بورس اوراق بهادار تهران پس از مدت‌ها تلاطم و پشت سر گذاشتن روزهای نگرانی، کاهش نوسانات را تجربه کرد و با برقرار شدن تعادل نسبی در عرضه و تقاضا، این هفته را با افت 3/0درصدی دماسنج بازار به پایان رساند. در این هفته، با وجود تداوم تلاش‌ها از سوی ایالات‌متحده برای تشدید فشارها بر ایران، فضای بین‌المللی شاهد چشم‌اندازی متفاوت به دلیل نزدیک شدن کریسمس بود و در همین فاصله سهام پتروشیمی‌ها و شرکت‌های فعال در صنعت کاشی فرصت عرض اندام در بازار سرمایه را پیدا کردند.

یک هفته با تپیکس
روزهای آرامش در بازار سهام
گروه بورس- شروین شهریاری: بورس تهران پس از مدت‌ها تلاطم و پشت سر گذاشتن روزهای نگرانی، کاهش نوسانات را تجربه کرد و با برقرار شدن تعادل نسبی در عرضه و تقاضا، این هفته را با افت 3/0درصدی شاخص کل به پایان رساند. در این هفته، با وجود تداوم تلاش‌ها از سوی ایالات متحده برای تشدید فشارها بر ایران، فضای بین‌المللی شاهد چشم‌اندازی متفاوت بود؛ زیرا نزدیک شدن به تعطیلات کریسمس و نیز استفاده غرب از امکانات موجود در یک دوره زمانی کوتاه، عملا مسیر گام‌های بعدی در این مناقشه سیاسی را با گزینه‌های کمتری مواجه کرده است.
با این روند سرمایه گذاران در هفته‌های آینده فرصت تمرکز بر تحولات اقتصادی را پیدا خواهند کرد که در این راستا، نزدیک شدن به فصل گزارش‌های مالی در بورس تهران مهم ارزیابی می‌شود. به این ترتیب ارسال گزارش‌های نه ماهه در هفته‌های آینده از اهمیت زیادی برخوردار خواهد بود، زیرا نگاه بسیاری از سهامداران گروه‌های مختلف به انتشار کارنامه عملکرد شرکت‌ها دوخته شده است؛ گزارش‌هایی که محتوای مطلوب آن می‌تواند تغییر شرایط بورس تهران را رقم بزند.
پیشروی پتروشیمی‌ها در بازار
یکی از صنایعی که در هفته جاری بهبود وضعیت دادوستدهای سهام را تجربه کرد، گروه پتروشیمی بود.رونق اصلی در سهام این گروه در شرکت‌های مصرف‌کننده خوراک مایع روی داد که این روند با تعدیل مثبت حدود 30 درصدی پیش‌بینی سود پتروشیمی شازند (اراک) کلید خورد. علاوه بر این، شایعات در خصوص افزایش تخفیف خوراک مجتمع‌های مصرف‌کننده خوراک مایع از 5 درصد به 10 درصد قوت گرفته است. این امر در صورت تحقق می تواند تغییر شگرفی در سودآوری شرکت‌های مرتبط ایجاد کند. به این ترتیب، سهام دو شرکت پتروشیمی اصفهان و شازند در این هفته به ترتیب رشد قیمتی 20 و 3 درصدی را شاهد بودند. پتروشیمی‌های دارای خوراک گازی (پتروشیمی فن آوران، خارک و پردیس) هم وضعیت متعادلی داشتند و فشار عرضه خاصی بر نمادهای معاملاتی آنها وجود نداشت.
در همین گروه، نفت و گاز پارسیان با فروش بلوک 17 درصدی پتروشیمی مروارید به ارزش 110 میلیارد تومان، کسری سود شرکت مادر (سرمایه‌گذاری غدیر) در سال مالی جاری (منتهی به 30 آذر 90) را پوشش داد تا عملا تعویق عرضه نفت و گاز پارسیان در فرابورس، تاثیر نامساعدی بر سود هر سهم «وغدیر» برجای نگذارد. در نهایت، صنعت محصولات شیمیایی این هفته را با رشد یک درصدی شاخص به پایان برد تا سهامداران این صنعت که یکی از گروه‌های مورد توجه سرمایه‌گذاران بنیادی در سال جاری است، به انتظار دریافت کارنامه عملکردی شرکت‌ها در دی ماه باقی بمانند.
کاشی‌سازان روی بورس
روزهای رکود، بنا به سنت همیشگی بورس تهران مستعد توجه سرمایه‌گذاران به سهام گروه‌های کوچک و شکل دادن رونق‌های بی‌محابا در سهام شرکت‌های کمتر نقدشونده است. این دور باطل که به صورت چرخه‌ای در بازار سهام ایران بارها تکرار شده، آخرین گروه خریداران قبل از ریزش این سهام (که معمولا حقیقی‌ها هستند) را به زیان‌کنندگان اصلی از این سناریوی تکراری تبدیل می‌کند.
در این هفته، پس از چند ماه یکه‌تازی سهام قند و رشدهای سنگین آن، نوبت به صنعت کوچک کاشی و سرامیک رسید تا افزایش خارق‌العاده قیمت 7/14 درصدی را در مقیاس هفتگی تجربه کند. تاریخچه این صنعت نشان می‌دهد که میانگین انتظارات سرمایه‌گذاران (که در نسبت P/E منعکس می‌شود) از سهام این گروه همواره کمتر از متوسط بازار بوده است، اما رشدهای اخیر، P/E کاشی‌سازان را در مرحله عبور از میانگین بازار (5/6 واحد) قرار داده است. در این میان، هرچند ورود پروژه‌‌های مسکن مهر به فاز نهایی، رونق ساخت و ساز و رشد نرخ ارز زمینه رونق فروش شرکت‌های این گروه را در سال جاری فراهم کرده است، اما رشد دسته‌جمعی و تشکیل‌ صف‌های خرید آن هم بر روی اکثریت قریب به اتفاق سهام این گروه (بدون توجه به پتانسیل‌ها و ضعف‌های هر یک از شرکت‌ها) رویدادی نیست که به تنهایی با عوامل بنیادی قابل توجیه باشد؛ بنابراین، به نظر می‌رسد رفتار ناگهانی سهام این گروه در مقطع کنونی نیز بیش از دلایل اقتصادی با همان سیکل‌های رفتاری بورس تهران در دوران رکود که منجر به تمرکز تقاضا در سهام کوچک می‌شود، مرتبط باشد.
بانک‌های مرکزی جهان نظاره‌گر می‌مانند؟
برخلاف هیاهوی بسیار که قبل از اجلاس سران اتحادیه اروپا در جمعه گذشته برپا شد، مفاد نشست بروکسل دربردارنده تحولات عمیق به لحاظ مالی نبود. در این نشست، به‌رغم مخالفت‌های انگلستان، پیشنهادهای مالیاتی و نظارتی آلمان و فرانسه مورد توافق کلی کشورهای عضو یورو قرار گرفت، ولی در خصوص حل معضل اصلی بدهی‌های دولتی، تنها به اعلام نتایج کلی و مثبت اکتفا شد. به این ترتیب ابهام اساسی که همان جزئیات برنامه حمایتی به ویژه امکان خرید اوراق قرضه کشورهای بدهکار توسط بانک مرکزی اروپا (که به معنای خلق اعتبار است) می‌باشد، کماکان به قوت خود پابرجا مانده است.
از سوی دیگر، در ایالات متحده نیز بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) در روز سه‌شنبه بیانیه‌ تکراری و کم‌رمقی را منتشر کرد که در آن، بر بهبود نسبی بازار کار و باقی ماندن ریسک‌های قابل توجه در مسیر احیای اقتصادی تاکید شد. محتوای این بیانیه به‌‌رغم انتظارات قبلی، هیچ گونه اشاره‌ای به احتمال در پیش بودن برنامه‌های حمایتی بیشتر از سوی بانک مرکزی به منظور خرید اوراق قرضه (که به برنامه QE3 شهرت یافته است) در برنداشت؛ همین رویکرد تا حدی منجر به ناامیدی سرمایه‌گذاران و عقب‌نشینی تدریجی خریداران سهام و فلزات شد.
با جمع‌بندی تحولات مزبور به نظر می‌رسد بهبودهای نسبی اخیر در بخش مصرف‌کننده که در غرب روی داده است، فعلا تصمیم‌سازان اقتصادی را از پیشروی بیشتر در برنامه‌های حمایتی بازداشته است؛ هرچند با پایان فصل خریدهای کریسمس و روزهای خوش بابانوئل، تیره‌تر شدن ابرهای رکود به احتمال زیاد بانک‌های مرکزی را وادار خواهد کرد بار دیگر وارد میدان شده و ابزارهای انبساطی خود را برای تکان دادن اقتصاد خمود جهانی به کار گیرند.