دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها در یک نشست خبری، گزارشی از عملکرد 9 ماهه اجرای قانون یارانه‌ها ارائه داد، ولی باز هم میزان درآمدهای حاصل از اجرای این قانون را که صرف پرداخت یارانه نقدی شده است، اعلام نکرد. محمدرضا فرزین البته تاکید کرد که آمار این درآمدها موجود است، اما اعلام نمی‌شود. معاون وزیر اقتصاد همچنین گفت که در 9 ماهه گذشته هفت هزار و 700 میلیارد تومان یارانه به صنایع پرداخت شده است.

دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها از عملکرد 9 ماهه قانون یارانه‌ها گزارش داد:
درآمد هدفمندی معلوم است، اما اعلام نمی‌شود
 فرزین: براساس قانون و استدلال کارشناسان امکان تغییر قیمت‌ها و افزایش یارانه‌ تا سه برابر وجود دارد
دنیای اقتصاد – زهرا واعظ: سخنگوی کارگروه طرح تحول اقتصادی با بیان اینکه رقم دقیق درآمدهای حاصل از آزادسازی نرخ حامل‌های انرژی پس از تایید سازمان حسابرسی به اطلاع عموم خواهد رسید، باردیگر در یک نشست مطبوعاتی از ارائه آمار مربوط به میزان درآمد فروش حامل‌های انرژی خودداری و این بار اعلام آمار را به پس از تایید سازمان حسابرسی موکول کرد.
محمد رضا فرزین دیروز طی یک نشست مطبوعاتی که به منظور تشریح عملکرد 9 ماهه اجرای قانون هدفمنمدی یارانه‌ها، گزارش وضعیت اقتصادی و نیز میزان پیشرفت طرح تحول اقتصادی برگزار شد در پاسخ به «دنیای اقتصاد» درباره منابع یارانه نقدی و رقم دقیق درآمد حاصل از اصلاح قیمت حامل‌های انرژی تصریح کرد: عدد دقیق درآمد را پس از بررسی‌های لازم ارائه می‌دهیم چراکه عدد درآمدی عددی است که از مجموعه وزارت نفت، وزارت نیرو و ستاد هدفمندی یارانه‌ها پس از حسابرسی‌های مختلف به دست خواهد آمد.
کاملا در چارچوب قانون عمل کردیم
وی در پاسخ به اینکه چرا وزارتخانه‌های دیگر رقم دقیق درآمدهای حاصله را اعلام نمی‌کنند، تاکید کرد: آنها رقم درآمدها را دارند و در حساب و کتاب‌ها کاملا مشخص است، اما ارائه نمی‌کنند. فرزین با تاکید بر اینکه هیچ حسابی را تا سازمان حسابرسی تایید نکند، اعلام نمی‌کنیم با اشاره به گزارش دیوان محاسبات درباره برداشت دولت از یارانه برق تصریح کرد: ما معتقدیم یارانه برق طبق قانون متعلق به مردم و سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها است و در این خصوص توضیحات لازم را به کمیسیون انرژی ارائه کرده‌ایم.
فرزین در توضیح بیشتر این مطلب گفت: قبل از هدفمندی یارانه‌ها برق به قیمت 16 تومان و 5 ریال به فروش می‌رفت و وزارت نیرو گزارش قیمت تمام شده بالاتری را ارائه می‌کرد به دلیل اینکه قیمت تمام شده برق بالاتر از این بود یارانه‌ای تحت عنوان یارانه برق در بودجه لحاظ می‌شد، اما در سال گذشته با وزارت نیرو توافق شد که برق را 43 تومان بفروشد و قیمت تمام شده 27 تومان را از آن کم کند و کل آن را از این محل بردارد. بنابراین یارانه برق در بودجه، متعلق به سازمان هدفمندی یارانه‌ها و مردم است.
وی ادامه داد: برای اختلافات ماهم پاسخ خودمان را داریم، اما معتقدیم که پاسخ‌هایمان را سر میز و در جلسات کارشناسی ارائه خواهیم کرد. درباره برداشت از پارس جنوبی هم در جلسات به آنها پاسخ دادیم و عدد و رقم را ارائه کرده‌ایم. فرزین همچنین با بیان این‌که گزارش عملکرد 9 ماهه هدفمندی یارانه‌ها برای ارائه به مجلس آماده شده است، گفت: دولت کاملا در چارچوب قانون هدفمندی عمل کرده و هر کاری در کشور صورت می‌گیرد فرآیند قانونی دارد و هر ادعایی را نمی‌توان مبنا قرار داد.
وی درباره درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها با تاکید بر این که باید یک سال از اجرای قانون بگذرد تا بتوان گزارش دقیقی از این موضوع ارائه کرد، گفت: دولت در سال گذشته از تنخواه، منابع بودجه و منابع ناشی از اصلاح قیمت‌ها استفاده کرد، اما امسال نه تنها از تنخواه استفاده نکرده، بلکه ماهانه 200 میلیارد تومان اقساط تنخواه سال گذشته را نیز تسویه می‌کند. او با تاکید بر اینکه یک گام از هدفمندی یارانه‌ها اجرا و دو گام دیگر آن باقی مانده است، از اعلام زمان اجرای گام دوم خودداری و خاطرنشان کرد: قانون اعلام کرده که این کار باید در پنج سال صورت گیرد.
دفاع از ایده یارانه سه برابری
فرزین در پاسخ به سوالی در خصوص اظهارات رییس‌جمهور درباره امکان افزایش سه برابری یارانه نقدی گفت: رییس‌جمهور طبق مجموعه قوانین و شرایط موجود در این قسمت سخن گفتند؛ چراکه بر اساس استدلال کارشناسان، در حال حاضر متوسط قیمت انرژی 30 تا 35 دلار است؛ در حالی که قیمت هر بشکه نفت 100 دلار است. این امر به این معنی است که بر اساس قانون، طی پنج سال امکان تغییر قیمت‌ها وجود دارد و درآمدها می‌تواند تا سه برابر افزایش یابد.
افزایش قیمت آب و گاز هنوز نهایی نشده
فرزین در ادامه درباره افزایش 20 درصدی قیمت آب و توافق بین وزارت اقتصاد و وزارت نیرو اظهار کرد: در نشست ماه گذشته وزرای اقتصاد و نیرو یکی از موضوعات موضوع مشکلات نقدینگی در این حوزه بود به نحوی که عنوان شد شرکت آب و فاضلاب نتوانسته است کلیه مطالبات خود را به خصوص از برخی نهادها تامین کند و بنابراین درآمد مدنظر آنها تامین نشده است و پیشنهاد شد تا در قیمت‌گذاری‌ها به نحوی عمل شود که حوزه آب بتواند منابع خود را تامین کند. فرزین گفت: اما هیچ مصوبه‌ای در این خصوص صورت نگرفت و اصلا این پیشنهاد هنوز در ستاد هدفمندی یارانه‌ها نرفته و در دبیرخانه ستاد نیز مورد بررسی قرار نگرفته است. وی درباره قیمت‌گذاری گاز در ماه‌های آینده اشاره کرد و با بیان اینکه قیمت گاز به صورت 5 ماه گرم و 7 ماه سرد سال محاسبه می‌شود، تاکید کرد: از آبان ماه سال جاری قیمت فصل سرد اجرا می‌شود، اما تاکنون افزایش قیمتی در این رابطه مطرح نشده است.
حذف یارانه پردرآمدها
دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها با بیان آنکه حذف یارانه نقدی از پردرآمدها در حال بررسی است، گفت: این امر به دلیل وجود آثار اجتماعی در حال مطالعه است و در این خصوص هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم.
پرداخت 7700 میلیارد تومان یارانه به صنعت
وی درباره پرداخت یارانه به بخش صنعت اظهار کرد: طبق قانون سهم در نظر گرفته شده برای صنایع پرداخت شده که در 9 ماه اجرای این قانون 7 هزار و 700 میلیارد تومان به صنایع پرداخت شده است. وی با اشاره به مشکلات پیش آمده برای بخش بنگاه‌های کوچک و متوسط گفت: برای این صنایع به تازگی اقداماتی آغاز شده و به این منظور از 2 هزار واحد تولیدی کوچک ثبت نام صورت خواهد گرفت و به آنها حداکثر تا پایان پاییز وام 9 درصد تا سقف 150 میلیون تومان پرداخت خواهد شد.
به کشش قیمتی توجه می‌کنیم
فرزین درباره ایجاد مشکل کاهش میزان مصرف انرژی پس از اصلاح قیمت‌ها گفت: در بررسی‌های گذشته بخشی از کاهش تقاضا محاسبه شده بود، اما به دلیل اینکه تجربه اجرای چنین طرحی در گذشته وجود نداشت در داده‌های به دست آمده دقیقا آنچه که تحقق یافت به دست نیامده بود زیرا چنین امکانی وجود نداشت. مثلا در مورد بنزین پیش‌بینی‌ها درست بود اما درباره سایر حامل‌ها اتفاق نیفتاد. وی تاکید کرد: قطعا در محاسبات درآمدی آینده به کشش قیمتی توجه می‌کنیم.
روند کاهشی تورم
وی با اشاره به پیش‌بینی‌هایی که از تورم قانون هدفمندی یارانه‌ها می‌شد، گفت: خوشبختانه هیچ‌کدام از پیش‌بینی‌های گذشته محقق نشد و طبق آخرین آماری که بانک مرکزی ارائه کرد نرخ تورم در مردادماه به 3/17 درصد رسید. وی ادامه داد: پس از اینکه موج اصلاح قیمت وارد صنعت شد بعد از آن شاهد کاهش تورم نقطه به نقطه خواهیم بود. به گفته وی، براساس گزارش بانک مرکزی نرخ تورم نقطه به نقطه کاهش یافته و تورم ناشی از اصلاح قیمت انرژی در آذرماه سال گذشته آثارش را بر روی اقتصاد گذاشته است و پس از آن یک تورم کاهنده خواهیم داشت.
گزارش عملکرد صرفه جویی‌ها
وی در ابتدای این نشست با اشاره به گذشت 9 ماه از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها گفت: سالانه 6 درصد مصرف انرژی در کشور افزایش می‌یافت که با اجرای این طرح طی 9 ماه گذشته 5/4 میلیارد لیتر در انرژی‌های فسیلی صرفه‌جویی صورت گرفته است. به گفته وی، مصرف برق در این مدت هشت درصد کاهش یافته، ضمن آنکه در فصل سرد روزانه بیش از 20 میلیون مترمکعب گاز توسط خانوارها صرفه‌جویی خواهد شد. وی ادامه داد: در بخش گاز صنعت نیز نه تنها مصرف کاهش نیافته، بلکه افزایش یافته است که ناشی از وضعیت خوب تولید در کشور است. مصرف آرد در کشور نیز 30درصد کاهش یافته و ذخیره مطمئنی از آن هم اکنون ایجاد شده است.
ارائه طرح تحول بانکی در آبان ماه
وی در ادامه از اجرای 3 طرح تحول بانکی، گمرکی و مالیاتی در سال 90 خبر داد و در خصوص طرح تحول بانکی گفت: این طرح در سه حوزه ساختارها، قوانین و مقررات و عملکردها اجرایی می‌شود و بر اساس برنامه‌ها قرار است این طرح تا پایان آبان ماه عرضه شود. وی با بیان آنکه طرح تحول گمرک دارای 6برنامه و هشت طرح است، گفت: اصلاح قوانین و مقررات این طرح در مجلس مصوب شده و هم اکنون در شورای نگهبان در حال بررسی است. فرزین با اشاره به برنامه قانون مالیات‌های مستقیم گفت: این لایحه به صورت مجدد بررسی می‌شود و امیدواریم تا پایان آبانماه اصلاح آنرا نهایی کنیم. وی افزود: اجرای طرح جامع مالیاتی، طرح بزرگ اصلاح اداری و سیستم تامین و فناوری اطلاعات و فرآیندهای روش‌های عملیاتی در تهران، کرمانشاه و اصفهان در سال جاری از برنامه‌های تحول در نظام مالیات است.

درآمد هدفمندی، یک سوم یارانه پرداختی؟
سایت خبری جهان نیوز، وابسته به علیرضا زاکانی، نماینده اصولگرای مجلس نوشت: گزارش یک نهاد نظارتی نشان می‌دهد که تنها حدود یک سوم از یارانه نقدی‌ای که به مردم پرداخت می‌شود از محل آزادسازی قیمت‌ها است.
به گزارش جهان، دولت در 9 ماه گذشته برای پرداختن یارانه‌ها با کسری شدید روبه‌رو بوده به طوری که برای پرداختن یارانه‌های نقدی مردم بیش از 11 هزار میلیارد تومان از بودجه‌های عمرانی و درآمدهای وزارت نیرو، کسر و از منابع بانک مرکزی برداشت کرده است. 11 هزار میلیارد تومانی که باید صرف سرمایه‌گذاری زیرساخت‌های کشور می‌شد.
بررسی یکی از نهادهای نظارتی نشان می دهد تا خرداد ماه 90 از 185 هزار میلیارد ریال اعتبار تامین شده برای پرداخت یارانه‌ها، صرفا 62 هزار میلیارد ریال آن از منابع حاصل از افزایش قیمت‌های حامل‌های انرژی، نان و غیره تامین اعتبار شده است.
در ادامه این گزارش آمده است: حدود یک سوم از یارانه توزیع شده، ناشی از اصلاح یارانه‌ها و افزایش قیمت‌ها بوده و مابقی از منابع دیگر تامین شده است.
بسیاری از کارشناسان از گذشته تا کنون میزان ارقام اعلام شده از سوی مسوولین ناشی از آزاد سازی قیمت‌ها و میزان یارانه نقدی پرداخت شده به مردم را ناهمگون دانسته و معتقد بودند دولت برای به سرانجام رساندن این طرح باید قیمت‌های بسیاری از کالاها را آزاد کند تا بتواند کسری بودجه خود را تامین اعتبار کند.
این موضوع در حالی اتفاق می‌افتد که بسیاری از تکالیف دیگر مقرر شده در قانون هدفمندی از جمله کمک به صنعت و... رعایت نشده یا به طور بسیار محدود رعایت شده است.
 عکس: نگار متین‌نیا

تورم هدفمندی یارانه‌ها چقدر است؟

مهران دبیرسپهری
«معاون نظارت و هماهنگی در سیاست‎های اقتصادی معاون اول رییس‌جمهور، یک سوم تورم موجود را ناشی از اجرای هدفمندی یارانه‌ها دانست. آقامحمدی افزود: تنها حدود 35 درصد از تورم موجود از محل هدفمندی یارانه‌ها ایجاد شده است.»
(دنیای اقتصاد 4/5/90)

اگر تورم در اقتصاد امروز ما به درستی ریشه‌یابی نشود، طبیعی است که برای مقابله با آن هم روش درستی اتخاذ نخواهد شد. در اینجا به دنبال پاسخ به دو سوال هستیم، اول اینکه تورم هدفمندی یارانه‌ها چقدر است و دوم اینکه این تورم ناشی از چیست؟ در پاسخ به سوال اول باید ببینیم شیب تورمی‌در قبل از شروع اجرای طرح هدفمندی چقدر بوده است تا بر اساس آن، نرخ تورم خرداد ماه را به دست آورده و با نرخ واقعی، مقایسه نماییم. همانطور که اعلام شده است نرخ تورم خرداد ماه امسال (یعنی شش ماه پس از اجرای طرح) معادل 4/15 درصد بود. قاعدتا اگر قانون هدفمندی یارانه‌ها اجرا نمی‌شد، شیب تورمی‌ در شش ماه اخیر معادل شش ماه پیش از زمستان 1389 می‌بود. تورم ماهانه در فصول تابستان و پاییز 1389 به طور میانگین 3/1 درصد در ماه بود که اگر این میزان را برای شش ماه بعد در نظر بگیریم، وضعیت تورمی ‌مطابق با جدول شماره 2 خواهد شد، یعنی تورم نقطه به نقطه و میانگین در خرداد 90 به ترتیب معادل 7/16 و 2/13 درصد به دست می‌آمد؛ این در حالی است که در عمل، نرخ‌های فوق معادل 3/22 و 4/15 درصد به دست آمده است. برای معلوم شدن میزان تورم هدفمندی یارانه‌ها کافی است مابه‌التفاوت 2/13 از 4/15 را بر 4/15 تقسیم کنیم که عدد 14/0 به دست خواهد آمد، یعنی 14 درصد تورم موجود، ناشی از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها بوده است. حال ممکن است کسی مدعی شود که تورم واقعی همان تورم نقطه به نقطه می‌باشد نه تورم میانگین. در این صورت پس از محاسبه فوق به عدد 25‌درصد خواهیم رسید؛ یعنی 25 درصد تورم موجود (3/22 درصد) ناشی از هدفمندی یارانه‌ها بوده است.
لذا در هر صورت نمی‌توان 35 درصد تورم را ناشی از طرح هدفمندی دانست و این بزرگ‌نمایی‌ها ما را دچار اشتباه در تصمیم‌گیری خواهد کرد. نکته مهمی‌ که باید اضافه شود این است که قاعدتا شیب تورمی‌ در شش ماه منتهی به پایان پاییز 89 باید کمتر از شش ماه بعد از آن باشد، زیرا رشد نقدینگی افزایشی بوده است، منتهی برای رفع هرگونه شبهه، از در نظر گرفتن افزایش فوق صرف نظر شد و بر عدد 3/1 درصد در ماه، چیزی اضافه نکردیم. اما در پاسخ به سوال دوم، درست است که 14 درصد تورم فعلی ناشی از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها است، اما تورم هدفمندی یارانه‌ها ریشه عمیق‌تری دارد که نباید از آن غافل شد. مشاهده نمودار روند رشد پایه پولی و تورم در سال‌های اخیر (سرمقاله دنیای اقتصاد 22/1/90) نشان می‌دهد که خلق نقدینگی در این سال‌ها به طور کامل اثر تورمی‌خود را تخلیه نکرده و علت آن هم اجرای طرح تثبیت قیمت‌ها در ابتدای برنامه چهارم توسعه بوده است. بنابراین تورم هدفمندی یارانه‌ها ناشی از تاثیر سرکوب شده رشد نقدینگی در شش سال گذشته بود. به عبارت دیگر تورم موجود در ایران، ریشه‌ای صد در صد پولی دارد و غفلت از این معنا نتیجه‌ای جز تکرار اشتباهات گذشته را نخواهد داشت. امید که روزی مسوولان به این نتیجه برسند که هیچ خیری در انتشار پول توسط بانک مرکزی وجود ندارد که هیچ، نتیجه انتشار مزبور چیزی جز فساد و تشدید تورم نیست.