل آژانس که در آن برخی ادعاها و اتهامات را در مورد ابعاد احتمالی نظامی و نیز مطالعات ادعایی مطرح کرده بود، گفت: کارشناسان ایرانی در تهران، توضیحات فنی و تخصصی را در این خصوص به کارشناسان آژانس ارائه دادند و ثابت شد که این ادعاها مبنایی نداشته و بی‌اساس بوده است.
سلطانیه ادامه داد: در عین حال ارزیابی اولیه خود در مورد گزارش پیشین آمانو را تحویل آژانس دادیم که در این گزارش به این موضوع اشاره شده است.
لزوم تداوم مذاکرات ایران و آژانس
نماینده دائم ایران در آژانس درباره دسترسی کارشناسان آژانس به برخی اماکن هستهای کشورمان نیز گفت: لازم به تذکر است که برای هر نوع دسترسی یا بازدید، باید چارچوبی مورد توافق قرار گیرد که ملاحظات مربوط به کشورها در آن درج شود. مذاکرات اولیه در رابطه با چارچوب و مدالیته کار انجام شده اما هنوز به توافق اولیه نرسیده‌ایم و لازم است مذاکرات ادامه یابد.
وی با اشاره به اعلام آمادگی کشورمان برای ادامه مذاکرات و مشخص کردن چارچوبی در این زمینه با آژانس گفت: جمهوری اسلامی به عنوان یک کشور مسوول و پایبند به مقررات بین‌المللی، همکاری خود را با آژانس ادامه می‌دهد. وی در خصوص ادعای برخی رسانه‌ها پیرامون غنی‌سازی بالاتر از 20 درصد در ایران نیز گفت: همانطور که در گزارش آمده ایران غنی‌سازی بالاتر از 20 درصد نداشته و میزان تولید غنی‌سازی تا 20 درصد نیز دقیقا در گزارش ذکر شده است که مقدار آن [در تاسیسات نطنز] تا کنون 4/95 کیلوگرم و نیز اورانیوم با غنای تا 5 درصد، 5 هزار و 441 کیلوگرم است.
انتشار غیررسمی گزارش آمانو
تازه‌ترین گزارش فصلی آژانس درباره برنامه هستهای ایران جمعه شب به طور غیر رسمی در اختیار 35 عضو شورای حکام آژانس اتمی قرار گرفت. یوکیا آمانو،مدیرکل آژانس اتمی در این گزارش ضمن تشریح دو دور مذاکره هیات کارشناسان این آژانس با مقامات تهران، بار دیگر تاکید کرد که هیچ انحرافی در مواد و فعالیت‌های هستهای ایران مشاهده نشده است. آنچنان که ایسنا گزارش داده است، در این گزارش با تاکید بر اینکه «آژانس همچنان به راستی‌آزمایی نبود انحراف در مواد هستهای اعلام شده در تاسیسات هستهای ایران تحت توافقنامه پادمان ادامه می‌دهد» بار دیگر ادعا می‌شود که چون «ایران همکاری لازم را از جمله از طریق اجرا نکردن پروتکل الحاقی، ارائه نمی‌کند، آژانس قادر نیست اطمینان موثقی را درباره نبود مواد و فعالیت‌های هستهای اعلام نشده در ایران بدهد و بنابراین نتیجه‌گیری کند که همه مواد هستهای در ایران در فعالیت‌های صلح‌آمیز به کار گرفته می‌شود.» آمانو در این گزارش با ابراز «نگرانی‌های جدی» در رابطه با آنچه «ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هستهای ایران» خوانده می‌شود، اشاره می‌کند که «ایران دسترسی به سایت پارچین را که مورد تقاضای آژانس در دو دیدار اخیر از تهران بود فراهم نکرد و هیچ توافقی در خصوص رویکردی ساختاری برای حل کلیه مسائل باقیمانده در ارتباط با برنامه هستهای ایران حاصل نشد.»
گزارش فصلی آژانس افزوده است: «از گزارش نوامبر 2011 (آبان ماه 1390) مدیرکل تاکنون، برخلاف قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت، ایران همچنان به انجام فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم ادامه داده است و تعداد آبشارهای مورد استفاده برای تولید هگزافلوراید اورانیوم با غنای 5 درصد از اورانیوم 235 را افزایش داده است و آبشارهای بیشتری را در فردو و نطنز در حال آماده کردن دارد.»
در این گزارش تاکید می‌شود که «ایران همچنین قصدش را برای نصب سه نوع سانتریفیوژ جدید در نطنز برای اهداف تحقیق و توسعه اعلام کرده است.» آمانو در این گزارش «از ایران می‌خواهد به طور کامل با آژانس همکاری کند» و «برای رسیدن به توافق درباره رویکردی ساختاری مبتنی بر اقدامات راستی‌آزمایی آژانس برای حل کلیه مسائل باقیمانده» با آژانس کار کند.
مدیرکل آژانس همچنین از ایران می‌خواهد به آنچه «نگرانی‌های جدی آژانس درباره ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هستهای ایران» خوانده می‌شود پاسخ دهد و از جمله «به عنوان اولین گام با پاسخ دادن به سوالات آژانس در ارتباط با پارچین و یک کارشناس خارجی و با اعطای دسترسی سریع در این راستا اقدام کند.»
اولویت مهم آژانس در مذاکرات تهران
در بخشی از این گزارش با اشاره به دو سفر هیاتی از آژانس به تهران آمده است که در طول دور اول مذاکرات تهران (که در روزهای نهم تا یازدهم بهمن‌ماه سال‌جاری برگزار شد) «آژانس نگرانی‌هایش را توضیح داد و مشخص کرد که توضیح درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران اولویت مهم آژانس است». آمانو درباره این مذاکرات توضیح می‌دهد که «آژانس همچنین دسترسی به سایت پارچین را خواستار شد، اما ایران در آن زمان این دسترسی را قبول نکرد.
آژانس و ایران در خصوص رویکردی برای حل کلیه مسائل باقیمانده در ارتباط با برنامه هستهای ایران از جمله مسائلی که باید پاسخ داده شود، اقدامات و مدالیته‌های مقدماتی، مذاکراتی مقدماتی داشتند» و «پیش‌نویس گزارش مذاکرات درباره یک رویکرد ساختاری برای حل کلیه مسائل باقیمانده» برای بررسی بیشتر آماده شد.
دور دوم مذاکرات بی‌حاصل بود
مدیرکل آژانس اتمی درباره دوردوم گفت‌وگوهای ایران و آژانس در تهران با ذکر اینکه دسترسی به پارچین در دوردوم نیز درخواست شد اما ایران اعلام کرد که قادر نیست دسترسی به این سایت را فراهم کند، افزوده است: «مذاکرات فشرده درباره رویکرد ساختاری برای حل کلیه مسائل باقیمانده انجام شد و هیچ توافقی حاصل نشد و اختلافات مهم در رابطه با این رویکرد باقی ماند.»
آمانو افزود: «ایران در پاسخ به تقاضای آژانس یک اعلامیه مقدماتی در ارتباط با مسائل مشخص شده در پیوست گزارش نوامبر 2011 مدیرکل به شورای حکام ارائه داد.
در اعلامیه ایران نگرانی‌های آژانس در ارتباط با مسائل مطروحه عمدتا به این دلیل که ایران آنها را بی‌اساس می‌داند، رد شده است.»
بر اساس این گزارش، آژانس سوالات مقدماتی خود در رابطه با پارچین و کارشناس خارجی و توضیحاتی در خصوص ماهیت نگرانی آژانس و اطلاعات در دسترسش را در اختیار ایران قرار داده است.
حدود 110 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد
در همین حال آنچنان که خبرگزاری مهر به نقل از آسوشیتدپرس نوشته است، کارخانه غنی‌سازی نطنز و مرکز غنی‌سازی تحقیقاتی نطنز و تاسیسات غنی‌سازی فردو، سه مرکزی است که آژانس می‌گوید ایران در آن به غنی‌سازی اورانیوم ادامه می‌دهد.
به گفته این نهاد بین‌المللی، جمهوری اسلامی از ماه فوریه 2007 تا 16 اکتبر سال 2011 مجموعا 55 هزار و 638 کیلوگرم هگزا فلوراید اورانیوم طبیعی به آبشارهای غنی‌سازی تاسیسات غنی‌سازی نطنز تزریق کرده و با این کار 4 هزار و 871 کیلوگرم هگزا فلوراید اورانیوم غنی‌شده تا سقف 5 درصد (اورانیوم 235) تولید کرده است.
به گفته آژانس، تهران در مرکز غنی‌سازی نظنز 5 هزار و 451 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم را تا سقف 5 درصد و زیر نظر آژانس تولید کرده و در مرکز غنی‌سازی تحقیقاتی نطنز هم ایران از فوریه 2010 تاکنون نزدیک به 4/95 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم را تا سقف 20 درصد غنی کرده است.
در مورد تاسیسات غنی‌سازی فردو نیز آمانو گزارش داده که ایران فعالیت غنی‌سازی خود را آغاز کرده و بنا به گفته ایران در حدود 3/99 کیلوگرم هگزا فلوراید اورانیوم تا سقف 5 درصد به اورانیوم 235 تبدیل شده و 8/13 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم تا سقف 20 درصد به اورانیوم 235 تبدیل شده است.
آمانو همچنین بار دیگر از ایران خواسته طبق خواسته شورای حکام و شورای امنیت ساخت رآکتور آب سنگین و کارخانه تولید آب سنگین اراک را متوقف کرده و اجازه دسترسی بیشتر به این تاسیسات را برای بازرسان فراهم کند.
پوتین: برنامه اتمی، بهانه‌ای برای تغییر نظام ایران است
ولادیمیر پوتین، نخست‌وزیر روسیه درباره شرایط کلی ناشی از فشارهای آمریکا و اروپا بر ایران به بهانه فعالیت‌های هستهای صلح‌آمیز کشورمان گفت: کشورهای بزرگ غربی در پوشش مبارزه با گسترش تسلیحات به دنبال تغییر نظام در ایران هستند. به گزارش ایلنا به نقل از خبرگزاری فرانسه، پوتین در جریان بازدید از مرکز تحقیقات هستهای در منطقه ساروف در 560 کیلومتری شرق شهر مسکو گفت: معتقدم که درپوشش مبارزه با گسترش سلاح‌های کشتار جمعی طرح‌هایی از نوع دیگر صورت می‌گیرد و اهداف دیگری نظیر تغییر نظام دنبال می‌شود. وی افزود: ما این شک و تردیدها را داریم. ما موضعی متفاوت از آن موضعی داریم که آنها تلاش می‌کنند به عنوان راه‌حل مشکل برنامه هستهای ایران به ما ارائه کنند. پوتین همچنین با اعلام موضع مستقل روسیه درمورد ایران اظهار کرد: موضع مستقل ما از جمله در این نکته بروز کرد که ما کارخود در بوشهر را به پایان منطقی رساندیم. ما با وجود هرگونه فشاری این کار را انجام دادیم و قصد داریم به کار خود به همین شکل و به همین اندازه مستقل ادامه دهیم.
واکنش آمریکا و اروپا به گزارش آژانس
در واکنش به گزارش تازه آژانس درباره برنامه هستهای ایران اما تامی ویتور سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید مدعی شد که گزارش آژانس نشان می‌دهد که ایران غنی‌سازی اورانیوم را بر خلاف قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و با مقاصد غیرصلح‌آمیز پیش می‌برد. به گزارش ایسنا، خبرگزاری رویترز به نقل از وی مدعی شد: فعالیت‌های ایران در کنار مانع‌تراشی‌های مستمر برای بازرسان آژانس نشان می‌دهد که چرا ایران نتوانسته است جامعه بین‌المللی را نسبت به صلح‌آمیز بودن برنامه هستهای خود متقاعد کند. خبرگزاری رویترز گزارش داد که کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز مدعی شده است گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر نگرانی‌ها درباره اهداف واقعی برنامه هستهای ایران می‌افزاید. اشتون که نماینده 1+5 در مذاکرات با ایران است، همچنین از تهران خواست به طور کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند. سخنگوی اشتون در این باره گفت: یافته‌های گزارش جدید آژانس باعث افزایش نگرانی‌ها درباره ماهیت صلح‌آمیز برنامه هستهای ایران شد. وی افزود: ایران باید به کلیه نگرانی‌های موجود پاسخ دهد و نسبت به ماهیت برنامه هستهای خود اعتماد‌سازی کند. آلمان نیزدر واکنش به این گزارش مدعی شد که از فعالیت‌های هستهای ایران نگران است. به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از خبرگزاری رویترز، گیدو وستروله، وزیر خارجه آلمان که در اجلاس «دوستان سوریه» در تونس حضور داشت، گفت که آلمان درباره گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره افزایش فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم ایران نگران است. وی افزود: ما معتقدیم که ایران باید درک کند که کلید پایان تحریم‌ها در دستان خودش است. آنها این وظیفه را دارند که با جامعه جهانی همکاری کنند. 
کلمات کلیدی: دنیای سیاست
