پیش‌فروش سکه متوقف شد

 - یک مقام بانک مرکزی از توقف پیش‌فروش سکه در سال 91 خبر داد. به گفته عباس کمره‌ئی، بانک مرکزی قصد دارد در سال جدید در صورت نیاز بازار، ثبت‌نام اینترنتی را جایگزین روش قبلی کند. وی گفت: پیش‌فروش سکه سیاست دائمی نیست، بنابراین بانک مرکزی پس از مشاهده نتایج فاز اول ورود سکه در خصوص اجرای این طرح تصمیم‌گیری می‌کند. در فاز اول پیش‌فروش، بیش از چهار میلیون سکه ثبت‌نام شد که به تدریج از 29 فروردین وارد بازار می‌شود.

بانک مرکزی اعلام کرد
پیش‌فروش سکه متوقف شد
گروه بازار پول- مدیرکل نشر و ریالی بانک مرکزی از توقف پیش‌فروش سکه به روشی که در چند ماه پایانی سال گذشته در شعب بانک ملی انجام می‌شد، خبر داد. به گفته عباس کمره‌ئی هنوز درباره‌ نحوه پیش‌فروش سکه در شعب بانک ملی برای سال جاری تصمیمی اتخاذ نشده، اما آنچه قطعیت دارد، فروش سکه در بانک کارگشایی است و پیش‌فروش سکه به صورت حضوری کاملا متوقف شده است. به گفته وی، امکان دارد در آینده فروش اینترنتی سکه جایگزین روش اجرا شده پیش‌فروش در سال قبل شود.
بنابراین، پرونده پیش‌فروش سکه به روش حضوری با فروش 11 هزار قطعه سکه، در آخرین روز سال گذشته بسته شد و هنوز روش جدید پیش‌فروش که به گفته مسوولان بانک مرکزی از طریق اینترنت و با استفاده از کارت‌های بانکی عضو شبکه «شتاب» خواهد بود، عملیاتی نشده است. گویا قرار بود بانک مرکزی برای راه‌اندازی سایت اینترنتی پیش‌فروش سکه اقداماتی انجام بدهد، اما مدیرکل نشر و ریالی این بانک در این باره گفت که «هنوز این اقدامات به مرحله‌ نهایی نرسیده است». وی در پاسخ به این سوال که آیا پس از پنجم فروردین‌ماه سال جاری که بانک‌ها بازگشایی شدند، سکه در شعب بانک ملی پیش‌فروش شده یا خیر؟ گفت: در سال جدید پیش‌فروش سکه انجام نشد و تا اطلاع ثانوی فروش سکه فقط در بانک کارگشایی انجام می‌شود.
تحویل سکه‌های پیش‌فروش شده
بانک مرکزی از روزهای پایانی آذرماه سال گذشته برای مقابله با افزایش حبابی قیمت سکه، پیش‌فروش سکه را ابتدا در دوره‌ چهار ماهه و سپس در دوره‌های شش ماهه هشت‌ماهه و 9ماهه عملیاتی کرد.
بنا بر آماری که مدیر کل نشر و ریالی بانک مرکزی به خبرنگار «دنیای اقتصاد» اعلام کرد، تا آخرین روز سال گذشته 9 میلیون و 500 هزار سکه پیش‌فروش شد که اولین روز تحویل این سکه‌های پیش‌فروش شده 29 فروردین‌ماه سال جاری است.
در پیش‌فروش سکه با دوره تحویل چهارماهه، بیش از چهار میلیون قطعه سکه به خریداران تحویل داده می شود. مسوولان بانک مرکزی پیش از پایان سال گذشته پیش‌بینی می‌کردند با ورود این میزان سکه به بازار، کاهش قیمت سکه که چندی است آغاز شده، شتاب بیشتری به خود بگیرد. به همین دلیل مکانیزم جایگزینی «اوراق سکه طلا» به جای سکه را پیش‌بینی کرده و از احتمال اجرای آن خبر دادند. به گفته آنها، بانک مرکزی برای جلوگیری از زیان احتمالی خریداران سکه‌های پیش‌فروش شده، به درخواست آنها، می‌تواند به جای سکه طلا، اوراقی را تحویل دهد که امکان معامله آن در بازار سهام وجود دارد. البته بانک مرکزی اطمینان داده که «سکه‌های پیش‌فروش شده به موقع تحویل داده خواهد شد» و این سناریو تنها به عنوان «یک راهکار» برای جلوگیری از زیان ثبت‌نام‌کنندگان در صورت افت قیمت‌ها در زمان سررسید تحویل سکه‌های پیش‌فروش شده به کار می‌رود. به اعتقاد برخی کارشناسان، حجم بالای سکه‌های پیش‌فروش شده و ورود تدریجی آن به بازار از اردیبهشت‌ماه می‌تواند قیمت‌‌ها را تحت‌تاثیر قرار دهد؛ از این رو با هدف حفظ ارزش پس‌انداز ثبت‌نام‌کنندگان خرد از یک سو و ذخایر طلا از سوی دیگر، کارشناسان انتشار «اوراق صکوک طلا» را پیشنهاد کردند. اوراقی که با توجه به نرخ‌‌های در نظر گرفته شده در بسته پولی می‌تواند برای مردم جذابیت داشته باشد و جایگزینی مطمئن برای سکه در بازار است.کارشناسان معتقدند که احتمال این می‌رود بازار در نخستین روزهای سال آینده در مقابل تزریق یکجا و شدید سکه‌های پیش‌فروش شده، با نوسانات قیمتی دوچندانی مواجه شود؛ حتی پیش‌بینی‌ها بر این است که با تزریق این حجم بالای سکه به بازار ممکن است قیمت‌ها، به شدت افت کند و بخشی از پس‌انداز‌های خرد مردم ارزش خود را به میزان قابل‌توجهی از دست بدهد. کارشناسان پیشنهاد می‌کردند «اوراق صکوک سکه» با نرخ سود 20 درصد راه‌حلی است که می‌تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند. به اعتقاد آنان، اگر اوراق صکوک سکه بدون نام (برای داشتن قابلیت معامله در بورس) برای کنترل این وضعیت منتشر شود، این روش نه تنها از تزریق این میزان سکه به بازار به طور فیزیکی و در نتیجه التهاب دوباره در بازار جلوگیری می‌کند، بلکه در پیوند بورس و سرمایه نیز نقش عمده‌ای ایفا خواهد کرد.
سیر پیش فروش سکه
بانک مرکزی با هدف آنچه که هدایت نقدینگی سرگردان در دست مردم به سمت بانک‌ها و پاسخ به تقاضای موجود در بازار عنوان شد، پیش‌فروش سکه در شعب بانک ملی ایران را از 29 آذر ماه آغاز کرد و آن را در 4فاز ادامه داد و البته در هر یک از مراحل پیش فروش سکه، بانک مرکزی با نیم نگاهی به تحولات بازار سکه و رفتار خریداران، زمان سررسید تحویل سکه پیش فروش شده را افزایش داد. در فاز اول، سررسید تحویل سکه پیش‌فروش شده، در دو مقطع زمانی چهار ماهه و 6 ماهه تعیین شد. همزمان با تحولات بازار آزاد نیز قیمت پیش‌فروش سکه روند افزایشی گرفت. پیش‌فروش سکه در فاز نخست، اول بهمن ماه متوقف شد و بانک مرکزی اعلام کرد که فاز دوم این سیاست از سوم بهمن آغاز خواهد شد.در فاز دوم، با توجه به تحولات بازار، رقم پیش‌فروش سکه 80 هزار تومان بیشتر شد، اما مدت زمان سررسید تحویل سکه پیش‌فروش سکه در همان مقطع 4 و 6 ماهه باقی ماند. فاز دوم پیش‌فروش سکه نیز تا 29 بهمن ماه سال گذشته ادامه یافت. در فاز سوم که از اول اسفند ماه آغاز شد و 11 روز به طول انجامید بانک مرکزی مدت زمان تحویل سکه پیش‌فروش شده را به 8 ماه افزایش داد. در فاز چهارم نیز که از 12 اسفند ماه شروع شد یک ماه دیگر به این مدت زمان افزوده شد و سررسید سکه‌های تحویل شده 9 ماهه شد. پیش‌فروش سکه با مکانیزم فروش در شعب بانک ملی ایران تا آخرین روز سال گذشته نیز ادامه یافت.
پیش از این رییس کل بانک مرکزی در مورد دلیل افزایش زمان سررسید تحویل سکه‌های پیش فروش شده گفته بود که «ظرفیت تولید مدنظر بانک است و هر زمان که ظرفیت‌ها تکمیل شود برای اینکه به تعهد خود پایبند باشیم سررسیدها را تغییر خواهیم داد.»
میانگین فروش روزانه
آخرین آمار موجود از روند پیش‌فروش سکه در سه فاز انجام گرفته نشان از وجود نوسان‌هایی در خرید سکه‌های پیش‌فروشی از سوی مردم دارد. در واقع آمارهای موجود از پیش‌فروش سکه نشان می‌دهد که تحولات بازار آزاد نقش مهمی در استقبال مردم از طرح بانک مرکزی داشته است.بانک مرکزی در فاز اول پیش‌فروش سکه که 33 روز به طول انجامیده 4میلیون و 100 هزار قطعه سکه پیش‌فروش کرده است. یعنی به طور میانگین در هر روز از فاز اول پیش‌فروش سکه 128 هزار و 125 سکه پیش‌فروش شده است. فاز دوم پیش‌فروش سکه نیز 27 روز طول کشیده و در این فاز نیز بانک مرکزی رقمی نزدیک به فاز اول یعنی 4 میلیون و 200 هزار قطعه سکه را پیش‌فروش کرده است. یعنی به طور میانگین روزانه 155 هزار و 555 قطعه سکه در این فاز پیش‌فروش شده است. در فاز سوم نیز که 12 روز طول کشیده بانک مرکزی 700 هزار قطعه سکه پیش‌فروش کرده تا به طور میانگین، در این فاز 58 هزار و 333 قطعه سکه در هر روز پیش‌فروش شده باشد.در فاز چهارم نیز در 16 روز حدود 500 هزار سکه پیش‌فروش شد که رکورد میانگین روزانه را به 31 هزار سکه در روز کاهش داد. با در نظر گرفتن این که هر سکه بهار آزادی 32/7 گرم وزن دارد و با توجه به پیش‌فروش نزدیک به 9 میلیون قطعه سکه در سه فاز گذشته، بانک مرکزی تعهد تحویل بیش از 65 تن طلا را در سال جاری و تا پایان آذرماه از راه پیش‌فروش سکه برای خود ایجاد کرده است.
فروش نقدی سکه یک گرمی
علاوه بر این، بانک مرکزی در روزهای پایانی سال گذشته به موازات پیش فروش سکه در شعب بانک ملی، فروش سکه‌های گرمی به نرخ 103 هزار و 324تومان را در یک بانک خصوصی نیز اعمال کرد. آن هم در مقطعی که سکه گرمی در بازار آزاد 95 هزار تومان خریده و 105 هزار تومان فروخته می‌شد.استقبال مردم از فروش نقدی سکه گرمی بسیار بالا بود و برخی از خبرگزاری‌ها از تشکیل صف خرید برای این سکه‌ها خبر دادند. همزمان بررسی‌های خبرنگار «دنیای اقتصاد» از 9شعبه منتخب نشان می‌دهد که متوسط فروش تعداد سکه‌های گرمی در اولین روز فروش، در هر شعبه بیش از 385 سکه بوده است که اگر بتوان این میزان را به 20 شعبه منتخب تعمیم داد، می‌توان نتیجه گرفت که در روز نخست تقریبا 8000 سکه گرمی به ارزش بیش از 800 میلیون تومان به فروش رفته است.
نگاه بانک مرکزی به تحویل سکه‌های پیش فروش شده
قرار بر این است که سکه‌هایی که روز 29 آذر سال گذشته پیش‌فروش شده، روز 29 فروردین امسال تحویل داده شود. به عبارت دیگر تاریخ تحویل سکه‌ها دقیقا به تاریخ ثبت‌نام بستگی دارد؛ یعنی اگر کسی 27 دی ثبت‌نام کرده باشد، دقیقا چهار ماه بعد تحویل می‌گیرد. حال با توجه به مجموعه تحولات صورت گرفته در پیش‌فروش سکه طلا و توقف پیش‌فروش در شعب بانک ملی به نظر می‌رسد بانک مرکزی در انتظار تحولات جدید بازار است. بانک مرکزی با تحویل سکه‌های پیش‌فروش شده در فاز اول منتظر واکنش بازار به حجم بالای تزریق سکه می‌ماند؛ بنابراین روند تصمیم‌گیری‌های بعدی در مورد سکه بستگی به واکنش بازار به رخدادهای آینده دارد.
عکس: آکو سالمی