آغاز صعودی بازار جهانی طلا با 40دلار افزایش برای هر اونس

 قیمت جهانی طلا که در روزهای پایانی سال 2011 در مسیر نزولی افتاده بود در اولین روز کاری سال جدید میلادی با بیش از 40 دلار افزایش مجددا از مرز 1600 دلار عبور و در ساعت 20 دیشب به وقت تهران نرخ 1606 را لمس کرد.

آغاز صعودی قیمت جهانی طلا در حالی اتفاق افتاد که گمانه‌زنی‌های قبل از آغاز سال نو حاکی از تداوم روند نزولی در روزهای ابتدایی سال جدید بود؛ اما به نظر می‌رسد قیمت جهانی طلا پیش از موعد روند صعودی خود را آغاز کرده است. در عین حال، دیروز بازار سکه طلای تهران بیشتر تحت تاثیر بازگشت آرامش به بازار دلار بود و تحت تاثیر همین آرامش قیمت سکه رو به نزول گذاشت.
مطالب بیشتر را در صفحه بانک و بیمه (13) بخوانید.

افت ‌و خیز 600 دلاری طلا در سال 2011

دنیای اقتصاد- سال 2011 را باید سال طلا نامید؛ سالی که رکوردهای پی در پی ثبت شد و هر اونس طلا نوسانی در حدود 600 دلار داشت.بازار طلای سال 2011 با هر اونس 1430 دلار شروع شد؛ اما در همان ماه اول نزدیک به 100 دلار افت کرد. این کاهش قیمت، آینده را با ابهام روبه‌رو کرد؛ اما هر چه سال جلوتر آمد، قیمت طلا نیز بالاتر رفت. طلا از قله 1700 عبور کرد و به 1932 دلار رسید تا تاریخی‌ترین رکورد ثبت شود، اما در نهایت با قیمت 1566به کار خود پایان داد. «دنیای اقتصاد» در گزارشی به بررسی بازار طلای 2011 و دلایل نوسان آن پرداخته است.

بررسی نوسان قیمت جهانی طلا در سال 2011
کارنامه پر افت و خیز طلا
گروه بازار پول_ مسعود رضا طاهری: قیمت طلا در واپسین لحظات معاملات سال 2011 میلادی در سطح 4/1566 دلار بسته شد. کارنامه بازار جهانی طلا درحالی به این رقم ختم شده است که سال 2011 به عنوان پرافت و خیزترین سال قیمت طلا رکورد‌های تاریخی را یکی پس از دیگری فتح کرد و تقریبا در نیمه دوم سال به بالاترین عدد ثبت شده تاریخی خود در اوج به 1922 دلار دست یافت.
در این سال که منحنی تغییرات قیمت طلا تا ماه نهم سال با یک شیب 30 درجه مرتبا افزایشی بوده، بازارهای جهانی شاهد حداقل 617 دلار تفاوت قیمت در بالاترین و پایین‌ترین حد قیمت بوده است. در ابتدای این سال قیمت طلا در سطح تقریب 1430 دلار باز شد. قیمت طلا در این سال در کمترین حد به نرخ 1315 دلار و در بالاترین حد به طور لحظه‌ای 1932 دلار را نیز ثبت کرده که عملا فاصله‌ای 617 دلاری داشته است.
قیمت طلا در روز پایانی نسبت به روز قبل از آن با 9/20 دلار افزایش روبه‌رو بود و 35/1 درصد به طور روزانه گران شد. در همین روز از میزان افزایش یافته قیمت طلا، 1/3 دلار مربوط به تضعیف روزانه قیمت دلار آمریکا بوده و 8/17 دلار نیز به دلیل خرید‌های عمده و افزایش تقاضا صورت گرفته است.
قیمت طلا در 30 روز پایانی سال، به طور متوسط 46/10 درصد نزول داشت و 183 دلار کاهش را ثبت کرد. در عین حال در یک سال گذشته به طور متوسط و پس از افت و خیز‌های فراوان 3/162 دلار بالاتر رفته و 56/11 درصد تقویت شده است.
سال پر تلاطم
سال پر تلاطم قیمت طلا در جهان در حالی به آخر رسیده و بازارها تعطیلات سال نو را سپری می‌کنند که برخی از کارشناسان و سرمایه‌گذاران با این استدلال که سال طلایی طلا به سر رسیده و بیش از حد طلا خریداری شده، نسبت به روند قیمت آن در سال 2012 چندان خوشبین نبوده و سالی کم فروغ را برای آن پیش بینی می‌کنند. در این میان جرج سوروس میلیاردر معروف آمریکایی که در ژانویه سال 2010 گفته بود خرید طلا در ابتدای حباب قیمت کاری عقلانی است، در سه ماهه اول سال 2011، 99 درصد دارایی طلا و اوراق بهادار طلا در بزرگ‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری طلا در جهان (SPDR GOLD TRUST) را فروخت. او معتقد است که قیمت طلا در سال 2012 در جمع آبشن‌های سرمایه‌گذاری در حاشیه قرار خواهد گرفت.
در این راستا چارلز موریس سرمایه‌دار بزرگ که در مجموعه HSBC GLOBAL در لندن 2/2 میلیارد دلار را مدیریت می‌کند معتقداست که طلای زیادی خریداری شده و در شرایط فعلی یک سال و حتی بیش از یک سال زمان نیاز است تا طلا دوباره در محوریت دارایی‌های سرمایه‌ای قرار گرفته و قیمتش بالا برود.او در پایان ماه نوامبر دارایی‌های طلایی خود در پرتفوی سرمایه‌گذاری‌اش را از 15 درصد به 6 درصد کاهش داد.
همچنین دنیس گارتمن اقتصاد دان و صاحب نشریه soffulk در ویرجینیا می‌گوید که سوداگران به مرگ بازار طلا آگاهی یافته‌اند.او در 23 دسامبر طلاهای خود را فروخت و نسبت به آینده طلا اظهار بی‌تفاوتی کرد. او راه سوداگری در بازار طلا را پایان یافته دانست.
در مقابل طرفداران افزایش قیمت طلا در جهان وجود بی ثباتی در بازار‌های بورس و ارز را دلیل تمایل دوباره سرمایه‌گذاران به طلا در سال آینده می‌دانند. همچنین تداوم بحران بدهی‌ها در اروپا و تنش‌های فزاینده در خاورمیانه و کشورهای عربی را با نگرانی از سایه یک جنگ فراگیر احتمالی در منطقه دلیل افزایش قیمت نفت و طلا می‌دانند. نرخ بهره در آمریکا و اروپا پایین‌تر از انتظار و از نرخ پیش تاخته تورم در جهان به مراتب کمتر است که خود دلیلی برای افزایش قیمت طلا است. این در شرایطی است که چشم‌انداز روشنی برای رونق بازار‌های سهام وجود ندارد و نگرانی‌های سیاسی نیز ادامه دارد.
سکه بودن بازار سکه در ایران
در سال 2011 پابه پای افزایش قیمت جهانی طلا، قیمت سکه و ارز نیز در بازار داخلی رو به افزایش داشته است. این تناسب اگرچه برخی اوقات به شدت کم رنگ بود، اما پایه‌ای برای اوج گرفتن قیمت سکه و ارز در بازر داخلی نیز شد.
در پایان ماه ژانویه 2011 قیمت طلا در سطح 5/1337 دلار بسته شد، در این زمان قیمت دلار آمریکا در بازار داخلی 1095 تومان و قیمت سکه 356 هزار تومان بود. در این روز مهم‌ترین خبر، ورود سکه‌های گرمی ‌به بازار برای روزهای آتی بود.از مهم‌ترین اخبار تاثیرگذار در بازار طلا می‌توان به نگرانی بازارهای مالی جهان از سرنگونی مبارک در مصر و سرایت بحران سیاسی تونس و مصر به سایر کشورهای عربی اشاره کرد.
بهار عربی و طلا
در ماه فوریه که تداوم نگرانی‌ها از گسترش اعتراضات مردمی‌ در خاورمیانه و شمال آفریقا و در عین حال تثبیت نرخ بهره دلار آمریکا در حد صفر درصد موجب افزایش قیمت طلا تا 6/1412 دلار در پایان این ماه شده بود، سکه تا 397 هزار تومان فروخته شد.
قیمت دلار در بازار داخلی نیز به 1140 تومان رسید.
نبرد در لیبی
در پایان ماه مارس قیمت طلا در بازار‌های جهانی 4/1431 دلار بسته شد. سکه در بازار داخل به 391 هزار تومان و دلار به 1125 تومان رسید. در این ماه شدت یافتن نبردها در لیبی و افت رتبه اعتباری پرتغال و همچنین تبعات وقوع زلزله و بیم از گسترش تشعشعات هسته‌ای نیروگاه هسته‌ای در ژاپن بازار طلا را تحت فشار قرار داد.
پایان ماه آوریل با 10 اردیبهشت سال 90 مصادف شد. قیمت طلا در این روز 7/1567 دلار بود. سکه 425 هزار تومان و دلار آمریکا 1130 تومان فروخته شد. در بازار داخلی صف‌های فروش سکه در پشت در شعب بانک ملی تشکیل می‌شد و در عرصه بین‌المللی در ماه آوریل اعلام کاهش نرخ رشد اقتصادی، افت بودجه دولتی و کاهش میزان مصرف در آمریکا از طریق افت وخیز برابری دلار موجب تاثیر بر قیمت طلا بوده است.
همچنین تداوم اعتراضات مردمی ‌و نگرانی از افزایش تورم در جهان به ویژه در اروپا بر فشار‌ها بر بازار طلا افزود.
پایان ماه مه‌ در 10 خرداد قیمت طلا تا 1530 دلار بالا رفت. سکه در بازار داخلی 440 هزار تومان و دلار 1175 تومان به فروش رسید. در ابتدای خرداد به قیمت سکه یک شوک 18 هزارتومانی ناشی از اعمال مالیا ت بر ارزش افزوده وارد آمد. در خارج ازایران نیز در این ماه دو عامل افت رتبه اعتباری یونان تا سطح B مثبت و عبور قیمت نفت از سطح 100 دلار بیش از سایر دلایل برافزایش قیمت طلا موثر بوده‌اند.
یورو و دل نگرانی‌های سرمایه‌گذاران
ماه ژوئن در کنار سایر عوامل، نگرانی از سقوط اقتصادی یونان و در عین حال افزایش برابری یوروتا 44/1 در مقابل دلار آمریکا، قیمت طلا را به نوسان واداشت. در پایان این ماه قیمت طلا تا 1500 دلار بالا رفت. افزایش‌ها در بازار ارز و سکه داخل موجب شد تا قیمت سکه تا 431 هزار تومان برسد و قیمت دلار تا 1165 تومان بالا برود.
در پایان ماه جولای قیمت طلا در سطح 2/1627 دلار بسته شد. در داخلی قیمت سکه 431 هزا رتومان و قیمت دلار 1128 تومان شد .همچنین افت ارزش بورس‌های اروپایی، نگران از سرایت بحران یونان به سایر کشورها، نگرانی از عدم توانایی دولت برلوسکنی در مهار بحران اقتصادی ایتالیا و همچنین افت رتبه اعتباری ایرلند موجب شدن تا قیمت طلا همچنان در مسیر افزایشی قرار گیرد.
نزاع جمهوری‌خواهان
ماه آگوست بازار‌های جهانی شاهد رسیدن قیمت طلا به 1795 دلار در پایان این ماه بودند. در این ماه بازار جهانی طلا به شدت از اختلاف بین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان کنگره آمریکا بر سر سقف بدهی‌های این کشور تحت فشار بود. در این ماه گزارش‌هایی از خریدهای عمده طلا توسط بانک‌های مرکزی جهان منتشر شد.
رکورد شکنی تاریخی
اگرچه قیمت طلا در پایان ماه سپتامبر در سطح 8/1624 دلار بسته شد، اما این ماه خبرسازترین ماه در بازارهای جهانی طلا بود. در ششم این ماه برابر با 15 شهریور قیمت طلا به طور لحظه‌ای تا 1932 دلار و به طور ثبت شده در معاملات تا 1922 دلار رسید که بالاترین رکورد تاریخی برای طلا بود. افت شدید شاخص‌ها در بورس‌های جهانی و تشدید نگرانی از آینده اقتصاد آمریکا به علاوه اوج نگرانی‌ها در اروپا قیمت طلا را به این حد رساند. که طی چند روز به دلیل فروش و حراج قیمت مسیر کاهشی در پیش گرفت.
در اکتبر افت رتبه اعتباری ایتالیا و اسپانیا تا AA منفی و انتظار برای تعیین تکلیف نهایی اعطای وام به یونان و همچنین تغییر در پرتفوی اوراق قرضه خزانه‌داری آمریکا از اوراق کوتاه‌مدت به بلند مدت نقش‌های تعیین کننده‌ای در افزایش تقاضا برای خرید طلا داشته‌اند که تا پایان ماه قیمت طلا را به 1717 دلار رساند.
پایان ماه نوامبر به دلیل اینکه نخست‌وزیر یونان به صورت غیر منتظره اعلام کرد که گرفتن وام یونان از اتحادیه اروپا را به همه پرسی می‌گذارد و همچنین به دلیل خرید دلار آمریکا توسط بانک مرکزی ژاپن بازار طلا بار دیگر تحت فشار قرار گرفت، اما نهایتا در سطح 1746 دلار بسته ماند.
ماه دسامبر ماه اجلاس‌های بی‌نتیجه در اتحادیه اروپا بود. بحران یورو لاینحل باقی‌ماند و بقیه جلسات مرکل و سارکوزی به ماه ژانویه 2012 موکول شد. با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال قیمت طلا به دلیل فروش عمده و خروج سرمایه‌گذاران از بازار و نیاز به نقدینگی با افت همراه بود . اگرچه نوسان قیمت تا روزهای آخر سال ادامه داشت. با این حال قیمت طلا در پایان سال در سطح 4/1566 دلار بسته شد.
در ماه‌های پایانی سال 2011 در بازار داخل قیمت دلار آمریکا به رکورد 1600 تومان نیز نزدیک شد. محدودیت‌هایی نیز در عرضه ارز در بازار داخلی پدید آمد. قیمت سکه مرز 600 هزار تومان را نیز پشت سر گذاشت و بازار داخلی بی اعتنا به تعطیلات سال نو میلادی در پی سود گرفتن از بازار شب عید ایرانی است. دیروز قیمت سکه 609 هزا رتومان و قیمت دلار در محدوده 1530 تومان بود.

برخی دلایل مطرح شده برای افزایش و کاهش قیمت طلا
_ پایین ماندن نرخ بهره دلار در آمریکا نزدیک به صفر
_ شدت یافتن انتظارات تورمی در خصوص آینده قیمت در بازار طلا از سوی برخی شرکت‌ها با هدف فروش طلا در اوج قیمت؛ _ ریسک کم طلا در سرمایه‌گذاری‌ها؛
_ نگرانی از افت قیمت سهام؛
_ تشدید بحران اروپا؛
_ کاهش بازدهی اوراق قرضه در آمریکا
_ وقوع انقلاب در کشورهای عربی.
برخی دلایل برای کاهش قیمت طلا
_ توافق بین جمهوری خواهان و دموکرات‌های کنگره آمریکا پس از یک کشمکش چند روزه بر سر سقف بدهی‌های خارجی و بودجه؛
_ افزایش بازدهی اوراق قرضه در آمریکا؛
_ فروش و حراج عمده طلا در بازر‌های جهانی با هدف جذب نقدینگی.

  رییس کل بانک مرکزی استقبال مردم از طرح پیش‌فروش سکه را اندک و سرد توصیف کرد و گفت: بانک مرکزی در حال بررسی دلایل استقبال اندک مردم از این طرح است. طرح پیش فروش سکه با هدف شکستن صف‌ها در مقابل شعب فروشنده و واقعی کردن قیمت‌ها در بازار آتی از 29 آذر شروع شد. بر اساس آخرین آمارها تاکنون حدود700 هزار سکه پیش فروش شده است؛ این میزان فروش به معنای جمع‌آوری 382 میلیارد تومان نقدینگی بوده که به گفته بهمنی مطابق انتظار نبوده است.

رییس کل بانک مرکزی خبر داد
استقبال  سرد مردم از پیش فروش سکه
گروه بازار پول- رییس کل بانک مرکزی استقبال مردم از طرح پیش فروش سکه را سرد توصیف کرد و گفت: بانک مرکزی در حال بررسی دلایل استقبال کم مردم از طرح پیش فروش سکه است. محمود بهمنی در حالی استقبال مردم را سرد توصیف کرده است که طرح پیش فروش را با هدف برچیدن صف‌ها از مقابل شعب و کاهش قیمت‌ها در بازار آتی اعلام کرده بود.
اما پس از گذشت هفت روز از آغاز پیش فروش، بانک مرکزی بر اقبال سرد مردم از این طرح تصریح دارد.رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه اجرای طرح پیش فروش سکه با متقاضیان زیادی رو به رو نشده است، گفت: مردم استقبال چندانی از این طرح، نکرده‌اند. «محمود بهمنی» روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با ایرنا، افزود: بانک مرکزی در حال بررسی دلایل استقبال کم مردم از طرح پیش فروش سکه است. وی ادامه داد: استقبال اندک از این طرح در حالی است که بر اساس اعلام بانک مرکزی متقاضیان می‌توانند به تعداد مورد نیاز خود سکه را از شعب بانک ملی پیش خرید کنند.
رییس کل بانک مرکزی با بیان آنکه قیمت سکه در طرح پیش فروش بر اساس قیمت‌های جهانی تعیین شده است، اظهار کرد: با توجه به این امر باید دلیل تقاضای کم را بررسی کرد،زیرا در زمان فروش نقدی سکه ازدحام برای دریافت آن زیاد بود.بهمنی تاکید کرد که قیمت اعلامی‌546 هزار تومان برای پیش‌فروش سکه براساس نرخ بازارهای جهانی در نظر گرفته شده است. بر اساس دستورالعمل اجرایی نحوه پیش فروش مسکوک طلا که از تاریخ 29 آذرماه سال جاری از طریق بانک ملی آغاز شده قیمت هر قطعه مسکوک طلا معادل مبلغ پنج میلیون و چهارصد و شصت هزار ریال، بدون محاسبه مالیات بر ارزش افزوده، تعیین شده است. بر اساس این دستورالعمل مسکوک طلای پیش‌فروش شده، بعد از یک دوره 4 ماهه و تنها از طریق همان شعبه که پیش فروش توسط آن صورت پذیرفته، به فرد متقاضی تحویل می‌شود. در این دستورالعمل آمده است: در صورت مراجعه مشتری به شعب بانک ملی پیش از موعد مقرر، بانک مرکزی صرفا استرداد اصل پیش دریافت مشتری را تعهد می‌کند. مشتریانی که اقدام به پیش خرید مسکوک طلا کرده‌اند، حداکثر به مدت دو ماه پس از موعد روز تحویل، فرصت دارند جهت دریافت مسکوک طلای خود به بانک ملی ایران مراجعه کنند.
براساس گزارش تا روز گذشته حدود 700 هزار سکه به ارزش 382 میلیارد و 200 میلیون تومان پیش فروش شده است.
تغییر سیاست فروش
بانک مرکزی در شرایطی تغییر سیاست فروش را در دستور کار خود قرار داد که طرح پیش‌فروش با حمایت کارشناسان و صاحب نظران روبه‌رو شد. رییس کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی سیاست دولت مبنی بر پیش فروش سکه در بانک‌ها را عامل از بین رفتن حباب قیمت‌ها و در عین حال پاسخی به درخواست مردم برای حفظ ارزش پولشان خواند. حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی مقدم اظهار کرد: سیاست‌های جدید از جمله پیش فروش سکه برای از بین بردن حباب قیمت‌های ارز و سکه در بازار است. نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی‌با بیان اینکه پیش فروش ارز و سکه روش خوبی است، افزود: این روش تقاضای مردم را برای حفظ ارزش پول خودشان جواب می‌دهد؛ بدون اینکه تقاضای واقعی نسبت به سکه و ارز را بالا ببرد و بی‌دلیل قیمت سکه و ارز را در بازار افزایش دهد.
البته در مقابل این دیدگاه رویکرد دیگری نیز وجود داشت که معتقد بود اثر این طرح برای کوتاه مدت است.به اعتقاد این گروه اقدام بانک مرکزی در کوتاه‌مدت می‌تواند اثر روانی داشته باشد و به کاهش قیمت‌ها در بازار آتی منجر شود. به گفته این گروه در صورت آنکه بانک مرکزی اقدام به عرضه سکه با قیمت در حدود 540 هزار تومان برای 4 ماه آینده کند قیمت سکه آتی به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش خواهد یافت. اما کارشناسان شرط اصلی موفقیت طرح پیش فروش را اعتماد مردم عنوان و اظهار کردند: اسباب شکل‌گیری این اعتماد اگر فراهم شود حجم زیادی از مردم در این طرح ثبت‌نام خواهند کرد. دکتر علی ماجدی روش پیش فروش سکه را به لحاظ روانی مثبت ارزیابی کرد؛ اما تاکید کرد: صف‌های سکه معلول برخی عوامل است که باید در اتخاذ هر تدبیری به ریشه آن دقت کرد.
نبرد با معلول
گرچه طرح پیش فروش سکه به دلیل ذخایر بالای طلای بانک مرکزی بعید است به سرنوشت بازار ارز دچار شود، اما به دلیل سیاستی با ملاحظات جدی روبه‌رو است. موسی‌غنی‌نژاد نابسامانی موجود در بازار را معلول عوامل مختلف سیاسی اقتصادی عنوان کرد و گفت: در سیاست‌گذاری باید این ملاحظات را مد نظر قرار داد و نمی‌توان با تخلیه حباب سکه دیگر بازار‌ها مانند بازار ارز را سامان داد.وی این سیاست را در بلندمدت نتیجه‌بخش ندانست و گفت راهکار درست آن است که بانک مرکزی قیمتی نزدیک به قیمت بازار را هدف‌گذاری کند و در آن محدوده دست به عرضه بزند. به گفته وی، در صورت نزدیک بودن نرخ رسمی و غیررسمی به یکدیگر برخی تقاضاهای سوداگرانه از بین خواهد رفت و التهابات موجود کاهش خواهد یافت. دکتر علی ماجدی نیز گرچه در کوتاه مدت سیاست پیش‌فروش سکه را موثر دانست، اما برای میان‌مدت اعتقاد دارد: بهترین روش برای مقابله با التهابات بازار جذاب کردن ابزارهای پولی است. وی از سیاست‌گذاران پولی خواست اجازه دهند بانک مرکزی از ابزار خود با توجه شرایط موجود بهره برد؛ در غیر این صورت نقدینگی که به بازار سکه پناه برده است، در صورت تخلیه حباب سکه به بازار ارز هجوم می‌برد. قائم مقام پیشین وزارت اقتصاد سیاست‌گذاری پولی را توجه به مجموعه‌ای از عوامل توصیف و اظهار کرد: باید نرخ سود سپرده، اوراق مشارکت و.. متناسب با تورم تعیین شود تا از این طریق بخشی از نقدینگی سرگردان به بانک‌ها بازگردد و به سوی دیگر بخش‌ها هدایت شود. به گفته وی، مادامی که چنین سیاستی اتخاذ نشود، نقدینگی از یک بازار به دیگر بازارها می‌رود و بانک مرکزی امکان ساماندهی تقاضا را پیدا نخواهد کرد. ماجدی گفت: در این حالت قیمت‌ها در بازار غیررسمی بر قیمت‌های رسمی حاکم خواهد شد و عرضه زیر قیمت بازار به رانت می‌انجامد.
نتایج طرح
کاهش قیمت در بازار آتی در روزهای ابتدایی و برچیدن صف‌ها از نتایج ابتدایی طرح بود، هر چه از روز آغازین می‌گذرد قیمت‌ها در بازار آتی رو به کاهش می‌رود. بنابراین این طرح در اهداف اولیه موفق بوده است، اما در اهداف دیگر فعلا باید صبر کرد تا نتایج بررسی‌های بانک مرکزی مشخص شود.

  - بانک مرکزی با اعلام توقف فروش نقدی سکه در برخی شعب بانک ملی، پیش فروش سکه در تمامی شعب این بانک را آغاز می‌کند؛ تغییر سیاست نحوه توزیع سکه پس از آن صورت گرفت که شعب فروشنده سکه با سیل متقاضیان برای خرید با قیمت دولتی مواجه شدند و سکه در بازار آتی نیز از مرز 800 هزار تومان گذشت؛ به‌دنبال این اتفاق بانک مرکزی وعده داد برای جمع کردن صف‌ها از مقابل شعب و مقابله با انتظارات تورمی طرح پیش‌فروش سکه را در دستور کار قرار دهد. روز گذشته پس از آنکه بانک مرکزی امروز را وعده اجرای این طرح اعلام کرد بازار تحت تاثیر این خبر با کاهش قیمت روبه‌رو شد. این در حالی بود که قیمت سکه در ابتدای کار 30 هزار تومان افزایش داشت و قیمت 635 هزار تومان را ثبت کرده بود، اما خبر تغییر سیاست فروش سکه بهای آن در بازار غیر‌رسمی را در بعد از ظهر دیروز به 605 هزار تومان کاهش داد. در بازار آتی نیز صف‌های خرید صبح به صف‌های فروش در بعد از ظهر تبدیل شد. بانک مرکزی در اقدامی دیگر قیمت سکه دولتی را نیز با 20 هزار تومان افزایش به حدود 570 هزار و 800 تومان رساند تا شکاف قیمتی در بازار به کمتر از 26 هزار تومان برسد. بانک مرکزی گرچه هنوز جزئیات سیاست پیش‌فروش را توضیح نداده است، اما یک منبع خبری کلیاتی از این طرح را در اختیار «دنیای اقتصاد» قرار داده است.

از سوی بانک مرکزی اتخاذ شد
تغییر سیاست فروش سکه
گروه بازار پول - مسعودرضا طاهری: با اعلام بانک مرکزی از امروز سیاست نقدی فروش سکه به پیش فروش تغییر کرد. روابط عمومی بانک مرکزی در اطلاعیه ای اعلام کرد: به دلیل بروز مشکلاتی توزیع نقدی شمش و مسکوک طلا متوقف و اقدام به پیش‌فروش آن به صورت نامحدود در تمام شعب بانک ملی خواهد کرد.
به دنبال انتشار این خبر از قیمت سکه در بازار 30 هزار تومان کاسته شد و صف‌های خرید در بازار آتی به صف‌های فروش تغییر وضعیت داد. تغییر سیاست فروش سکه پس از آن صورت گرفت که مردم برای دریافت سکه با قیمت دولتی به شعب بانک‌ها هجوم آوردند و قیمت سکه در بازار آتی تا مرز 800 هزار تومان بالا رفت. به‌دنبال این شرایط رییس کل بانک مرکزی وعده داد به‌زودی بانک مرکزی پیش فروش سکه را با قیمت‌های واقعی آغاز خواهد کرد. یک هفته پس از این اظهار نظر سایت بانک مرکزی در خبری بدون اشاره به جزئیات انجام کار امروز را موعد آغاز پیش فروش سکه اعلام کرد.
پیش فروش مسکوک طلا بدون محدودیت
در خبر روابط عمومی بانک مرکزی ایران در خصوص دلایل تغییر سیاست پیش فروش سکه آمده است: به منظور رفاه حال متقاضیان خرید مسکوک طلا و در راستای توزیع عادلانه آن بین اقشار مختلف جامعه، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، اقدام به پیش‌فروش مسکوک طلا بدون هیچ‌گونه محدودیت، از تاریخ 29/9/1390 تا اطلاع ثانوی از طریق تمامی شعب بانک ملی ایران در سراسر کشور می‌کند. بنابر اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، فروش نقدی سکه طلا از طریق شعب منتخب بانک ملی که موجب بروز مشکلاتی در نحوه توزیع آن شده بود، متوقف و فروش نقدی مسکوک و شمش طلا صرفاً از طریق بانک کارگشایی به روش معمول انجام می‌پذیرد.
واکنش بازار
افت و خیز 30 هزار تومانی قیمت سکه بازار مهم‌ترین واکنش بازار به اعلام خبر پیش فروش سکه بانکی بود. سکه روز گذشته و در ابتدای کار بازار 30 هزار تومان گران شد، اما بعد از ظهر روز گذشته همین مقدار کاهش قیمت داشت و به نرخ 605 هزار تومانی روز قبل (یکشنبه) رسید.
کاهش سکه به محدوده 605 هزار تومان به کاهش شکاف قیمت دولتی و بازار نیز منجر شد. روز گذشته قیمت سکه دولتی با 20 هزار و 800 تومان افزایش تا 579 هزار و 800 تومان گران شد. به این ترتیب شکاف قیمت به کمتر از 26 هزار تومان رسید. به دنبال اعلام توقف فروش سکه نقدی از امروز، روز گذشته متقاضیان خرید نقدی سکه برای استفاده از آخرین فرصت خرید سکه‌های دولتی به شعب منتخب بانک ملی هجوم برده و در برخی شعب از جمله شعبه خیابان طالقانی نبش ولی‌عصر بار دیگر پلیس مجبور به دخالت در صف خرید سکه شده است.
همچنین از بازار معاملات آتی سکه در بورس کالا خبر می‌رسد که با انتشار خبر پیش فروش سکه بانک مرکزی، صف خرید تشکیل شده تا قبل از ظهر دیروز، به صف فروش تبدیل شده است.
قیمت‌ها در بازار
قیمت سکه طرح قدیم در بازار روز گذشته نیزکه 15 هزار تومان افزایش یافت و به 640 هزار تومان رسیده بود، تا غروب به 625 هزار تومان رسید. قیمت نیم سکه هم که تا ظهر با 8000 تومان رشد قیمت تا 300 هزار تومان گران شده بود تا غروب به 295 هزار تومان پایین آمد. در این بین بانک مرکزی با 10 هزار و 400 تومان افزایش، قیمت نیم سکه دولتی را در آخرین روز فروش نقدی سکه 280 هزار و 280 تومان تعیین کرد. همچنین در شرایطی که قیمت ربع سکه دولتی با 5200 تومان افزایش تا 140 هزار و 920 تومان تعیین شد، قیمت ربع سکه در بازار ظهر روز گذشته با 5000 تومان افزایش تا 154 هزار تومان رسید، اما مجددا تا غروب تا 150 هزار تومان پایین آمد.
در بازار طلا قیمت مثقال طلای 17 عیار بدون احتساب اجرت ساخت با 3500 تومان افزایش تا 242 هزار تومان گران شد، اما دوباره تا 240 هزار تومان افت کرد.
رکورد 1450 تومانی برای دلار
در بازار ارز دیروز قیمت دلار آمریکا با افزایش 40 تومانی تا 1440 تومان گران شد. قیمت دلار در بازار آزاد البته تا 1450 تومان نیز افزایش یافته بود که با تزریق دلار از طریق پیش‌فروش برای امروز با نرخ 1420 تومان توسط برخی عوامل بانک مرکزی در بازار قیمت تا 1440 تومان در صرافی‌های مجاز و تا 1430 تومان در بین دلالان افت کرد. بانک مرکزی قیمت دلار مرجع را با 17 ریال افزایش 11007 ریال تعیین کرد. قیمت دلار بازار فرعی نیز یک تومان افزایش یافته و 1213 تومان تعیین شد.
در بازار قیمت اغلب ارزها تا بعد از ظهر در پی افزایش قیمت دلار بین 10 تا 50 تومان افزایش یافته و گران شدند. دیروز یورو با 45 تومان افزایش به 1880 تومان رسید.
پوند انگلیس نیز 50 تومان گران شده و 2240 تومان فروخته شد. ریال عربستان و درهم امارات نیز هر یک با 10 تومان افزایش به ترتیب 380 تومان و 393 تومان فروخته شدند.دلار کانادا و استرالیا نیز با 50 تومان و 20 تومان افزایش به ترتیب تا 1420 تومان و 1430 تومان گران شدند.
جزئیات پیش فروش
سیاست پیش‌فروش سکه در حالی از سوی بانک مرکزی در دستور کار قرار گرفته است که هنوز به طور رسمی جزئیاتی از آن منتشر نشده است. پیگیری‌های «دنیای اقتصاد» حاکی از آن است که در دستور‌العمل تدوین شده میزان پیش فروش بین یک تا 1000 قطعه سکه است و متقاضیان باید نزدیک به 20 درصد از ارزش معامله را به عنوان وجه تضمین بپردازند. بر اساس اطلاعات کسب شده دوره انتظار قرارداد چهار ماهه است، اما تصمیم‌گیرندگان قصد دارند دوره انتظار دو ماهه و شش ماهه را نیز برای این طرح تعریف کنند. گفته می‌شود در این طرح امکان خرید و فروش اوراق پیش فروش سکه نیز فراهم خواهد شد. منابع خبری به «دنیای اقتصاد» اعلام کردند: قراردادهای پیش فروش به نحوی تنظیم خواهد شد که معادل بازار آتی باشد و به شکستن قیمت‌ها و انتظارات روانی در این بازار منجر شود.