رییس کل بانک مرکزی استقبال مردم از طرح پیش‌فروش سکه را اندک و سرد توصیف کرد و گفت: بانک مرکزی در حال بررسی دلایل استقبال اندک مردم از این طرح است. طرح پیش فروش سکه با هدف شکستن صف‌ها در مقابل شعب فروشنده و واقعی کردن قیمت‌ها در بازار آتی از 29 آذر شروع شد. بر اساس آخرین آمارها تاکنون حدود700 هزار سکه پیش فروش شده است؛ این میزان فروش به معنای جمع‌آوری 382 میلیارد تومان نقدینگی بوده که به گفته بهمنی مطابق انتظار نبوده است.

رییس کل بانک مرکزی خبر داد
استقبال  سرد مردم از پیش فروش سکه
گروه بازار پول- رییس کل بانک مرکزی استقبال مردم از طرح پیش فروش سکه را سرد توصیف کرد و گفت: بانک مرکزی در حال بررسی دلایل استقبال کم مردم از طرح پیش فروش سکه است. محمود بهمنی در حالی استقبال مردم را سرد توصیف کرده است که طرح پیش فروش را با هدف برچیدن صف‌ها از مقابل شعب و کاهش قیمت‌ها در بازار آتی اعلام کرده بود.
اما پس از گذشت هفت روز از آغاز پیش فروش، بانک مرکزی بر اقبال سرد مردم از این طرح تصریح دارد.رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه اجرای طرح پیش فروش سکه با متقاضیان زیادی رو به رو نشده است، گفت: مردم استقبال چندانی از این طرح، نکرده‌اند. «محمود بهمنی» روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با ایرنا، افزود: بانک مرکزی در حال بررسی دلایل استقبال کم مردم از طرح پیش فروش سکه است. وی ادامه داد: استقبال اندک از این طرح در حالی است که بر اساس اعلام بانک مرکزی متقاضیان می‌توانند به تعداد مورد نیاز خود سکه را از شعب بانک ملی پیش خرید کنند.
رییس کل بانک مرکزی با بیان آنکه قیمت سکه در طرح پیش فروش بر اساس قیمت‌های جهانی تعیین شده است، اظهار کرد: با توجه به این امر باید دلیل تقاضای کم را بررسی کرد،زیرا در زمان فروش نقدی سکه ازدحام برای دریافت آن زیاد بود.بهمنی تاکید کرد که قیمت اعلامی‌546 هزار تومان برای پیش‌فروش سکه براساس نرخ بازارهای جهانی در نظر گرفته شده است. بر اساس دستورالعمل اجرایی نحوه پیش فروش مسکوک طلا که از تاریخ 29 آذرماه سال جاری از طریق بانک ملی آغاز شده قیمت هر قطعه مسکوک طلا معادل مبلغ پنج میلیون و چهارصد و شصت هزار ریال، بدون محاسبه مالیات بر ارزش افزوده، تعیین شده است. بر اساس این دستورالعمل مسکوک طلای پیش‌فروش شده، بعد از یک دوره 4 ماهه و تنها از طریق همان شعبه که پیش فروش توسط آن صورت پذیرفته، به فرد متقاضی تحویل می‌شود. در این دستورالعمل آمده است: در صورت مراجعه مشتری به شعب بانک ملی پیش از موعد مقرر، بانک مرکزی صرفا استرداد اصل پیش دریافت مشتری را تعهد می‌کند. مشتریانی که اقدام به پیش خرید مسکوک طلا کرده‌اند، حداکثر به مدت دو ماه پس از موعد روز تحویل، فرصت دارند جهت دریافت مسکوک طلای خود به بانک ملی ایران مراجعه کنند.
براساس گزارش تا روز گذشته حدود 700 هزار سکه به ارزش 382 میلیارد و 200 میلیون تومان پیش فروش شده است.
تغییر سیاست فروش
بانک مرکزی در شرایطی تغییر سیاست فروش را در دستور کار خود قرار داد که طرح پیش‌فروش با حمایت کارشناسان و صاحب نظران روبه‌رو شد. رییس کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی سیاست دولت مبنی بر پیش فروش سکه در بانک‌ها را عامل از بین رفتن حباب قیمت‌ها و در عین حال پاسخی به درخواست مردم برای حفظ ارزش پولشان خواند. حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی مقدم اظهار کرد: سیاست‌های جدید از جمله پیش فروش سکه برای از بین بردن حباب قیمت‌های ارز و سکه در بازار است. نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی‌با بیان اینکه پیش فروش ارز و سکه روش خوبی است، افزود: این روش تقاضای مردم را برای حفظ ارزش پول خودشان جواب می‌دهد؛ بدون اینکه تقاضای واقعی نسبت به سکه و ارز را بالا ببرد و بی‌دلیل قیمت سکه و ارز را در بازار افزایش دهد.
البته در مقابل این دیدگاه رویکرد دیگری نیز وجود داشت که معتقد بود اثر این طرح برای کوتاه مدت است.به اعتقاد این گروه اقدام بانک مرکزی در کوتاه‌مدت می‌تواند اثر روانی داشته باشد و به کاهش قیمت‌ها در بازار آتی منجر شود. به گفته این گروه در صورت آنکه بانک مرکزی اقدام به عرضه سکه با قیمت در حدود 540 هزار تومان برای 4 ماه آینده کند قیمت سکه آتی به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش خواهد یافت. اما کارشناسان شرط اصلی موفقیت طرح پیش فروش را اعتماد مردم عنوان و اظهار کردند: اسباب شکل‌گیری این اعتماد اگر فراهم شود حجم زیادی از مردم در این طرح ثبت‌نام خواهند کرد. دکتر علی ماجدی روش پیش فروش سکه را به لحاظ روانی مثبت ارزیابی کرد؛ اما تاکید کرد: صف‌های سکه معلول برخی عوامل است که باید در اتخاذ هر تدبیری به ریشه آن دقت کرد.
نبرد با معلول
گرچه طرح پیش فروش سکه به دلیل ذخایر بالای طلای بانک مرکزی بعید است به سرنوشت بازار ارز دچار شود، اما به دلیل سیاستی با ملاحظات جدی روبه‌رو است. موسی‌غنی‌نژاد نابسامانی موجود در بازار را معلول عوامل مختلف سیاسی اقتصادی عنوان کرد و گفت: در سیاست‌گذاری باید این ملاحظات را مد نظر قرار داد و نمی‌توان با تخلیه حباب سکه دیگر بازار‌ها مانند بازار ارز را سامان داد.وی این سیاست را در بلندمدت نتیجه‌بخش ندانست و گفت راهکار درست آن است که بانک مرکزی قیمتی نزدیک به قیمت بازار را هدف‌گذاری کند و در آن محدوده دست به عرضه بزند. به گفته وی، در صورت نزدیک بودن نرخ رسمی و غیررسمی به یکدیگر برخی تقاضاهای سوداگرانه از بین خواهد رفت و التهابات موجود کاهش خواهد یافت. دکتر علی ماجدی نیز گرچه در کوتاه مدت سیاست پیش‌فروش سکه را موثر دانست، اما برای میان‌مدت اعتقاد دارد: بهترین روش برای مقابله با التهابات بازار جذاب کردن ابزارهای پولی است. وی از سیاست‌گذاران پولی خواست اجازه دهند بانک مرکزی از ابزار خود با توجه شرایط موجود بهره برد؛ در غیر این صورت نقدینگی که به بازار سکه پناه برده است، در صورت تخلیه حباب سکه به بازار ارز هجوم می‌برد. قائم مقام پیشین وزارت اقتصاد سیاست‌گذاری پولی را توجه به مجموعه‌ای از عوامل توصیف و اظهار کرد: باید نرخ سود سپرده، اوراق مشارکت و.. متناسب با تورم تعیین شود تا از این طریق بخشی از نقدینگی سرگردان به بانک‌ها بازگردد و به سوی دیگر بخش‌ها هدایت شود. به گفته وی، مادامی که چنین سیاستی اتخاذ نشود، نقدینگی از یک بازار به دیگر بازارها می‌رود و بانک مرکزی امکان ساماندهی تقاضا را پیدا نخواهد کرد. ماجدی گفت: در این حالت قیمت‌ها در بازار غیررسمی بر قیمت‌های رسمی حاکم خواهد شد و عرضه زیر قیمت بازار به رانت می‌انجامد.
نتایج طرح
کاهش قیمت در بازار آتی در روزهای ابتدایی و برچیدن صف‌ها از نتایج ابتدایی طرح بود، هر چه از روز آغازین می‌گذرد قیمت‌ها در بازار آتی رو به کاهش می‌رود. بنابراین این طرح در اهداف اولیه موفق بوده است، اما در اهداف دیگر فعلا باید صبر کرد تا نتایج بررسی‌های بانک مرکزی مشخص شود.

رشد قیمت خودروهای وارداتی تا مرز چهار میلیون تومان

گروه خودرو- هرچند قطع مبادلات تجاری ایران و امارات باز هم تکذیب شد تا خیال خیلی‌ها از جمله واردکنندگان خودرو تا حدی راحت شود، اما انتشار این خبر طی هفته گذشته، تاثیری قابل توجه بر بازار خودروهای وارداتی گذاشت و نمودار قیمت‌ها را در آن بالا برد.

این تاثیر منفی از آن جهت بود که حجم قابل توجهی از خودروهای وارداتی به واسطه امارات به ایران می‌آیند و انتشار خبر قطع مبادلات طرفین، بازار وارداتی‌ها را با شوک روبه‌رو کرد.
آن طور که فعالان بازار می‌گویند، یک روز پس از انتشار خبر مذکور، قیمت برخی خودروهای وارداتی افزایش یافت و این روند تا همین یکی دو روز گذشته نیز ادامه داشته است.
به گفته آنها، محصولات هیوندایی، کیا و تویوتا بیشترین گرانی را داشته‌اند، به نحوی که افزایش قیمتی بین یک تا چهار میلیون تومان نیز بین خودروهای این سه برند، مشاهده می‌شود. به عنوان مثال، در بین محصولات تویوتا، اوریون چهار میلیون، یاریس و کرولا دو میلیون و هایلوکس نیز 5/1 میلیون تومان گران شده‌اند. همچنین برخی محصولات هیوندایی نیز مانند i20، سوناتا و آزرا افزایش قیمت را طی حدودا طی یک هفته گذشته تجربه کرده اند. به گفته فعالان بازار، i20 دو میلیون و آزرا و سوناتا نیز به ترتیب یک و نیم میلیون تومان گران شده‌اند. از بازار کیا نیز خبر می‌رسد که قیمت موهاوی دو میلیون افزایش یافته و اسپورتیج نیز یک میلیون تومان گرانی را تجربه کرده است.

   هیجانی بودن بازار سهام و جو روانی در بازار سرمایه کم‌عمق ایران همواره یکی از اثرگذارترین متغیرها بوده است. بارها اتفاق افتاده که فضای روانی حاکم بر بورس و هیجاناتی از جنس ترس و طمع، موجب منفی و مثبت شدن بازار و حرکت ناگهانی قیمت سهام شده است. اهمیت این موضوع در حدی است که این روزها در دنیا در کنار تحلیل های علمی، از رفتارشناسی بازار سهام نیز به عنوان یک ابزار کارآ برای پیش‌بینی و تصمیم‌گیری در سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود؛ ابزاری که تاکنون در بورس تهران ناشناخته باقی مانده است.

ابزاری کارآمد اما ناشناخته
«روانشناسی»؛ حلقه مفقوده تصمیم‌گیری در بورس
گروه بورس- علیرضا باغانی: همه معامله‌گران در بورس تهران شاید بارها رفتارهای احساساتی و هیجانات روانی بازار سهام را به نظاره نشسته‌اند و حتی خود نیز گاه با پیروی از جو روانی، اشتباهات زیادی در سرمایه‌گذاری مرتکب شده‌اند. نکته جالب اینکه سرمایه‌گذاران غالبا این اشتباهات را تکرار می‌کنند و به دنبال دلایل آن هستند، غافل از اینکه رفتارشناسی یا به تعبیری واضح‌تر روانشناسی بازار سهام خود یک تخصص محسوب می‌شود که اکنون در دانشگاه‌های معتبر دنیا در رشته‌های مالی برای آن دروس و برنامه جداگانه در نظر گرفته شده است.
در واقع علم روانشناسی بازار سهام در دنیا و البته در یکی دو سال اخیر در ایران به عنوان ابزاری کمکی در کنار تحلیل علمی (بنیادی و تکنیکال) برای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران مطرح شده است، تا جایی که در کنار فراگیری فنونی همچون تحلیل بنیادی و تکنیکال، خیلی از معامله‌گران و فعالان بازار سهام ایران تمایل دارند که به علم روانشناسی بازار سهام نیز تسلط پیدا کنند.
در گزارش پیش‌رو، دو کارشناس روانشناسی بازار سهام به طرح دیدگاه‌های خود درباره این موضوع نسبتا جدید پرداخته و به پرسش‌های کلیدی در این خصوص پاسخ گفته‌اند. بر این اساس، خواندن این گزارش به علاقه‌مندان مبحث روانشناسی در بازار سهام توصیه می‌شود.
روانشناسی؛ فراتر از ارزش ذاتی
«علی ابراهیم‌نژاد» دکترای مدیریت‌ مالی و کارشناس روانشناسی بازار سهام در برابر این سوال که برخی معتقدند در بلند‌مدت، قیمت به ارزش ذاتی می‌رسد؛ از این منظر، جایگاه روان شناسی بازار در تصمیم‌گیری‌ها چگونه تعیین می‌شود؟ می‌گوید: بر اساس تئوری سرمایه‌گذاری مدرن، معامله‌گران و به طور کلی فعالان بازارهای سهام تصمیمات خود را بر اساس عقلانیت (rationality) اتخاذ می‌کنند و این فرض از طریق «دست نامرئی بازار» منجر به آن می‌شود که تمامی اطلاعات مربوط به ارزش ذاتی اوراق بهادار در قیمت آنها منعکس شود. به عبارت دیگر، بر اساس این دیدگاه قیمت‌های سهام منعکس‌کننده تمامی اطلاعات مربوط به جریانات نقدی آتی هر سهام است. این دیدگاه به کارایی بازار (Market efficiency) مشهور است که براساس آن تلاش برای کسب بازده از طریق تحلیل (فاندامنتال یا تکنیکال) بیهوده است.
وی معتقد است: در مقابل فرض عقلانیت، رفتارشناسی مالی معتقد است که انسان‌ها در حین تصمیم گیری تحت تاثیر طیف گسترده‌ای از احساسات و نیروهای روانی قرار می‌گیرند که می‌تواند عقلانیت آنها را تحت‌الشعاع قرار دهد. از همین رو، قیمت دارایی‌ها نیز می‌تواند تحت تاثیر این عوامل حتی برای مدت نسبتا طولانی از ارزش ذاتی فاصله بگیرند. پژوهشگران این حوزه در تلاشند تا الگوهای رفتاری شایع میان فعالان بازارهای مالی را شناسایی و تحلیل کنند. لازم است متذکر شویم که تاثیرگذاری احساسات و نیروهای روانی بر قیمت دارایی‌ها، آن گونه که رفتارشناسی مالی ادعا می‌کند، لزوما به معنای بی ارتباط بودن قیمت‌ها و ارزش ذاتی نیست، بلکه به این معنا است که قیمت‌ها همیشه و در تمام اوقات منعکس‌کننده ارزش ذاتی دارایی‌ها نیستند.
اما «امیر کامگار» دیگر کارشناس روانشناسی بازار سهام با اشاره به اهمیت سرمایه‌گذاری بر مبنای ارزش ذاتی می‌گوید: هنگامی که «بنجامین گراهام» نخستین بار در مدرسه عالی بازرگانی کلمبیا ایده سرمایه‌گذاری بر مبنای ارزش ذاتی (value investing) را مطرح و تدریس کرد، دانشجویان به گفته‌های او اعتقاد چندانی نداشتند. اما هنگامی که سهامدار یکی از موفق‌ترین شرکت‌های تاریخ به نام «برکشایر‌هاثوی» یعنی وارن بافت موفق شد، بر مبنای همین اصل سودهای بسیار مناسبی را کسب کند و صراحتا بر استفاده از همین روش تاکید کرد، بسیاری دیگر توجه خود را به آن جلب کردند.
ایده اصلی سرمایه‌گذاری بر مبنای ارزش ذاتی، خرید سهام پرپتانسیل و با وضعیت بنیادی مطلوب در زمان مناسب یعنی هنگامی که کمتر از ارزش واقعی خود قیمت‌گذاری شده است، می‌باشد. اینجاست که این سوال مطرح می‌شود که آیا ممکن است سهام شرکت‌ها کمتر از ارزش واقعی خود قیمت‌گذاری شوند؟ جواب این سوال مثبت است. قطعا هنگامی که جو عمومی بازار منفی است و روحیه جمعی سرمایه‌گذاران ترس و فرار را بر صبر و قرار ترجیح داده است، می‌توان سهامی را یافت که کمتر از ارزش ذاتی خود در حال معامله هستند. در این شرایط ملتهب افرادی که خود را از لحاظ ذهنی و عاطفی و روانشناختی برای حضور در این بازار پرریسک آماده نساخته‌اند، نقاط ضعف خود را بروز می‌دهند و سهام با ارزش را با قیمت‌های بسیار ارزانی به دیگران واگذار می‌کنند تا احتمالا چند روز یا چند هفته بعد همان سهام را با قیمت‌های بالاتر از آنها بخرند! این نقطه ضعف در دو مفهوم کلیدی روانشناسی بازار خلاصه می‌شود: ترس و طمع. بنابر این تا آنجا که به نظریه سرمایه‌گذاری بر مبنای ارزش در بازار سهام مربوط می‌شود، افرادی که درس‌های روانشناسی خود را به خوبی آموخته‌اند، و بر مبنای این اصل فعالیت می‌کنند، موقعیت‌های منفی و ناخوشایند بازار را فرصت‌هایی طلایی و نه تهدیدهایی مهیب برای خود می‌دانند و به بهترین شکل از آنها استفاده می‌کنند.
روانشناس باشید و بس...
رفتار شناسی و روان شناسی بازار سهام شامل چه مباحثی است و این علوم چه مباحثی را بررسی می‌کنند؟
پاسخ «ابراهیم‌نژاد» به این پرسش این گونه است که به طور کلی رفتارشناسی مالی را می‌توان بررسی حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذاری از منظر روانشناسی دانست. به عنوان مثال، حوزه‌هایی همچون ارزش‌گذاری دارایی‌ها، نهادهای مالی، امور مالی شرکت‌ها، ادغام و اکتساب، عرضه اولیه، ابزارهای مشتقه و سایر حوزه‌ها در رفتارشناسی مالی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
از نظر کامگار نیز ترس و تفاوت آن با فرار از ریسک، طمع و تفاوت آن با متوقف نکردن سود زیادتر، در واقع تبعیت از جمع بدون آگاهی از دلایل واقعی و صحت گفته‌ها نظم و انضباط و نقش آن در موفقیت در معاملات، پایبندی و وفاداری به سیستم که خود مربوط به اطمینان از دانسته‌ها و تجارب است، میزان دخالت دادن احساسات و کنترل آنها و چگونگی تاثیر منفی احساسات در کارایی معاملات، خودبزرگ بینی، امیدواری بیش از حد، خود فریبی، ترس از قبول اشتباه و اجتناب از مقابله با آن، فرافکنی تقصیرها به عوامل بیرونی، کنترل استرس و بسیاری موارد دیگر در حوزه روانشناسی مالی قرار می‌گیرند.
تاثیرگذاری روانشناسی در عمل
در ادامه از این دو کارشناس می‌خواهیم که چند نمونه از تاثیرات عینی روانشناسی معامله‌گران بر قیمت‌های سهام را بیان کنند.
«ابراهیم‌نژاد» می‌گوید: رفتارشناسی مالی تا به امروز تعداد قابل ملاحظه‌ای از نیروهای روانی که سرمایه‌گذاران تحت تاثیر آنها هستند را شناسایی کرده است. به عنوان مثال، بر اساس رفتارشناسی مالی در دوره‌های رونق بازار سرمایه‌گذاران حقیقی همواره بر این اعتقادند که روند رو به رشد بازار ادامه پیدا خواهد کرد و در دوره‌های نزول، آنها روند نزولی بازار را ادامه دار می‌دانند. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران حقیقی دنباله رو روندهای بازار (trend follower) هستند. درست عکس این پدیده در میان تحلیل‌گران بازار شایع است به این معنا که آنها در دوره‌های رونق همواره معتقدند که دوران رشد به زودی به پایان خواهد رسید در حالی که در دوران افت بازار آنها صعود دوباره بازار را بسیار محتمل می‌دانند. شاید بتوان گفت به همین دلیل است که در بازار بورس تهران در دوره‌های رشد بازار، سرمایه‌گذاران حقیقی تمایل زیادتری به خرید سهام دارند و اصطلاحا سهام از حقوقی‌ها به حقیقی‌ها دست به دست می‌گردد، در حالی که در دوران افت بازار همچون ماه‌های پاییز امسال، سرمایه‌گذاران حقیقی فروشندگان اصلی بودند و حقوقی‌ها سهام آنها را خریداری می‌کردند. شاهد دیگری بر این مدعا روند صعود و نزول دارایی‌های تحت مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است. مطالعات نشان می‌دهد در زمان صعود بازار، حجم زیادی پول (که عمدتا متعلق به سرمایه‌گذاران حقیقی است) به این صندوق‌ها سرازیر می‌شود و دقیقا در زمانی که قیمت سهام به سطوح بسیار پایینی می‌رسد، حجم زیادی پول از این صندوق‌ها خارج می‌شود. این پدیده در زمان رشد بازار در سال 89 و در دوران رکود بازار در شش ماهه اخیر در بازار کشورمان نیز به وضوح قابل مشاهده بود. در واقع سرمایه‌گذاران حقیقی که دنباله روی روند بازار بودند، دقیقا در زمانی که قیمت سهام در بازار تهران به اوج خود رسیده بود وارد بازار شدند و در قیمت‌های بسیار پایین از بازار خارج شدند و متحمل ضرر زیادی شدند.
او برای این گفته خود یک مثال دیگر می‌آورد: رفتارشناسی مالی نشان می‌دهد که میزان نارضایتی ناشی از زیان بسیار بیشتر از لذت کسب سود است. مثلا اگر یک سرمایه‌گذار متحمل مقداری زیان شود وزن این زیان در ذهن وی بیش از وزن مقدار مشابهی سود است. به همین دلیل است که مشاهده می‌شود سرمایه‌گذاران سهام سودده خود را خیلی زودتر از سهام زیان ده می‌فروشند.
رفتارشناسی مالی بیان می‌کند که سرمایه‌گذاران سهام سودده خود را سریعتر می‌فروشند، زیرا ترس از دست دادن سود کسب شده و کسب زیان برای آنها پررنگ‌تر است. به همین ترتیب آنها از فروش سهام زیان ده خودداری می‌کنند زیرا از نظر آنها سود و زیان یک سهم تنها در هنگام فروش آن مشخص می‌شود و به همین دلیل برای به تعویق انداختن زیان کسب شده و احیانا به امید تبدیل شدن آن به سود، سهام زیان ده خود را نگاه می‌دارند. بسیاری از ما تجربه نگه داشتن یک سهم زیان ده برای مدت بسیار طولانی به امید جبران شدن ضرر آن را داریم. این در حالی است که بر اساس فرض عقلانیت، تنها معیار تصمیم‌گیری برای فروش و یا نگهداری یک سهم جریان نقدی آتی آن است و نه قیمتی که ما سهام را خریداری کرده‌ایم.
مثال کامگار از تاثیرات عینی روانشناسی بازار سهام هم این گونه است: گاهی برخی از سهام تاثیرگذار بازار به علت شرایطی بنیادی موقعیت برتر خود را از دست می‌دهند و با منفی کردن شاخص‌ها، جو کلی بازار را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهند. به دنبال آن، عده‌ای که بی‌جهت ترسیده‌اند، سهام ارزشمند خود را که بی‌ارتباط با این سهام در خطر قرار گرفته هستند، با قیمت‌های پایین به فروش می‌رسانند و جو بازار را بدتر می‌کنند و به آن دامن می‌زنند و در نتیجه فرصت‌ها را بیشتر و بیشتر از افرادی مانند خود سلب کرده و موقعیت‌های سودآوری را برای افراد زیرک و باتجربه رقم می‌زنند.
ترس، طمع و بورس...
ابراهیم‌نژاد کارشناس روانشناسی بازار سهام در ادامه در خصوص تاثیر ترس و طمع در رفتار بازار سهام می‌گوید: اگرچه روانشناسی سرمایه‌گذاران ابعاد بسیار متنوعی دارد، اما به صورت سنتی تبلور آن را در دو نیروی آشنای ترس و طمع بیان کرده‌اند. این دو نیرو همواره در درون هریک از ما وجود دارند و در زمان هر تصمیم خرید یا فروش با یکدیگر رویارویی می‌کنند. غلبه هر یک از این دو نیرو منجر به بروز رفتار خاصی می‌شود. گاه یکی از این نیروها به قدری بر بازار غلبه می‌یابد که همگان را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و بازار نیز به تبع آن به سمت و سوی مشخصی حرکت می‌کند. اهمیت این نیروها به قدری است که بسیاری از محققان برای کمی کردن آن تلاش کرده اند. از آن جمله می‌توان به شاخص جو بازار (sentiment index) که به طور هفتگی توسط انجمن سرمایه‌گذاران حقیقی آمریکا منتشر می‌شود یا شاخص اعتماد سرمایه‌گذاران (Investor Confidence Index) که توسط پروفسور رابرت شیلر استاد دانشگاه ییل (Yale) طراحی شده است اشاره کرد. گرچه در بازار بورس تهران هنوز چنین شاخصی طراحی نشده، اما شاید یک معیار خوب برای سنجش حاکمیت ترس و طمع بر بازار تشکیل صف‌های خرید و فروش در بازار ما باشد!
کامگار دیگر کارشناس روانشناس بازار سهام اعتقاد دیگری دارد و می‌گوید: ترس و طمع دو نیروی غریزی در این زمینه به شمار می‌روند و معنای تلویحی منفی با خود به همراه دارند.
پدیده‌هایی نظیر حبابی شدن قیمت‌ها در صورت وجود طمع ایجاد می‌شود. برخی هم معتقدند، در واقع طمع نوعی ترس به شمار می‌رود و این دو احساس از یکدیگر جدا نیستند. زیرا هنگامی که معامله‌گران به اصطلاح «طماع» شده‌اند، در واقع می‌ترسند که قیمت سهام همچنان بالاتر رود و آنها از قافله سود عقب بمانند.
بازارهای توسعه یافته چگونه هستند؟
در ادامه این بررسی کارشناسانه، از ابراهیم‌نژاد پرسیده می‌شود که آیا می‌توان گفت بازارهای توسعه‌یافته به سبب بلوغ بیشتر تحلیلگران و معامله‌گران کمتر تحت تاثیر عوامل روانشناسی قرار می‌گیرند؟
این رفتارشناس بازار سهام پاسخ می‌‌دهد: اکثر مطالعات انجام شده در حوزه رفتارشناسی مالی به دلیل نیاز به داده‌های گسترده و قابل اتکا مربوط به بازارهای توسعه یافته همچون بازار سهام آمریکا است و این خود شاهدی بر این مدعاست که پدیده‌های رفتاری در بازارهای توسعه یافته به وفور یافت می‌شوند. نکته مهم دیگر این است که مطالعات رفتارشناسی مالی نشان می‌دهند که در این بازارها نه تنها سرمایه‌گذاران کم تجربه، بلکه تحلیلگران حرفه‌ای و مدیران عامل شرکت‌ها نیز هریک به نحوی تحت تاثیر عوامل روانشناختی قرار می‌گیرند. این امر ناشی از آن است که پدیده‌های رفتاری عمدتا ریشه در نیروهای روانی انسان دارند، که میان تمامی انسان‌ها، صرف‌نظر از موقعیت شغلی که دارند، مشترک است.
اما می‌توان ادعا کرد که در بازارهای توسعه یافته، به دلیل وجود طیف متنوعی از ابزارهای مالی مانند ابزارهای مشتقه اصطلاحا امکان بهره برداری از فرصت‌های آربیتراژ برای تحلیلگران و سرمایه‌گذاران مهیاتر بوده و درصورت فاصله گرفتن قیمت اوراق بهادار از ارزش ذاتی تحت تاثیر عوامل روانی، این فاصله سریع‌تر از بین می‌رود.
اما کامگار با بیان اینکه نمی‌توان گفت غلبه احساسات و دخالت آنها در تصمیم‌گیری‌ها در کشورهایی که دارای بازارهای بورس توسعه یافته هستند، وجود ندارد، این گونه ادامه می‌دهد: تا‌کنون کتاب‌های بسیار زیادی در این زمینه نگاشته شده‌اند و حتی روانشناسانی از سراسر دنیا تمام انرژی خود را وقف پرداختن به این موضوع، تبیین حوزه‌های مختلف و راه‌های کنترل آن نموده‌اند. اما پدیده نادری به نام «صف خرید» یا «صف فروش» به طور مسلم مختص بورس تهران است. هنگامی که خریداران در صف خرید قرار می‌گیرند علاوه بر این که در حال نشان دادن رفتار عمومی و پیروی از جمع هستند، غیر‌مستقیم نشان می‌دهند که می‌ترسند سهم خوبی را از دست بدهند و در مورد صف فروش هم از اینکه قیمت سهام بیشتر و بیشتر ریزش کند، می‌هراسند. در بازارهای توسعه یافته به علت برخورداری معامله‌گران از اطلاعات شفاف تر، کمتر بودن رانت‌های خبری و اطلاعاتی و وجود محدودیت‌های معاملاتی کمتر شاهد غلبه این احساسات بر تصمیم‌گیری‌ها هستیم.
چرا معامله‌گران از رفتار بازار درس نمی‌گیرند؟
ابراهیم‌نژاد همچنین درباره اینکه چرا مشارکت کنندگان در بازار از تجربیات گذشته درس نمی‌گیرند و رفتار نادرست قبلی را تکرار می‌کنند؟ می‌گوید: به نظر می‌رسد دو عامل مهم در تکرار برخی از پدیده‌های شناخته شده روانی در بازارهای مالی نقش دارند. اول اینکه به طور طبیعی با گذشت زمان سرمایه‌گذاران جدیدی وارد بازار می‌شوند که تاثیر عوامل روانشناختی را به تجربه نیاموخته‌اند. از سویی دیگر، همان طور که گفته شد، این عوامل ریشه در احساسات و روان انسان دارند، در حالی که یادگیری و تجربه آموزی پدیده‌ای عقلانی است و درس گرفتن از تجربیات احساسی کندتر و دشوارتر از تجربیات منطقی و عقلانی است. به عنوان مثال، همه ما تجربه صف‌های فروش بازار سهام تهران را داشته‌ایم و به تجربه آموخته‌ایم که در بسیاری موارد فرصت‌های سودآوری زیادی در صورت خرید سهام وجود خواهد داشت. در عین حال، کنترل عوامل احساسی و غلبه بر احساس ترس ناشی از «شنا کردن برخلاف جهت رودخانه» بسیار دشوار است، حتی اگر از نظر منطقی و عقلی به سودآوری یک سهم اطمینان داشته باشیم.
البته مواردی نیز هست که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران از اتفاقات گذشته درس می‌گیرند. به عنوان مثال، در پاییز سال 1987 بازار سهام آمریکا سقوط قابل توجه 20 درصدی را در یک روز تجربه کرد. سال‌ها بعد مطالعه‌ای (Rubinstein 1994) نشان داد که از آن تاریخ به بعد، قیمت نوع خاصی از معاملات اختیار فروش (put option) که در حقیقت نوعی بیمه در مقابل سقوط‌های شدید، اما غیر‌محتمل بازار سهام است، جهش قابل‌ توجهی داشته است. به عبارت دیگر، پس از سقوط بازار در 1987 سرمایه‌گذاران تا سال‌ها به یاد داشتند که لازم است خود را در مقابل سقوط‌های شدید بازار که ممکن است فقط یک بار در طی چندین دهه اتفاق افتد، بیمه کنند.
امیر کامگار نویسنده کتاب 23 اصل موفقیت وارن بافت نیز ترجیح می‌دهد که بخشی از نکات ذکر شده در این کتاب را به عنوان پاسخ این سوال بیان کند. او می‌گوید: بسیاری از سرمایه‌گذاران با آمادگی قبلی کم وارد این بازار می‌شوند. آنها معتقدند این بازار راه طلایی کسب پول آسان برای آنهاست و از این موضوع غافلند که موفقیت در هر فعالیتی وابسته به برخورداری از دانش و مهارت کافی در آن زمینه است. هنگامی هم که به امر یادگیری در این زمینه اقدام می‌کنند، کسب تجربه در طول زمان را فراموش کرده و به سرعت به سراغ تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی می‌روند و این نکته ساده اما حیاتی را فراموش می‌کنند که بدون آمادگی ذهنی انجام هیچ کاری در دنیا نمی‌تواند موفقیت‌آمیز باشد. در واقع باید بدانیم، دانستن تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی بدون برخورداری از مهارت واکنش صحیح در مقابل تغییر قیمت‌ها و چگونگی مواجهه با شرایط روانی بازار کارآمد نخواهد بود.
چگونه یک روانشناس تمام‌عیار شویم؟
اما سرمایه‌گذاران چگونه می‌توانند بر مباحث روانشناسی بازار سهام تسلط یابند؟
ابراهیم‌نژاد در این خصوص خاطرنشان می‌کند: خوشبختانه در طی دو دهه گذشته حوزه رفتارشناسی مالی به پیشرفت‌های زیادی دست یافته و بسیاری از پدیده‌های رفتاری شایع در بازارهای مالی را به طریق علمی شناسایی و تحلیل نموده است که این مطالعات در دسترس همگان است. علاوه بر این، هریک از ما یک مجموعه کامل از عوامل مختلف روانشناختی هستیم. کافی است پیوسته تصمیمات و رفتارهای گذشته خود را بررسی کنیم و فارغ از تاثیرپذیری از عوامل احساسی بتوانیم آنها را تحلیل کنیم و الگوهای رفتاری خود را شناسایی نماییم.
به عنوان نمونه سرمایه‌گذارانی که معاملات آنلاین انجام می‌دهند حجم معاملات بسیار بالاتری نسبت به سایر سرمایه‌گذاران دارند که این حجم بالای معاملات تنها منجر به پرداخت هزینه معاملات بالاتر و در نتیجه کاهش سودآوری آنها می‌شود. طبیعتا آگاهی از وجود چنین پدیده‌ای برای سرمایه‌گذاران بورس تهران که معاملات آنلاین در آن حدود یک سال قبل راه‌اندازی شد می‌تواند به اصلاح رفتار سرمایه‌گذاری و افزایش سودآوری منجر شود.
کامگار علاقه‌مندان به رفتارشناسی بازار سهام را این گونه راهنمایی می‌کند: مطالعه کتاب‌های مفید و استفاده از تجارب عملی گذشتگان راه حل خوبی برای دستیابی به این امر است. خوشبختانه در این زمینه به تازگی ناشران و سایت‌های اطلاع‌رسانی فعال شده‌اند که می‌توان از آنها در بررسی روانشناسانه بازار سهام استفاده کرد.
سخنی با سهامداران
نکته پایانی گزارش مربوط به توصیه این دو رفتارشناس بازار سهام به فعالان بورس تهران است.
ابراهیم‌نژاد می‌گوید: عوامل روانشناختی در تمامی بازارهای مالی جهان نمود دارند و بازار بورس تهران نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما می‌توان گفت به دلیل کمبود ابزارهای مالی و قوانین و مقررات محدودکننده‌ (مانند عدم وجود ابزارهای مشتقه یا عدم امکان فروش عاریه‌ای یا short-selling) و نیز کوچک بودن اندازه بازار و حجم سهام شناور شرکت‌ها، تاثیر این عوامل تشدید می‌شود. به علاوه، ضعف شرکت‌ها در افشای اطلاعات و کمبود نسبی تحلیل‌های دقیق بنیادین به خصوص از سوی سرمایه‌گذاران حقیقی به تصمیمات احساسی دامن می‌زند.
توصیه‌ای که می‌توان به سرمایه‌گذاران داشت این است که این هیجانات رفتاری به معنای وجود فرصت‌های بالقوه فراوان برای سودآوری است و سرمایه‌گذاران باید تلاش کنند با شناسایی عوامل روانشناختی غالب در بازار و کنترل احساسات و تکیه بر تحلیل دقیق ارزش ذاتی شرکت‌ها از این فرصت‌ها نهایت بهره برداری را داشته باشند.
کامگار هم معتقد است: متاسفانه روند معاملات و قیمت سهام در بورس تهران به شدت تحت تاثیر عواملی چون پیروی کورکورانه از جمع و ترس و طمع است. ایجاد صف‌های خرید و فروش مصداق پیروی از جمع هستند. همچنین ترس بی‌مورد سهامداران گاهی سهم‌هایی با نسبت P/E بسیار پایین را به سمت سقوط بیشتر سوق داده است. از سوی دیگر، بازار سهام تهران به حدی افراطی تحت تاثیر جو کلی است و کمتر توجهی به وضعیت بنیادی و یا حتی تکنیکال سهام می‌نماید. البته یکی از مشکلات دیگر در بازار بورس تهران زیاد شدن تعداد نوسان‌گیران و سو‌ءاستفاده از غلبه احساسات در افراد نه چندان ماهر است. به طور کلی می‌توان گفت غلبه احساسات نه تنها باعث زیان معامله‌گران می‌شود، بلکه در میان مدت به علت همین زیان‌ها و گسترش آن به تعداد بیشتری از افراد، اعتماد عمومی از بازار سلب شده و در بلند‌مدت رفتار جمعی را از سهامداری به نوسان‌گیری تغییر خواهد داد.
بنابر این، بهتر است سرمایه‌گذاران ابتدا به یادگیری اصول، رفتار و چگونگی واکنش افراد موفق در بازارهای صعودی و نزولی بپردازند و تلاش نمایند پیش از هر حرکت جدی، ابتدا خود را از نظر ذهنی و عاطفی برای فعالیت در این بازار پرمخاطره و در عین حال سودآور آماده سازند.

پاسخ احمدی‌نژاد به منتقدان یارانه‌ای
 رییس جمهور: بهترین شیوه اجرای قانون یارانه‌ها همین بود؛ این طرح به هر شیوه دیگری اجرا می‌شد، ضرر می‌کردیم
دنیای اقتصاد- در حالی که دامنه انتقادات از شیوه اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها از سوی مجلس و برخی نهادهای نظارتی روز به روز افزایش می‌یابد، رییس‌جمهور روز گذشته در قم از شیوه انتخابی دولت برای اجرای این قانون دفاع کرد و گفت: بهترین شیوه اجرای قانون یارانه‌ها همین بود؛ این طرح به هر شیوه دیگری اجرا می‌شد موفق نمی‌شد و ضرر می‌کردیم.
سخنان محمود احمدی‌نژاد تنها یک روز پس از آن مطرح می‌شود که مجلس علاوه بر تصویب 2 فوریت طرح استفساریه قانون یارانه‌ها، اعلام کرد که در صورت عدم اختصاص یارانه تولید، پرونده تخلفات دولت در این زمینه را به قوه قضائیه ارجاع می‌دهد. روز یکشنبه غلامرضا مصباحی مقدم، رییس کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی از «احتمال ارائه پرونده تخلف یارانه‌ای به قوه‌قضائیه» در صورت امتناع دولت از «اختصاص سهم بخش تولید در فاز دوم هدفمندی» خبر داد و گفت که رییس مجلس نیز در این زمینه با او همداستان است. در این روز همچنین نمایندگان 2 فوریت طرح استفساریه‌ای را برای اصلاح روش دولت در اجرای ماده 12 قانون هدفمندی یارانه‌ها به تصویب رساندند. چراکه معتقد بودند دولت بدون توجه به ماده مذکور همه درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها را برای پرداخت یارانه نقدی به مردم هزینه می‌کند و اعتبارات شرکت‌های خدماتی چون گاز، آب و برق را پرداخت نمی‌کند و این شرکت‌ها در اجرای تعهدات خود مانده‌اند.
انتقاد از تامین منابع یارانه‌های نقدی از محل‌های غیر مجاز و کوتاهی در اختصاص سهم یارانه تولید، همواره دو انتقاد اصلی به شیوه اجرای این قانون توسط دولت بوده است. علاوه بر مجلس، برخی دستگاه‌های نظارتی همچون دیوان محاسبات نیز در ماه‌های اخیر به طور فزاینده‌ای به عملکرد دولت در اجرای قانون یارانه‌ها اعتراض کرده‌اند.رییس جمهور، اما روز گذشته در آیین افتتاح 5 هزار و 830 واحد مسکن مهر و کارخانه سیمان نیزار قم، با اشاره به برخی انتقادها از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها گفت: بهترین روش هدفمندی یارانه‌ها این بود که پول را در اختیار خود مردم قرار دهیم و این طرح به هر شیوه دیگری اجرا می‌شد موفق نمی‌شد و ضرر می‌کردیم. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری و ایرنا، محمود احمدی‌نژاد با اشاره به اینکه با اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها به مرور شاهد تغییر شیوه‌های تولید و به کارگرفتن تکنولوژی و فناوری‌های جدید به منظور پایین آوردن هزینه تولید خواهیم بود، خاطرنشان کرد: در شیوه اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها عده زیادی به دولت ایراد گرفتند که چرا مبالغ ناشی از صرفه‌جویی به مردم برگردانده می‌شود؛ اما از نظر دولت بهترین روش هدفمندکردن یارانه‌ها این بود که این پول‌ها در اختیار خود مردم قرار بگیرد و اجرای هر نوع روش دیگری قطعا موجب عدم موفقیت طرح می‌شد.احمدی‌نژاد قانون هدفمندی‌ یارانه‌ها را دارای برکات فراوانی برای کشور ذکر کرد و گفت: نوع نگاه و حسابگری مردم تغییر کرده است و ان‌شاء الله آثار بعدی آن را نیز مشاهده می‌کنیم.
احمدی‌نژاد، نتایج اولیه اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها را صرفه‌جویی در مصرف انرژی عنوان کرد و یادآور شد: اگر به شیوه گذشته مصرف ادامه می‌یافت، امسال باید 15 میلیارد دلار بنزین وارد می‌کردیم. وی ادامه داد: سود این طرح نصیب کشور شد و موجب بالارفتن بازدهی و برداشتن گام‌هایی جهت عدالت شد. وی ادامه داد: مردم کار را به خوبی مدیریت کردند؛ مصرف انرژی پایین آمد و تولید بالا رفت.
تمام تولیدات اصلی کشور بیش از 10 درصد رشد داشته‌اند
رییس دولت دهم تصریح کرد: برخلاف برخی اظهارات در تمام تولیدات اصلی کشور رشد بالای 10 درصد را شاهد بودیم و این نشان می‌دهد که مردم کار را به خوبی مدیریت کرده‌اند. به گزارش ایسنا، وی در ادامه خاطرنشان کرد: پول را به مردم دادیم و خود مردم در مورد آن پول تصمیم‌گیری می‌کنند؛ چراکه اقتصادی موفق است که تک‌تک مردم در موجودیت اقتصادی نقش‌آفرینی کنند و خود را مسوول بدانند. این یارانه‌ها پول خود مردم است و فعلا به صورت مساوی توزیع می‌شود؛ چراکه به عدالت نزدیک‌تر است. احمدی‌نژاد افزود: از این به بعد نیز در اجرای گام‌های بعدی حداکثر پول را به مردم می‌دهیم و مقداری از آن را مثلا می‌توان در مورد 5 الی 6 میلیون نفری که تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند در این ارتباط قرار داد و به آنها کمک کرد که تحت پوشش قرار بگیرند. احمدی‌نژاد افزود: اگر گام‌های بعدی طرح نیز بخواهد اجرا شود به دست مردم اجرا خواهد شد. وی در اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها از نمایندگان مجلس نیز قدردانی کرد و گفت: باید این کار را ادامه دهیم. رییس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با یادآوری افتتاح دو پروژه عظیم عمرانی و صنعتی در قم و افتتاح کارخانه سیمان نیزار اظهار کرد: اکنون ظرفیت تولید سیمان از 76 میلیون تن گذشت و تا پایان سال به 80 میلیون تن می‌رسد.
مسکن، با مسکن مهر تمام نمی‌شود
رییس‌جمهور همچنین با اشاره به‌اینکه از ابتدا مسکن دغدغه و غصه بی‌پایان مردم بوده است، گفت: مردم یک عمر در آرزوی خانه 60 ، 70 متری بودند که طرح مسکن مهر مطرح شد و امروز در تمام کشور ساخت و ساز این طرح ادامه دارد. احمدی‌نژاد با بیان اینکه در حال رسیدن به نقطه‌ای هستیم که پاسخگویی به نیاز متقاضیان مسکن مهر به روز شود، تصریح کرد: این طرح باید تا نقطه‌ای پیش برود که موضوع مسکن به روز شود؛ به گونه‌ای که هر کس متقاضی مسکن مهر بود کلید خانه را در دست بگیرد. وی از دست اندرکاران اجرای طرح مسکن مهر قدردانی کرد و از آنان خواست که واگذاری آن را به روز کنند. رییس قوه مجریه با بیان اینکه موضوع مسکن، با مسکن مهر تمام نمی‌شود، گفت: این یک گام سریع و اورژانسی است که در آینده باید به شهرسازی، معماری و مسکن وسیع‌تر بیندیشیم. احمدی‌نژاد تاکید کرد مسکن مناسبت‌تر با معماری و شهرسازی وسیع‌تر گام بعدی است.
تا دو سال دیگر اثری از دیکتاتورها باقی نخواهد ماند
رییس‌جمهور همچنین با بیان اینکه سلطه‌گران برخی دولت‌های منطقه را برای سرکوب عده‌ای تجهیز و بسیج کرده‌اند، گفت: ما به آنها پیغام داده‌ایم خیلی ندوید؛ چرا که در صف هستید و نوبت شما نیز می‌رسد. وی با یادآوری ناآگاهی برخی دولت‌های منطقه گفت: آنها نمی‌دانند که نوبت خودشان نیز خواهد رسید. نفت ملت‌های مظلوم را می‌فروشند و متوجه نیستند که در نقشه دشمن بازی می‌کنند. وی تاکید کرد ما اطلاع داریم که بلافاصله نوبت آنها است و تا دو، سه سال آینده اثری از بسیاری از مفت‌خورهای دیکتاتور باقی نخواهد ماند.
عکس: خبرگزاری مهر

نرخ دلار دوباره از 1500 تومان عبور کرد
چاره‌اندیشی برای مهار ارز

دنیای اقتصاد - در حالی که بسیاری از کارشناسان روند کاهشی قیمت ارز را در هفته جاری انتظار می‌کشیدند بازار خلاف انتظارات عمل کرد و نرخ دلار بار دیگر مرز 1500 تومان را پشت سر گذاشت؛ نوسان اخیر دلار در کانال قیمتی 1400و 1500 تومان واکنش برخی نمایندگان و تصمیم‌سازان را به‌دنبال داشت؛ یک عضو ناظر شورای پول و اعتبار چاره‌اندیشی برای مهار نوسان ارز را در گرو تغییر سیاست‌های پولی عنوان کرد و افزود: تلاش برای تعیین نرخ سود سپرده‌ها متناسب با تورم از اقداماتی است که در دستور کار شورای پول و اعتبار قرار خواهد گرفت. هادی قوامی جذاب نبودن ابزارهای مالی را ریشه اصلی التهابات اخیر بازار ارز و سکه دانست و گفت: اگر اراده‌ای در تغییر بسته پولی سال 90 وجود نداشته باشد نمایندگان مجلس تلاش خواهند کرد تا با استفاده از اختیارات خود نرخ سود سپرده‌ها را منطقی کنند. به گفته وی در غیر این صورت با سیاست تزریق دلار و سکه به بازار نمی‌توان امید به بازگشت ثبات و مهار نوسان قیمت‌ها را داشت.

افزایش قیمت در بازار ارز و سکه
صعود دلار به کانال جدید قیمتی
گروه بازار پول _ مسعود رضا طاهری:  تلاطم قیمت‌ها در بازار ارز داخلی ادامه دارد. بررسی روند افت و خیز قیمت‌ها در این بازار نشان می‌دهد که قیمت‌ها بیشتر از آنکه از دلایل اقتصادی تاثیر پذیر باشند، از اقوال و اخبار دهان به دهان تاثیر می پذیرد. البته در این میان تزریق دلار‌های تعادلی و میزان پیش‌فروش امثال آن در بازار، خود تعیین کننده‌اند.
قیمت دلار که در روز‌های اخیر نرخ 1405 تومان را نیز به خود دیده است، بار دیگر پا در مسیر تثبیت کف قیمت 1500 تومان نهاده است. دیروز قیمت دلار با 80 تومان افزایش نسبت به نرخ بسته شده روز یکشنبه تا 1560 تومان نیز اوج گرفت، اما در ساعات بعد به ترتیب تا 1535، 1510 و نهایتا تا بعد از ظهر تا 1515 تومان تغییر کرد. با رسیدن به این قیمت دلار عملا 35 تومان نسبت به روز ماقبل گران‌شده است.
در این میان برخی صرافان و فعالان بازار فروش و تزریق کم ارز در روز گذشته را دلیل تلاطم قیمت دلار در این روز می دانند. مصطفی خانزاده در این زمینه به دنیای اقتصاد گفت: اگر فروش دلار در بازار یک رویه ثابت داشته باشد قیمت دلار به راحتی مانند روز شنبه تا مرز 1400 تومان افت خواهد کرد. وی همچنین ضمن ابراز نگرانی از تمایل خانه‌دار‌ها و افراد غیرمتخصص به خرید دلار این شرایط را زیان‌بار ارزیابی کرد. وی همچنین در خصوص فاصله قیمت خرید و فروش ارزها در بازار گفت: فاصله تقریبا 45 تا 50 تومانی قیمت خرید و فروش ارز در بازار به دلیل محاسبه احتمال ریزش قیمت است.
همچنین اظهارات برخی از فعالان بازار نشان می دهد که اغلب صرافان فروشنده بوده و فروش دلار به نرخ بالاتر از 1500 تومان را به خرید آن ترجیح دادند. دیروز بعد از ظهر نرخ خرید دلار 1480 تومان و نرخ فروش آن 1515 تومان اعلام شد.
در بازار ارز قیمت یورو نیز در ساعات اولیه تا 1980 تومان بالا رفت، اما در ادامه به مرور کاهش یافته و تا 1945 تومان تنزل یافت. قیمت خرید آن نیز 1900 تومان اعلام شد. از این رو یورو نسبت به نرخ روز یک شنبه 55 تومان گران شد. پوند انگلیس دیروز با 80 تومان افزایش قیمت تا 2360 تومان گران شد. در بازار روز گذشته قیمت صد ین ژاپن در بازار داخلی با افزایش بی‌سابقه 110 تومانی تا 1900 تومان بالا رفت. در بازار‌های بین‌المللی نیز افزایش برابری آن در مقابل دلار آمریکا بر این افزایش تاثیرگذار بوده است. قیمت سایر ارزها نیز دیروز با افزایش همراه بود. دلار کانادا با 80 تومان و دلار استرالیا با 70 تومان افزایش به ترتیب 1530 تومان و 1570 تومان فروخته شدند. قیمت لیر ترکیه نیز که این روزها بیشتر در معرض توجه قرار گرفته است هم با 30 تومان افزایش تا 810 تومان بالا رفت.
بازار سکه
سکه نیز در بازار به تبعیت از افزایش قیمت دلار با 2000 تومان افزایش تا 612000 هزار تومان گران شد. سکه طرح قدیم نیز با 5000 تومان افزایش تا 630 هزارتومان گران شد. همچنین نیم سکه با 7000 تومان و ربع سکه با 2000 تومان افزایش قیمت به ترتیب 297 هزار تومان و 152 هزار تومان فروخته شدند. در بازار طلا نیز قیمت هر مثقال طلای 17 عیار بدون اجرت ساخت با 3500 تومان افزایش به 246 هزار تومان رسید.
از نکات قابل توجه در بازار سکه پیش فروش سکه‌های پیش خرید شده از بانک ملی برای تحویل در تیرماه در بورس کالا است. براین اساس سکه‌های دولتی با قیمت تمام‌شده تقریبا 470 هزار تومان به نرخ تقریبا 700 هزار تومان در این بازار پیش فروش شده و با بالا رفتن آمار معاملات در این بازار، عملا بورس کالا به نتیجه دلخواه خود و منفعت بردن از فروش فیوچر سکه‌های دولتی در این بازار رسیده است.
طلا در بازار‌های جهانی
قیمت طلا روز گذشته با باز شدن قیمت‌ها در بازار لندن تا 1614 دلار نیز پیش رفت، اما در ادامه به دلیل فروش عمده به سطح 1607 دلار پایان معاملات هفته گذشته نزدیک شد. قیمت طلا در آستانه سال نو میلادی به رسم هرساله از نوسان کمتری برخوردار است.
تزریق ارز به بازار توسط بانک مرکزی
همچنین شنیده‌ها به نقل از ایرنا، حاکی است بانک مرکزی به منظور کاهش نوسانات و پایین آوردن نرخ ارز، در روزهای آینده اقدام به عرضه ارز در بازار می‌کند.
یک منبع آگاه روز دوشنبه گفت: با توجه به اینکه نرخ دلار در یکی دو هفته اخیر از 1200 تومان به بیش از 1500 تومان افزایش یافته است، بانک مرکزی در نظر دارد با عرضه ارز، نرخ آن را در بازار کاهش دهد. دست‌اندرکاران بازار ارز از دلایل افزایش نرخ ارز در بازار را کاهش عرضه آن از سوی بانک مرکزی عنوان می‌کنند.
به گزارش ایرنا، در حالی که نرخ هر دلار در آغاز معاملات غیررسمی روز گذشته یک هزار و 505 تومان بود، این رقم تنها در مدت زمان 10 دقیقه به 1530 و سپس 1550 تومان افزایش یافت.نرخ دلار در معاملات غیررسمی روز جاری پس از رشد 45 تومانی درآغاز فعالیت بازار، در ساعت 14 با افت مواجه و به سطح 1510 تومان رسید. کاهش نرخ دلار بدون اقدام بانک مرکزی در عرضه ارز به بازار بوده است.